امکان سنجی قابلیت ها و تنگناهای اکوتوریسم در استان های جنوبی

هدف این پژوهش امکان سنجی قابلیت ها و تنگنا های اکوتوریسم در استان های جنوبی است

امکان سنجی قابلیت ها و تنگنا های اکوتوریسم در استان های جنوبی

چکیده:

فاصله بين وضع موجود در جذب گردشگران خارجی در استان های جنوبی در مقايسه با آنچه که به عنوان وضع مطلوب بايد باشد بسياز زياد است؛ عوامل متعددی در بوجود آمدن اين شکاف نقش دارند در اين تحقيق موانع موجود در جذب گردشگران در سه محيط داخل، نزديک و دور در صنعت گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است تا با شناخت و رفع موانع موجود مزيت‌های رقابتی شناسائی و مورد توجه قرار گيرند با مطالعه مديران بخش گردشگری سازمان ميراث فرهنگی استان های جنوبی همراه با مديران دفاتر خدماتی ردشگری و تورگردانان می‌باشند که با نقد و بررسی و مطالعات به این امر در صنعت گردشگری پرداخته اند .
واژه‌های کليدی: صنعت گردشگری، گردشگران خارجی، مزيت‌های رقابتی، استان های جنوبی

مقدمه

درسالهای اخیرکه طبیعت گردیی یا اکوتوریسم از نظر مفهومی در جوامع مختلف سیاستگذاری وهمچنین در نهادهای عمومی وتشکل های زیست محیطی وتوسعه پایداروهمچنین ایجاد درآمده زایی ریالی درتولیدناخالص ملی رشد قابل توجه ی برخوردارشده است اکوتوریسم ازترکیب واژه ایاکولوژیوتوریسم تشکیل یافته است و در واقع محصول چالش های زیاد بین طرفداران افراطی به رهگیری واستفاده بدون حد و مرز از طبیعت و طرفداران استفاده معقول درحدظرفیت طبیعی بادیدگاه های حفاظتی وبه رهگیری پایدار از این منابع طبیعی بوده است . به جهت قرار داشتن در دوره خاص ازشرایط کره زمین از نظرگاه شکمی،کیفی منابع طبیعی،افزایش روبه رشد جمعیت، وجودچالش های جدی بین جمعیت نیازمندبه طبیعت درتامین نیازمندی های اساسی وظرفیت محدودمنابع طبیعی لزوم توجه به مبحث اکوتوریسم برهمگان به خصوص متفکران و اندیشمندان بیش از پیش آشکارمیشود، تاضمن بهره گیری ازمواهب الهی برای استفاده نسلهای آتی آن چیزی راکه تحویل میدهیم پایداری خودش را از دست نداده باشد اکوتوریسم را انواعی از توریسم را شامل می شودکه به طبیعت به طورمستقیم وغیرمستقیم مربوط می شود وانگیزه اصلی بازدید واستفاده ازجذابیت های طبیعی وفرهنگ بومی است،بدون اینکه خلل وخسارت ی رامتوجه آن نماید .امروزه کشورهائی که بیشتر به توسعه اقتصادی خودمی اندیشندبه صنعت گردشگری به عنوان یک ضرورت مهم می نگرند وازآنجاکه اکوتوریسم ازشاخه های مهم گردشگری است به آن توجه جدی می نمایند . متخصصین توسعه درچنددهه اخیرکه چندین الگوی توسعه را معرفی نموده اند در دهه های اخیربه الگوهای پایداری توسعه روستایی توجه جدی شده است.
درکشورما به دلیل نبود مدیریت درست ازمیراثهای فرهنگی وطبیعی گسترده وبهره وری نمیشود و فرآیندتبدیل این پتانسیل بالا ازقوه به فعل دچارنقصان میشود . ودرنتیجه آن جزءکشورهای عقب افتاده محسوب و در قعر جدول آمار wto سازمان جهانی جهانگردی قرارگیریم . این درحالی است که سال 2002 ازطرف سازمان ملل به عنوان سال اکوتوریسم نامگذاری. وسال 2004 نیز به عنوان سال توریسم ورزشی نامیده شده که درواقع ازگرایشهای توریسم واکوتوریسم میباشد. ( اسماعیلی نیا،1382ونشریه بازارکار،1383).
جاذبه هاي طبيعي و اقليم هاي متفاوت جغرافيايي ايران به همراه ميراث هاي تمدن بشري وتنوع قومي ونژادي دست مايه هاي گران قيمت ي را درحوزه اقتصاد براي انسان ها به ارمغان آورده است . كه بهره برداري ازآن مستلزم فراهم نمودن شرايط مختلفي مي باشدكه دركل بستگي به ثبات دربخش گردشگري دارند . امروزه وجودپتانسيل هاي عظيم تاريخي وحتي طبيعي در ايران ،اين كشور را به يكي از جذاب ترين مناطق گردشگري دنيا مبدل نموده است وليكن باتوجه به مشكلات موجود نظيرپندارهاي غلط برخي گردشگران خارجي درباره ايران،برخي مشكلات دست وپاگير اداري درسيرگردشگر وغيره باعث گرديده تا ازيك سواين مشكلات بركميت وكيفيت صنعت گردشگري تأثيرسوءداشته باشد وازسوي ديگرامرگردشگري دركشورآن طوركه شايسته است جدي تلقي نگردد.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق 1
1-1- مقدمه 2
1-2- اهداف تحقیق 2
1-3- فرضیه تحقیق 3
1-4- پیشینه تحقیق 3
فصل دوم: ادبیات تحقیق 6
2-1-تعریف گردشگر(توریست) و گردشگری(توریسم) 7
2-2-گردشگری در اسلام 8
2-3- انواع و گونه های گردشگری 8
2-3-1-دسته بندی های انواع گردشگری 9
2-3-1-1- انواع گردشگری بر اساس انگیزه 9
2-3-1-2-انواع گردشگری بر اساس موقعیت مکانی 9
2-3-1-3-انواع گردشگری بر اساس هدف 9
2-3-1-4-1- گردشگری از نظر مکان مقصد 10
2-3-1-4-2- گونه های گردشگری از نظر موضوع 10
2-3-1-5-انواع گردشگری از دیدگاه کلی 10
2-3-1-6-گردشگری فرهنگی 12
2-3-1-7-گردشگری هنری 13
2-3-1-8-گردشگری تاریخی 13
2-3-1-9-گردشگری تفرح و تفرج 13
2-3-1-10-گردشگری دریایی 13
2-3-1-11-گردشگری طبیعت گردی 13
2-3-1-12-گردشگری تجاری و بازرگانی 14
2-3-1-13-گردشگری شهری 14
2-3-1-14-گردشگری روستایی 14
2-3-1-15-گردشگری قومی و عشایری 15
2-3-1-16-گردشگری مذهبی 15
2-3-1-17-گردشگری ورزشی 15
2-3-1-18-گردشگری ماجراجویانه 15
2-3-1-19-گردشگری سلامت 16
2-3-1-20-گردشگری فضا 16
2-3-1-21-گردشگری الکترونیکی 16
2-3-1-22-گردشگری مجازی 17
2-3-1-23- گردشگری بیابانی 17
2-3-1-24-گردشگری آموزشی و علمی و گردهمایی 17
2-3-1-25-گردشگری کاری 17
2-3-1-27-گردشگری درمانی (گردشگری سلامت) 18
2-3-1-28- گردشگری پزشکی (گردشگری سلامت) 18
2-3-1-29-گردشگری کشاورزی 18
2-3-1-30-گردشگری زیست محیطی 18
2-3-1-31- گردشگری فروشگاه کتاب 18
2-3-1-32- گردشگری آموزشی 18
2-3-1-33- گردشگری آثار باستانی 18
2-3-1-34- گردشگری تفننی 19
2-3-1-35-گردشگری فراگیر 19
2-3-1-36- گردشگری دائمی 19
2-3-1-37- گردشگری سفری 19
2-3-1-38-گردشگری ویرانه ها 19
2-3-1-39- گردشگری نیاشناسی 19
2-3-1-40- گردشگری سیاه 19
2-3-1-41- گردشگری سخت 19
2-3-1-42- گردشگری باغبانی 19
2-3-1-43- گردشگری میراث فرهنگی 19
2-3-1-44-گردشگری تفریحی 19
2-3-1-45 گردشگری خاص 20
2-3-1-46-گردشگری فرهنگ عامه 20
2-3-1-47- گردشگری پیوسته 20
2-3-1-48-گردشگری زیارتی 20
2-3-1-49- گردشگری تنها 20
2-3-1-50- گردشگری آبهای معدنی و چشمه ها 20
2-3-1-51- گردشگری مناطق کویری 20
2-3-1-52- گردشگری چمدانی 20
2-3-1-53- گردشگری کار و تجارت 20
2-3-1-54-گردشگری مناسبت ها و وقایع خاص 20
2-3-1-55- گردشگری شکار 20
2-3-1-56-گردشگری حادثه جو 20
2-3-1-57-گردشگری تشویقی 21
2-3-1-58-گردشگری آموزشی و فرهنگی Educational Tourism/CulturalTourism 21
2-3-1-59- گردشگری بازرگانی و تجاری BusinessTourism 21
2-3-1-60- گردشگری سیاسیPolitical tourism 21
2-3-1-61-گردشگری طبیعت ( اکوتوریسم) Tourism ( ecotourism) Natural 21
2-4- اکوتوریسم 21
2-4-1-تاریخچه اکوتوریسم 22
2-4-2-گونه‌های مختلف اکوتوریسم 22
2-4-3-رشد صنعت اکوتوریسم 22
2-4-4-صنعت اکوتوریسم ایران 23
2-5- ژئوتوریسم 23
2-5-1-تاریخچه ژئوتوریسم 24
2-5-2-تعاریف ژئوتوریسم 24
2-5-3-ضرورت برگزاری تورهای ژئوتوریسم: 25
2-5-4-عوامل پیدایش پدیده‌های ژئوتوریسم: 25
2-5-5-فرسایش، خالق پدیده‌های ژئوتوریسم: 25
2-5-6-مهمترین منابع و پدیده‌های ژئوتوریسم: 26
2-5-7-طبقه بندی مناطق بر اساس ژئوتوریسم : 26
2-6-ضوابط و حداقل خدمات در ژئوپارک ها: 27
2-7- برنامه ریزی استراتژیک گردشگری 27
2-7-1-تعریف برنامه ریزی استراتژیک گردشگری: 28
2-7-2-مثال برنامه ریزی: 28
2-7-3-تحلیل داخلی: 28
2-7-4-تحلیل خارجی: 29
2-7-5-اثر گردشگری پایدار بر برنامه ریزی: 29
2-8- مزایا ، معایب ، اثرات و فعالیت گردشگری 29
2-8-1-مزایای بالقوه صنعت جهانگردی: 29
2-8-2-هزینه‌های بالقوه: 30
2-9-آثار منفی گردشگری: 30
2-9-1-آثار منفی (فرهنگی – اجتماعی): 31
2-9-2-آثار منفی (زیست محیطی): 32
2-10- اندازهگیری آثار و صدمات توریسم: 33
2-11-آثار مثبت (فرهنگی – اجتماعی): 33
2-11-1-آثار مثبت (زیست محیطی): 35
2-12-توسعه پایدار: 35
فصل سوم: وضعیت اکوتوریسم در استان خوزستان 37
3-1- موقعیت جغرافیایی: 38
3-2- بومیان خوزستان 38
3-3- بختیاریها (لر بزرگ) : 38
3-4-عرب های خوزستان: 39
3-5-قشقایی ها : 39
3-6-شهرستان‌های خوزستان 40
3-7-خوزستان زایشگاه تمدنهایی بزرگ در تاریخ 42
3-8-جغرافیای طبیعی و اقلیم استان خوزستان 42
3-9- جغرافیای تاریخی استان 42
3-10-جاذبه های فرهنگی گردشگری استان خوزستان 45
3-11-آث‍‍ار ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی خوزستان 46
3-12-ص‍ن‍‍ای‍‍ع‌ دس‍ت‍‍ی‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان 48
3-13-خانه تیزنو دزفول 50
3-14- مسجد جامع دزفول 50
3-15-جاذبه های طبیعی گردشگری استان خوزستان 50
3-16-رودخانه کارون 51
3-17-تالاب ها استان خوزستان 52
3-17-1-تالاب شادگان 52
3-17-2-تالاب هورالعظيم 53
3-18-رودها و چشمه‌ها 53
3-19-کوهها 53
3-21-غارها 55
3-21-1-غار اشكفت سلمان ایذه: 55
3-22-جلگه‌ها و دشت‌ها 56
3-23-فضاهاي جنگلي 56
3-24-مناطق حفاظت شده استان خوزستان 57
3-25-کارون مهمترین جاذبه گردشگری خوزستان 58
3-26-خوزستان قطب گردشگری آبی می شود/کارون در مسیر احیا شدن 58
3-27-2- اماکن زیارتی شوش 59
3-27-3-قلعه شوش 61
3-27-4-موزه شوش 61
3-27-5-کاخ شاوور شوش 61
3-27-6-هفت تپه 62
3-27-7-چغازنبیل، شوش 62
3-27-7-1-موقعیت جغرافیایی چغازنبیل 62
3-27-7-2- کشف چغازنبيل 63
3-27-7-3-معرفی زيگورات 63
3-27-7-4- شهر چغازنبيل 63
3-27-7-5-زيگورات چغازنبيل 64
3-27-7-6-تصفيه خانه آب رودخانه چغازنبیل 64
3-27-7-7-ميز قربانی چغازنبیل 64
3-27-7-8-ايوان كرخه چغازنبیل 65
3-28-جاذبه های گردشگی اندیمشک 65
3-28-1- بقاع متبركه اندیمشک 65
3-28-2- آثار باستانی اندیمشک 66
3-28-3-مراكز سیاحتی اندیمشک 66
3-28-4-مراكز اقامتی و پذیرایی اندیمشک 66
3-29-وضعیت آب آشامیدنی در اهواز 67
نتیجه گیری 67
منابع : 68

منابع :

فارسی
1- الوانی ، مهدی .پیروز بخت ،معصومه.(1375)فرآیند مدیریت توریسم،تهران ،مرکز مطاعات فرهنگی
2- پاپلی،محمد حسین.سقایی،مهدی.(1385)گردشگری (ماهیت ومفاهیم)تهران ،انتشارات سمت
3- کاظمی ،مهدی. (1385)مدیریت توریسم،تهران ، انتشارات سمت
4- لی،جان (1378) گردشگری وتوسعه در جهان سوم،ترجمه عبدالرضارکن الدین افتخاری،شرکت چاپ ونشر بازرگانی
5- چاک وای،گی. گردشگری بین المللی در چشم اندازی جامع چاپ اول،ترجمه علی پارساییان و محمد اعرابی،تهران ،دفتر پژوهشهای فرهنگی ،چاپ سوم ،1385
6- یعقوب زاده ،رحیم .روزنامه شرق ،7/5/1383،گردشگری ثروت پنهان
7- یعقوب زاده، رحیم (1388)، گردشگری فرهنگی و ارائه راهکارها، تهران، مرکز تحقیقات استراتزیک و دانشگاه آزاد، چاپ اول

انگلیسی
1. Fennel, David (2003), Ecoutourism, Routledge Hall, C.Mand S.J page (2001), The Geography of tourism and recreation,
2. Routledge Holden, Andrew (2000), environment and tourism, RutledgeRichard, G. (2000), tourism and the world of culture and heritage “tourism Recreation research, Vol, 25(1) World tourism organization(wto)