بررسی رابطه شاخص های حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکرد شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران

هدف از اجراي تحقيق حاضر، بررسي رابطه بین شاخص حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکردشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

چکیده

هدف از اجراي تحقيق حاضر، بررسي رابطه بین شاخص حاکمیت شرکتی و سرمایه ی فکری بر عملکردشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بر اين اساس، پس از مروري جامع بر ادبيات موضوعي مربوط به سرمایه فکری و عملکرد و حاکمیت شرکتی، داده های مورد نیاز از جامعه آماري بین سالهای 1386 الی 1390 با استفاده از صورت های مالی شرکت ها جمع آوري شده است. سپس با اطلاعات بدست آمده به کمک نرم افزار Excelو Eviews اقدام به استخراج مدل رگرسیونی تبیین کننده اثرات متغیر سرمایه فکری (طبق مدل پولیک) و حاکمیت شرکتی و عملکردشرکت های جامعه آماری بر یکدیگر شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که سرمایه فکری طبق رابطه مثبت معنادار با عملکرد شرکت ها دارد همچنین رابطه مثبت معناداری بین حاکمیت شرکتی و عملکرد و نیز بین سرمایه فکری و حاکمیت شرکتی وجود دارد، در نهایت نیز شاخص حاکمیت شرکتی بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت ها تاثیر گذار می باشد.

واژه هاي كليدي: سرمايه فكري، عملکرد، حاکمیت شرکتی، مدل پالیک،نسبت کیوتوبین

فصل اول:کلیات تحقیق

مقدمه
حسابداری همواره در فرآیند تهیه و ارائه‌ی اطلاعات سودمند برای قضاوت و تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان صورت‌های مالی ابزار موثری تلقی می‌شود. در این راستا، بیان می‌شود که تمرکز بسیاری از استدلال‌های مطرح شده در حمایت از فلسفه وجودی دانش حسابداری تأکید بر فرآیند قضاوت و تصمیم‌گیری استفاده‌کنندگان است. بر پایه‌ی مبانی نظری حسابداری و گزارشگری مالی کشورهای آنگلوساکسون و همچنین در ایران، سرمایه‌گذاران اصلی‌ترین استفاده‌کنندگان اطلاعات صورت‌های مالی به شمار می‌روند. این گروه در پی اطلاعاتی هستند که بر پایه‌ی آن ارزیابی مخاطره و بازدهی مورد انتظار سرمایه‌گذاری امکان پذیر شود.
استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی و خصوصاً سرمایهگذاران و اعتباردهندگان، غالباً بر اساس پیش‌بینی عملکرد آتی، تصمیم‌گیری می‌کنند. لذا ارزیابی عملکرد گذشته، همواره یکی از مبانی شکل‌گیری انتظارات آتی و پیش‌بینی آینده است. گزارشات مالی اطلاعاتی را در خصوص میزان سود و اجزای تشکیل دهنده آن ارائه می‌کند و استفاده‌کنندگان اطلاعات مالی بر اساس این اطلاعات نسبت به ارزیابی، برآورد، پیش‌بینی و سنجش مخاطرات اقدام می‌نمایند. بدین ترتیب حسابداری مالی با ارائه صورت‌های مالی اساسی، اطلاعات تفضیلی در خصوص سود و عوامل تعیین‌کننده آن را در اختیار استفاده‌کنندگان قرار می‌دهد.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق 5
1-1- مقدمه 6
1-2- اهمیت موضوع 6
1-3- تعریف و بیان موضوع تحقیق 8
1-4- اهداف تحقیق 9
1-5- قلمرو تحقیق 10
1-6- فرضیات تحقیق 10
1-7- جامعه مورد نظر تحقیق 10
1-8- نمونه آماری 10
1-9- روش تحقیق 11
1-10- چشمانداز کلی تحقیق 13
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق 14
2-1- مقدمه 15
2-2- حاکمیت شرکتی 15
2-2-1- تعاريف حاكميت شركتي 15
2-2-2- عوامل کنترلی موثر بر حاکمیت شرکتی 17
2-2-3- مالکیت شرکت های سهامی عام 18
2-3- سرمایه ی فکری 22
2-3-1- تعریف سرمایه فکری 24
2-3-2- سنجش سرمایه فکری 26
2-3-4- شاخصهای متداول برای اندازه گیری سرمایه فکری 28
2-3-5- مدلها و روشهای اندازه گیری سرمایه فکری 38
2-3-6- مدلهای سنجش غیرمالی سرمایه فکری 38
2-3-7- مدلهای سنجش پولی و مالی سرمایه فکری 43
2-4- ارزیابی عملکرد 48
2-4-1- تعاریف عملکرد 48
2-4-2- روش های ارزیابی عملکرد 49
2-4-3- اهمیت و سودمندی ارزیابی عملکرد 49
2-4-4- مبنای ارزیابی عملکرد 50
2-4-5- تکنیک های ارزیابی عملکرد 50
2-5- مروری بر پیشینه تحقیق 52
2-5-1- تحقیقات خارجی 52
2-5-2- تحقیقات داخلی 58
فصل سوم: روش شناسی تحقیق 60
3-1- مقدمه 61
3-2- نوع پژوهش 61
3-3- طرح مسأله پژوهش 61
3-4- فرضیات تحقیق 62
3-5- قلمرو مکانی و زمانی پژوهش 62
3-6- ابزار جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز تحقیق 63
3-7- مدل‌ها و متغیرهای پژوهش و نحوه آزمون فرضیه‌ها 63
3-8- روش‌های آماری مورد استفاده در پژوهش 67
3-8-1- روش‌های تخمین با استفاده از داده‌های ترکیبی 67
3-8-2- آزمون F لیمر 68
3-8-3- آزمون چاو 69
3-8-4- آزمون هاسمن 70
3-8-5- آزمون‌های آماری 71
3-9- تحلیل رگرسیون 72
3-10- خلاصه فصل سوم 79
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 80
4-1- مقدمه 81
4-2- نتايج آمار توصيفي 81
4-3- تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق 82
4-4- مدل اول تحقیق (فرضیه اول) 82
4-4-1- بررسی خود همبستگی 82
4-4-2- بررسی ناهمسانی واریانس 82
4-4-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت 83
4-4-3- آزمون فرضيه اول تحقيق 83
4-5- مدل دوم تحقیق (فرضیه دوم) 85
4-5-1- بررسی خود همبستگی 85
4-5-2- بررسی ناهمسانی واریانس 85
4-5-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت 86
4-5-4- آزمون فرضيه دوم تحقيق 86
4-6- مدل سوم تحقیق (فرضیه سوم) 88
4-6-1- بررسی خود همبستگی 88
4-6-2- بررسی ناهمسانی واریانس 88
4-6-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت 89
4-6-4- آزمون فرضيه سوم تحقيق 89
4-7- مدل چهارم تحقیق (فرضیه چهارم) 91
4-7-1- بررسی خود همبستگی 91
4-7-2- بررسی ناهمسانی واریانس 91
4-7-3- آزمون معني دار بودن روش اثرات ثابت 92
4-7-4- آزمون فرضيه چهارم تحقيق 92
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات 95
5-1- مقدمه 96
5-2- خلاصه تحقیق 96
5-2-1- تدوین فرضیه تحقیق: 96
5-2-2- تهیه آمار توصیفی کلیه متغیرهای تحقیق 97
5-3- مراحل بررسی فرضیه تحقیق 97
5-4- نتایج تحقیق 98
5-4-1- نتایج حاصل از فرضیه اول: 98
5-4-2- نتایج حاصل از فرضیه دوم: 99
5-4-3- نتایج حاصل از فرضیه سوم: 99
5-4-4- نتایج حاصل از فرضیه چهارم: 99
5-6- پیشنهاداتی در ارتباط با موضوع تحقیق 99
5-7- پیشنهاداتی در ارتباط با تحقیقات آتی 100
5-8- محدودیتها در کاربرد نتایج تحقیق 100
منابع و مآخذ 102

منابع و مآخذ

منابع فارسی
1. اسلامی بیدگلی، غلامرضا، “ارزیابی بازدهی سرمایه¬گذاری¬های دولت و اثر افزایش آن در ساختار مالی و اقتصادی کشور”، پایان نامه دوره دکتری، بهمن، 1373.
2. انواری رستمی، علی اصغر و سراجی، حسن، (1384) ” سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری و ارزش بازار سهام شرکت¬های بورس اوراق بهادار”، بررسی¬های حسابداری و حسابرسی ، شماره 39، صفحه 49-62
3. بطحایی، عطیه،(1385)، ” بررسی اثرات سرمایه¬های فکری بر عملکرد سازمانی شرکت¬های تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن”، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه شهید بهشتی.
4. سرمد، زهره و بازرگان، عباس و حجازی، الهه(1385)،”روش¬های تحقیق در علوم رفتاری”، تهران : انتشارات آگاه.
5. اصغر نژاد امیری، مهدی،(1387)، ” سنجش سرمایه فکری و بررسی رابطه آن با بازده مالی “، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه مازندران.
6. زارع بهنميري، محمد جواد، (1388)، ” بررسي رابطه سرمايه فكري و عملكرد شركت¬هاي داروسازي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” ، پايان نامه كارشناسي ارشد حسابداري، دانشگاه مازندران.
7. یزدانی، حمید رضا، (1385) ،” بررسی روابط متقابل میان اجزای سرمایه فکری و اثرات آنها بر عملکرد سازمانی شعب بانک ملت تهران “، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی، دانشگاه تهران.
8. نادی، زینب، (1389)، ” بررسي رابطه سرمايه فكري و ساختار هیئت مدیره شركت¬هاي داروسازي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران” ، پايان نامه كارشناسي ارشد حسابداري، دانشگاه مازندران.

منابع انگلیسی

9. Andersson, D, 2004, ” IC valuation and measurement: classifying the state of the art ” , Journal of Intellectual Capital, vol 5, no.2, pp: 230-242
10. Anne Ho, Carol, Williams, S. Mitchell. (2003).” International comparative analysis of the association between board structure and the efficiency of value added by a firm from its physical capital and intellectual capital resources ” Contents Lists available at Science Direct The International Journal of Accounting, jornal homepage: www.elsevier.com/locate/eswa.
11. Bernnan, N .(2001) , “ Intellectual capital annual reports: evidence from Ireland”, Accounting,Auditing &Accountability Journal , Vol. 14 No.4 , pp. 423-436
12. Bernnan, N. and Connell, B. (2000), “Intellectual capital : Current issues and policy implications” Journal of intellectual capital, Vol. 1 No. 3, pp. 206 – 240.