تشخيص استفاده از تامين مالی خارج از ترازنامه در شركت های پذيرفته شده در بورس توسط حسابرسان مستقل

موضوع روشهاي تامين مالی براي شركتها همواره از جمله موضوعات بحث بر انگيز بوده‌ است. مساله مورد بحث در اين پژوهش شناخت يكي از روشهاي تامين مالي مي باشد

بررسی امكان تشخيص استفاده از تامين مالی خارج از ترازنامه در شركت های پذيرفته شده در بورس توسط حسابرسان مستقل

مقدمه

با توجه به شتاب فرآيند علم و تكنولوژي در جهان صنعتي امروز، هر رشته اي از علوم به گرايشهای تخصصی بيشتری تقسيم شده است. اين تقسيم بندی به خودي خود و بنا به نياز و ضرورت و پيچيدگيهای روز افزون صنعت بوجود می آيد. دنيای اقتصاد و روابط بين متغيرهاي اقتصادی و مالي هم از اين تحولات مستنثنی نبوده است ومسائل اين رشته نيز روز به روز پيچيده تر و مشكل تر از قبل می شود، بخصوص پول و بازارهای سرمايه كه نقش مهم و تعيين كننده ای در اقتصاد دارند. تامين مالی براي اجراي پروژه هاي سودآور در رشد شركت نقش بسيار مهمی ايفا مي كند. توانايی شركت در تامين مالی بالقوه برای تهيه سرمايه به منظور سرمايه گذاريها و تهيه برنامه هاي مالی مناسب از عوامل اصلي رشد و پيشرفت شركتها به حساب مي آيند (…)

بیان مساله

موضوع روشهای تامين مالی براي شركتها همواره از جمله موضوعات بحث بر انگيز بوده‌ است. مساله مورد بحث در اين پژوهش شناخت يكي از روشهای تامين مالی تحت عنوان «تامين مالی خارج از ترازنامه» و بررسي چگونگی تشخيص آن توسط حسابرسان مستقل مي باشد.
توضيح اصطلاح تامين مالی خارج از ترازنامه قدري مشكل است، اين مشكل ابتدا در هنگام نگارش درباره اين موضوع بوجود مي آيد. بطور طبيعی فرض و قاعده براين است اقلامی كه قطعيت دارند به ترازنامه تعلق دارند و اقلامی كه قطعي نيستند از اين قاعده مستثنی مي شوند. اثر عملی معاملات خارج از ترازنامه اين است كه اين گونه معاملات بصورت نمايش كامل از فعاليت اصلی در حسابها نشان داده نمي شوند (…)

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش 1
1-1- مقدمه 2
1-2- بيان مساله 3
1-3- اهداف پژوهش 4
1-4- اهمیت پژوهش 5
1-5- نوع طرح و پژوهش 6
1-6- متغیرهای پژوهش 6
1-7 فرضیه های پژوهش 7
1-8 قلمرو پژوهش 7
1-8-1- قلمرو موضوعی 7
1-8-2- قلمرو مکانی 7
1-8-3- قلمرو زمانی 7
1-9- محدویت های پژوهش 7
1-10- روش پژوهش 8
1-11- روش جمع آوری اطلاعات 8
1-12- ابزار اندازه گیری اطلاعات 8
1-13- واژگان کلیدی و اصطلاحات 8
1-14- ساختار پژوهش 9
فصل دوم: مباني نظري و پيشينه پژوهش 11
2-1- مقدمه 12
2-2- گفتار اول: تاریخچه 13
2-2-1- مقاله فني انتشار يافته توسط انجمن حسابداران قسم خورده انگلستان و ولز 13
2-2-2- متن پيشنهادي 42 15
2-2-3- متن پيشنهادي 49 15
2-2-4- شرايط پيشنهاد شده توسط متن پيشنهادي گزارشگري معاملات شماره 4 15
2-2-5- بيانيه تحقيق مالي شماره 5 (1994) گزارشگري محتواي معاملات 15
2-3- گفتار دوم: مباني نظري 16
2-3-1- تجزیه و تحلیل مزایا و مخاطرات 16
2-3-2- شناخت 18
2-3-3 قطع شناخت 19
2-3-4- تهاتر 20
2-3-5- نحوه ارائه اقلام مرتبط با هم 21
2-3-6 معاملات مرتبط 22
2-4- گفتار سوم: چارچوب گزارشات مالی 22
2-4-1- ترازنامه 23
2-4-2- صورتهای مالی اساسی دیگر 25
2-4-3- یادداشتهای توضيحي صورتهاي مالي و گزارش هيئت مديره به مجمع عمومي صاجبان سهام (MD&A) و سایر افشاءها 26
2-5- گفتار چهارم: فروپاشی انرون مقدمه ای برای تحول در وضع قوانین و استانداردهای مرتبط با معاملات خارج از ترازنامه 27
2-5-1- آنچه براي انرون اتفاق افتاد 27
2-5-2- تاریخچه انرون 29
2-5-3- گزارش پاورز و باتسن 30
2-6- گفتار پنجم: شرکتها با اهداف خاص 34
2-7- گفتار ششم: قانون ساربینز اکسلی 39
2-7-1- ارتباط قانون ساربینز اکسلی با موضوع خارج از ترازنامه 39
2-7-2- اقلامي كه افشاء آنها در ارتباط با ترتيبات خارج از ترازنامه لازم است 40
2-7-3- افشاءهای تعهدات قراردادی 41
2-8- گفتار هفتم: شرکتهای فرعی و شبه شرکتهای فرعی 42
2-8-1 تعریف شرکت شبه فرعی 42
2-8-2- معافیت شبه شرکتهای فرعی از تلفیق 43
2-8-3- ارتباط شرکتهای فرعی و شبه شرکتهای فرعی با تامین مالی خارج از ترازنامه 44
2-9- گفتار هشتم: سرمایه گذاری در ارزش ویژه سایر شرکتها 45
2-9-1- سرمایه گذاریهایی که نه موجب افزایش نفوذ می شوند نه موجب افزایش کنترل می‌شوند 45
2-9-2- سرمایه گذاریهایی که موجب افزایش نفوذ قابل ملاحظه می شود اما موجب افزایش کنترل نمی شود 46
2-9-3- سرمایه گذاریهایی که باعث کنترل می شود 47
2-9-4- موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای سرمایه گذاری 48
2-9-5- تلفیق 48
2-10- گفتار نهم: اجاره های بلند مدت 49
2-10-1- موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای اجاره ها 51
2-11- گفتار دهم: فروش و اجاره آن از خریدار 52
2-11-1- ارزیابی معامله 52
2-11-2- اجاره های سرمایه ای 53
2-11-3- اجاره های عملیاتی 54
2-11-4- موضوع خارج از تراز نامه در حسابداری برای فروش و اجاره آن از خریدار 54
2-11-5- استاندارد بین المللی حسابداری برای فروش و اجاره آن از خریدار شماره 28 و 98 55
2-12- گفتار يازدهم: فروش و توافقات بازخرید 55
2-12-1- ارزیابی معامله 55
2-12-2- ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی 56
2-12-3- موضوع خارج از تراز نامه در حسابداری برای فروش و توافقات باز خرید 57
2-13- گفتار دوازدهم: کالاهای امانی 58
2-13-1- ارزیابی معامله 58
2-13-2- ماهیت شیوه ها و الزامات گزارشگری مالی 58
2-13-3- حقوق هر طرف معامله برای بازگرداندن کالا به سازنده 58
2-13-4- چه قیمتی باید پرداخت شود تا سرانجام مالکیت به فروشنده انتقال یابد 59
2-13-5- آیا مشتري لازم است به سازنده کالا مبلغی به عنوان ودیعه بدهد یا خیر؟ 59
2-13-6- آیا مشتري حق استفاده از کالا را دارد؟ 59
2-13-7- موضوع خارج از تراز نامه در حسابداری برای کالاهای امانی 59
2-14- گفتار سيزدهم: نقل و انتقالات دارائیهای مالی با مشارکتهای مداوم 60
2-14-1- ارزیابی معاملات 60
2-14-2- موارد افشاء طبق SFAS شماره 140 61
2-14-3- موضوع خارج از ترازنامه در حسابداری برای نقل و انتقالات داراییهای مالی 64
2-15- گفتار چهاردهم: تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی 65
2-15-1- روشهای تجزیه و تحلیل 65
2-15-2- طبقه بندی نسبتها 67
2-15-3- فرض تداوم فعالیت 69
2-16- گفتار پانزدهم: پيشينه پژوهش 70
2-17- جمع بندی 71
فصل سوم: روش شناسی پژوهش 74
3-1- مقدمه 75
3-2- اهداف پژوهش 75
3-3- روش جمع آوری داده ها 75
3-4- قلمرو پژوهش 76
5-3- جامعه آماری 76
3-6- نحوه گردآوری اطلاعات 77
3-7- نمونه گیری 78
3-8- فرضیه های پژوهش 78
3-9- متغیرهای پژوهش 78
3-10- تعریف عملیاتی متغیر های پژوهش 78
3-11- اندازه گیری متغیر های پژوهش 79
3-12- روش آماری آزمون فرضیه ها 79
فصل چهارم: تجزيه و تحليل داده‌هاي پژوهش 82
4-1- مقدمه 83
4-2- نتایج تحلیل دادها 84
4-3- نتایج تحلیل داده ها- سال 81 88
4-4- نتایج تحلیل داده ها – سال 82 89
4-5- نتایج تحلیل داده ها – سال 83 91
4-6- نتایج تحلیل داده ها – سال 84 92
4-7- نتایج تحلیل داده ها – سال 85 94
4-8- جمع بندی 95
فصل پنجم: نتيجه گيري و پيشنهادات 96
5-1- مقدمه 97
5-2- خلاصه ای از کل پژو هش 97
5-3- خلاصه یافته های پژو هش 98
5-4- نتیجه گیری 99
5-4-1- نتایج تجزیه و تحلیل آماری 100
5-5- پیشنهادات 100
5-5-1- پیشنهادات مربوط به یافته های پژوهش 100
5-5-2- پیشنهادات برای پژوهشهای آتی 101
پیوست ها و ضمائم 102
منابع و مآخذ 151

منابع و مآخذ

1- استانداردهاي حسابداري ايران- نشريه 160- سازمان حسابرسي.سال 1386
2- اكبري – فضل ا… – تجزيه و تحليل صورتهاي مالي – نشريه 129- سازمان حسابرسي.سال1383
3- استانداردهاي حسابرسي – نشريه 124- سازمان حسابرسي.سال 1379
4- ثقفي- علی- فرضيه بازار موثر (كارا) اوراق بهادار و تاثير آن در حسابداري.تابستان 1372
5- جواهري-اسماعیل- قانون ساربينز اكسلي – زمستان 1385- مجله حسابرس- شماره 35
6- حساس يگانه –یحیی- 1384- فلسفه حسابرسي- انتشارات علمي و فرهنگي
7- حساس يگانه- یحیی- نادری نوعيني-محمد مهدی – درسهايي از فروپاشي انرون در زمينه حاكميت شركتها- مجله حسابدار- شماره 192-193- اسفند و فروردين 86 و 87
8- دستگير-محسن- سليمانيان- غلامرضا- تامين برون ترازنامه اي، رويكرد مقايسه اي ارديبهشت 1386- مجله حسابدار- شماره 182.

9- Off Balance Sheet finance (Ron Paterson)- First published in the United Kingdom by THE MACMILLAN PRESS LTD- January 1993
10- Off Balance Sheet Financing – What Value does it bring to the frim? – MASTER Thesis – Michael Leigh and Lena Olveren- January 2001
11- Report and Recommendations Pursuant to Section 401 (C) of the Sarbanes – Oxley Act of 2002 on Arrangements with off- Balance Sheet Implications, Special Purpose Entities, and Transparency of Filings by Issuers.
12- What happened to Enron? Anuj Thakur, Samir Kalra, Rahul Karkun. March 2004
13- Financial Engineering with Special purpose Entities.
14- Bala G. Dharan, Ph. D. CPA- J. Howard Creekmore professor of Accounting- Jesse H. Jones Graduate School of Management Rice university, Houston – June 2002
15- Disclosure in MD A about off- Balance Sheet Arrangements and Aggregate contractual obligation under section 401 (C) of the Sarbanes-Oxley Act of 2002- Wilson sonsini Goodrich  Rosati – February 2003.