تاریخچه و مفاهیم تولید ناب

لازمه رقابت در دنيای توليد کنونی بهره گيري از تمام فنون، ابزارها و ايده های جديد تولید ناب است.

تاریخچه و مفاهیم تولید ناب

چکیده

لازمه رقابت در دنياي توليد کنوني بهره گيري از تمام فنون، ابزارها و ايده هاي جديد ناب است. در نيمه دوم قرن بيستم، توليد کنندگان جهان با رقبايي جديد مواجه شدند که با نيمي از سرمايه و امکانات لازم، محصولات را با کيفيتي بهتر، تنوعي بيشتر و با قيمتي پايين تر به بازارجهاني عرضه مي کردند. يکي از اين تکنيک هاي جديد توليد ناب است که باعث بهبود کیفیت در صنایع و به خصوص صنعت خودروسازی شده است و خود برخاسته از صنعت خودروسازي است. باتوجه به اين که صنعت خودرو سازي يک صنعت مادر و به تعبيري «صنعت صنعتها» محسوب مي شودو از طرف ديگر با لحاظ کردن پتانسيل هاي عظيم و اهميت صنعت خودروسازي در زمينه توسعه و اشتغال‌زايي، اجراي موفق اصول ناب در اين صنعت منجر به افزايش چشمگير توان رقابتي توليد کنندگان داخلي با بهره گيري از ويژگيهاي توليد ناب در کاهش مداوم هزينه ها و قيمتها مي شود که طبعاً به ديگر صنايع نيز سرايت خواهد کرد. توليد ناب در واقع شيوه توليدي است که ضمن به کارگيري فوايد توليد انبوه و توليد دستي، با هدف کاهش ضايعات و حذف هر فعاليت بدون ارزش افزوده شکل گرفته است. بر اين مبنا تكنيك ناب با كمك مجموعه ابزارهاي خود مي‌تواند نقش بنياديني در اصلاح و بهبود فرايندها داشته باشد. تولید ناب اولین بار در شرکت خودروسازی تویوتا پیاده شد و باعث شد بازار صنعت خودرو که پیشتر در دست خودروسازان آمریکایی بود در دست تولید کنندگان ژاپنی قرار گیرد.
واژگان کلیدی: تولید ناب، صنعت، اصول ناب، تولید دستی، تولید انبوه، تویوتا

فهرست مطالب

فصل اول: تاریخچه تولید ناب 1
1-1- مقدمه 2
1-2- تاریخچه کارخانه تویوتا 3
1-3- سيستم توليد تويوتا 6
1-4- تاریخچه تولید ناب 8
1-5- دلايل تاکيد بر توليد ناب به عنوان يک راهبرد موفق 10
فصل دوم: مقایسه بین تولید ناب و سایر شیوه های تولیدی 11
2-1- تولید دستی 13
2-2- تولید انبوه 14
2-3- تولید ناب 14
2-4- توليد ناب و برتريهاي آن بر توليد انبوه 16
فصل سوم: آشنایی با مفاهیم و ابزار اولیه تولید ناب 26
3-1- اتلاف و توليد ناب 27
3-2- کایزن (بهبود مستمر) 29
3-2-1- تاریخچه کایزن 29
3-2-2- مدیریت و کایزن 30
3-2-3- مراحل اجرای کایزن عملی 31
3-2-4- اصول بیست گانه مدیریت کایزن 32
3-3- كانبان 34
3-4- مدیریت به موقع موجودی ها 38
3-5- سیستم مدیریت به موقع خرید 44
فصل چهارم: پیاده سازی تفکر ناب 46
4-1- اصول تفكر ناب 47
4-1-1- اصل اول – تعيين ارزش 48
4-1-2- اصل دوم – شناسايي جريان ارزش 49
4-1-3- اصل سوم – ايجاد حركت بدون وقفه در اين ارزش 51
4-1-4- اصل چهارم – امكان دادن به مشتري تا بتواند اين ارزش را از توليد كننده بيرون بكشد 52
4-1-5- اصل پنجم – تعقيب كمال 53
4-2- بستر سازي و توسعه فرهنگ سازماني با مفاهيم تفكر ناب 53
4-3- ارزيابي تغييرات در جهت توليد ناب 54
4-4- سازماندهي ناب در سطح كارخانه 56
4-5- وظايف مديريت در اجراي اصول ناب 57
فصل پنجم: نقاط ضعف و نتیجه گیری 59
5-1- نقاط ضعف تکنيک ناب 60
5-2- نتيجه‌گيري 60
منابع و مآخذ 62

منابع و مآخذ

1. اسمعیلی گیوی، محمدرضا. (1385). کار‌کرد‌ها و مؤلفه‌‌های بنیادین تولید ناب. ماهنامه تدبیر، سال هفدهم، شماره 174.
2. برفروشان سهراب و نصرتی عطا الله. (1385). تفکر ناب دروازه ورود به سرزمین سیگماها.
3. تائی چی اوهنو. سیستم تولید تویوتا: داستان گذر از تولید انبوه به تولید ناب. مترجم کاظم موتابیان. انتشارات آموزه، 1391.
4. جیمز ووماک، دانیل جونز، دانیل روس. تولید ناب: انقلاب کیفیت و بهره وری. ترجمه: آزاده رادنژاد، کاظم موتابيان. انتشارات آموزه، چاپ هفتم. ویرایش جدید، 1392.
5. حق شناس، مهران. (1395). کایزن (بهبود مستمر). کارشناس ارشد مديريت اجرايي مرکز آموزشهاي بهبود مديریت دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
6. داوری، دردانه. (1379). نگرشهای مختلف به مدیریت تولید در دهه اخیر. ماهنامه تدبیر، شماره 106.
7. شریعتی، سارا. (۱۳۹۲). مقایسه تولید ناب ، چابک ، دستی و انبوه. اولین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، شیراز، موسسه بین المللی آموزشی و پژوهشی خوارزمی.
8. غضنفری، مهدی و ابن الرسول، سید اصغر. (1385). تولید در مقیاس جهانی، ضرورتی برای صنعت خودرو. مجله تدبیر شماره ۱۲۰.
9. فرخ، علی. (1380). تولید ناب. نشریه تدبیر، شماره 118، ص 43-48.
10. کلانتری، مجید. «بررسی وضعیت اصول بنیادین تولید ناب در ایران خودرو»، 1382، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
11. محمدي پور، رحمت الله. غلامی، صفورا. صیادی، فاطمه. (1392). چگونگي رسيدن به كمال سازماني: تفكر، توليد، حسابداري و بازاريابي ناب. روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 3089.
12. نصرتی، پرویز. (1396). روند رشد خط توليد ماشيني كه دنيا را تغيير داد. روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 4012 15/1/96، صفحه 28.
13. نوری، حمید و رادفورد، راسل. (1379). مباحث نوین در مدیریت تولید و عملیات. ترجمه دردانه داوری، انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
14. یاراحمدی خراسانی، مهدی. (1394). بسترسازی و توسعه فرهنگ سازماني با مفاهيم تفكر ناب. پایگاه اطلاع رسانی معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی آستان قدس رضوی.
15. یعقوبی، اعظم. (1391). مدیریت و تفکر ناب. مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان.