بررسی نقش فناوری در عملکرد تحصیلی دانش آموزان از نگرش معلمان

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر فناوری اطلاعات در عملکرد تحصیلی دانش آموزان است

بررسی نقش فناوری در عملکرد تحصیلی دانش آموزان از نگرش معلمان مقطع دوم متوسطه

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر فناوری اطلاعات در عملکرد تحصیلی دانش آموزان از نگرش معلمان مقطع متوسطه شهرستان —- در سال 1394 می باشد پژوهش موجود، به روش های همبستگی و رگرسیونی است، و پژوهش در شرايط طبيعي انجام پذیرفته و پژوهشگر از انجام هر گونه دستكاري و كنترل خودداري نموده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دبیران متوسطه شهرستان —- تشکیل می دهند که دبیران متوسطه اول 207 نفر می باشند و دبیران متوسطه دوم 322 نفر می باشند. نمونه آماری ما در این پژوهش متشکل از 130 نفر از معلمان می باشد که پرسشنامه بین دبیران متوسطه شهرستان —- به صورت تصادفی پخش شد یافته ها در فرضیه اصلی پژوهش نشان داد که ميانگين میزان نگرش معلمان نسبت به کاربرد تکنولوژی در آموزش و مولفه های مختلف آن در زنان و مردان تفاوت وجود دارد.
کلمات کلیدی: فناوری اطلاعات، عملکرد تحصیلی، مقطع متوسطه

مقدمه

اینکه جهان امروز را با دنیای صد سال پیش مقایسه کنیم، با پیشرفت های خیره کننده ای در علوم، بازرگانی، خدمات پزشکی، ارتباطات و زمینه های بی شمار دیگر رو به رو می شویم. اما چون به مدرسه، در هر کجای دنیا سر بزنیم، با شگفتی بین کلاس درس صد سال پیش با امروز تفاوتی احساس نمی کنیم. دانش آموزان در ردیف های پشت سر هم نشسته، مداد و کاغذ در دست، هر چه معلم پای تخته سیاه می گوید و می نویسد با شتاب یادداشت می کنند که آنها را به حافظه سپرده و در زمان امتحان به سرعت پس دهند. در حالی که به واسطه پیشرفت علوم و فنون بسیاری از امور تغییر کرده است اما کم یا بیش آموزش و پرورش و شیوه ی یادگیری دانش آموزان و تدریس معلمان همان طور دست نخورده باقی مانده است (فلاح، 1389)
در کشورما نیز اکنون به تدریج الزام های عصر دانش و اطلاعات و ضرورت هم گام شدن با تحولات و دستاوردهای فناوری و علوم بشری احساس شده است، که شاهد آن تصمیم های اخیر دولت در زمینه ی سرمایه گذاری برای گسترش پر شتاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور است.
مطالب فوق موید نقش حساس فن آوری اطلاعات در پیشرفت و اصلاح نظام آموزشی کشور است. بنابراین با نظر به این مطالب محقق در این تحقیق سعی نموده تا به بررسی نقش فن آوری اطلاعات در پیشرفت تحصیل دانش آموزان بپردازد.
در جهان امروز فناوری آموزشی به مفهوم رویکردی بر چگونگی آموزش در ارتباط با اهداف توانسته است با تکیه بر اصول و یافته های علمی و بویژه روانشناسی یادگیری ابزار و وسایل در دسترس را اعم از اشیاء ساده ای همانند گچ، تابلو کلاس و یا دستگاه پیچیده ای مانند کامپیوتر را برای بهینه کردن آموزش و بالا بردن کیفیت آن به خدمت گیرد و علاوه بر این شیوه هایی که نشان دهد که دانش آموزان با مطالب درسی خلاقانه برخورد کنند و با راهنمایی معلمان خود اقدام به تهیه و تولید برخی مواد آموزشی مورد نیاز نمایند و در این راه، علایق و مهارت های خود را به کار گیرند تا نتایج مطلوب از آموزش حاصل شود (حسینی،1390)
بی تردید معلمان فاضل و دانشجویان و کارورزان دانش پژوه دانشکده علوم تربیتی و مراکز تربیت معلم اندیشیده اند که چه تدبیر و راهبردهایی در پیش گیرند و چه اقداماتی انجام دهند تا تدریس خود را جذاب ترکنند. همچنین آن ها از خود پرسیده اند که چگونه می توان با توجه به شرایط و امکانات محیط دست به تولید ابراز و وسایل مورد نیاز بزنند.
عنایت به مسائل فوق الذکر می تواند نقش فناوری آموزشی را اعیان سازد و بر همین اساس درس فناوری آموزشی یکی از دروس اصلی رشته علوم تربیتی در برنامه دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی گنجانده شده است.

بیان مسأله

هر پژوهش همیشه با نوعی مشکل یا مساله شروع می شود هدف پژوهش یا پژوهش یافتن پاسخی برای آن مشکل با استفاده از روشهای علمی است و مهمترین و اولین قدم این است که با مساله برخورد منطقی نموده و به گونه ای روشن و صریح و بطور جدی و اصولی با مسأله در کشمکش باشیم . در جهان امروز فناوری آموزشی به مفهوم رویکردی بر چگونگی آموزش در ارتباط با اهداف توانسته است با تکیه بر اصول و یافته های علمی و بویژه روانشناسی یادگیری ابزار و وسایل در دسترس را اعم از اشیاء ساده ای همانند گچ ، تابلو کلاس و یا دستگاه پیچیده ای مانند کامپیوتر را برای بهینه کردن آموزش و بالا بردن کیفیت آن به خدمت گیرد و علاوه بر این شیوه هایی که نشان دهد که دانش آموزان با مطالب درسی خلاقانه برخورد کنند و با راهنمایی معلمان خود اقدام به تهیه و تولید برخی مواد آموزشی مورد نیاز نمایند و در این راه ، علایق و مهارت های خود را به کار گیرند تا نتایج مطلوب از آموزش حاصل شود(حسینی، 1389)
از آنجاییکه قرن 20 را قرن صنعت و فناوری نامیده اند و شاید هم اغراق نباشد بگوییم قرن 21 هم قرن اعجاز فناوری خواهد بود و موضوع تحقیق حاضر نیز بررسی تأثیر و نقش فناوری آموزشی در عملکرد تحصیلی دانش آموزان از نگرش دبیران مقطع متوسطه در شهرستان —- می باشد و یکی از معضلات و مشکلات کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه فقدان فناوری بخصوص در امر آموزش است (احمدی، 1389)
…

…
فناوری آموزشی را می توان به مهندسی آموزشی تشبیه کرد که از طریق آن یک فناوریست آموزشی می تواند با استفاده از تکنیک هایی که می داند برای آموزش طرحی ارائه دهد که ضمن تسهیل آن، یادگیری سریعتر و موثرتر و پایدارتری به همراه داشته باشد.
مطالب فوق بیانگر اهمیت استفاده از فن آوری نوین در سیستم اموزش و پرورش است، اما نکته ای که نباید مورد غفلت قرار گیرد، بنابراین در این تحقیق سعی خواهد شد تا با استفاده از روشهای علمی وآماری به بررسی میزان تأثیر این فن آوریها در عملکرد تحصیلی دانش آموزان پرداخته و از این طریق نقش و اهمیت این فن آوری مورد بررسی قرار گیرد.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش 1
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مسأله 3
1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5
1-4- اهداف تحقیق 6
1-4-1- هدف اصلی 6
1-4-2- اهداف فرعی 6
1-5- فرضيه‏های تحقیق 7
1-6- تعاریف و اصطلاحات 7
1-6-1- تعریف مفهومی 7
1-6-2- تعریف عملیاتی 8
فصل دوم: ادبيات و پیشینه تحقیق 9
2-1- مقدمه 10
2-2- فن آوری اطلاعات و ارتباطات چیست؟ 11
2-3- اجزای تشکیل دهنده فن آوری اطلاعات 11
2-4- ابزارهای فناوری اطلاعات 12
2-4-1- رادیو 12
2-4-2- تلویزیون 13
2-4-3- تلفن 13
2-4-4- کامپیوتر 14
2-4-5- اینترنت 14
2-4-6 اینترانت 15
2-4-7- اکسترانت 16
2-5- فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش 16
2-5-1- تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات آن با قرن حاضر 17
2-5-5- فناوری اطلاعات و فرصت‌های پیش رو 19
2-5-5- بررسی رویکردهای موجود در زمینه تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه تعلیم و تربیت: 20
2-6- دیدگاه های مختلف در خصوص نحوه کاربرد فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش 23
2-6-1- تدریس فناوری به عنوان یک موضوع و واحد مستقل در برنامه های درسی 23
2-6-2- آموزش با بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات 24
2-6-3- تبدیل فناوری از یک واحد حاشیه ای به متن برنامه درسی 25
2-7- مقایسه یادگیری الکترونیکی با آموزش سنتی 31
2-7-1- انواع یادگیری الکترونیکی 31
2-7-1-1- یادگیری الکترونیکی به صورت آنلاین 32
2-7-4-2- یادگیری الکترونیکی به صورت آفلاین 32
2-8- بررسی رابطه یادگیری الکترونیکی و آموزش و پرورش 35
2-8-1- دستاوردها 35
2-8-2- مزایای یادگیری الکترونیکی 35
2-8-4- مکاتب فکری گوناگون در امر یادگیری الکترونیکی 36
2-8-4-1- مکتب یادگیری رفتارگرایی 37
2-8-4-2- مکتب یادگیری شناخت گرایی 38
فصل سوم: روش‌ تحقیق 43
3-1- روش‌ تحقيق 44
3-2- جامعه و نمونه آماري 44
3-3- روش و ابزار گردآوری داده‌ها 44
3-4- ابزار جمع آوری 44
3-4-1- معرفی پرسشنامه 44
3-4-2- مولفه ها و سوالات مربوط به هر مولفه 45
3-4-3- نمره گذاری پرسشنامه 45
3-4-4- تحلیل (تفسیر) بر اساس میزان نمره پرسشنامه 46
3-5- روايي و پايايي پرسشنامه 46
3-6- روش تجزيه و تحليل داده‌ها 47
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها 48
4-1- آمار توصیفی 49
4-2- آمار استنباطی 50
فصل پنجم: خلاصه و نتیجه گیری 57
5-1- بررسی و مقایسه نتایج پژوهش با یافته های پژوهش های پیشین 58
5-2- نتیجه گیری 58
5-3- كاربرد يافته ها 59
5-4- پيشنهادهايي براي تحقيقات آتي 59
5-5- محدوديت هاي پژوهش 60
فهرست منابع 61
ضمایم و پیوست‌ها 64

فهرست منابع

3- احدیان ، محمد ( 1371 ) ، مقدمات تکنولوژی آموزشی ، چاپ هفتم ، انتشارات گلشن .
4- تهرانی ، علی اکبر و کنعانی ، مسعود ( 1371 ) ، مقدمه ای بر فناوری آموزشی ، انتشارات خراسان .
5- علی آبادی ، خدیجه (1371) ، مقدمات تکنولوژی آموزشی چاپ ، انتشارات پیام نور .
6- فردانش، هاشم ( 1380 ) ، مبانی نظری فناوری آموزشی .
7- مجله رشد فناوری آموزشی ، شماره مسلسل 117 ، نشر انتشارات کمک آموزشی ، اردیبهشت 78 – 1377.
8- نعمتی ، سیدهاشم (1368) ، مقدمات تکنولوژی آموزشی ، چاپ اول ، انتشارات دانشگاه مشهد .
9- یغما ، عادل دبیری ، عذرا و فاضلیان (1372 ) ، کاربرد فناوری آموزشی در کشورهای دیگر ، انتشارات مدرس
10- اسدی،علی-کریمی،آصف.(1386).واکاوی سازه های موثر بر کاربرد فناوری اطلاعات(IT)توسط آموزشگران مراکز آموزشی علمی-کاربردی،مجله علوم کشاورزی ایران،دوره 2-38 ،شماره:2
11- اصنافی ،امیررضا-حمیدی،علی.( 1386).نقش فناوری اطلاعات و ارتبا طات در توسعه آموزش و دانش با تاکید بر نقش کتابخانه های مجازی،مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران
12- بزاز جزایری،احمد.(1384).بررسی و ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی برگزارشده در شرکت ملی فولاد ایران،سومین کنفرانس بین المللی مدیریت
13- پاسبان رضوی،،مجیدرضا.(1388). موسسه ارتباطات و فناوری آموزشی بریتانیاوالدین، فناوری ارتباطات و اطلاعات،مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران (ICT) و تعلیم و تربیت
14- حسینی خواه ،علی.(1386).بررسی نظریه انتشار نوآوری در حوزه آموزش،فصلنامه نوآوریهای آموزشی،شماره:26،ص156
15- رحمانی،جهانبخش-موحدی نیا،ناصر-سلیمی،قربانعلی.(1385).الگوی مفهومی نقش های آموزشی-تربیتی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش،دانش و پژوهش در علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان،شماره دهم و یازدهم،ص66-49
16- شیخ زاده ،مصطفی-مهر محمدی،محمود.(1383). نرم افزار آموزش ریاضی ابتدایی بر اساس رویکرد سازنده گرایی و سنجش میزان اثر بخشی آن،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی،فصلنامه نوآوریهای آموزشی،سال سوم،شماره :9
17- صالحی امیری،رضا-حیدری زاده،الهه.(1386).نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در نطام آموزشی وتوسعه فرهنگی،پژوهشکده تحقیقات استراتژیک،پژوهشنامه شماره:15
18- عالی،شهیندخت.(1381).فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش،نشریه آموزه،شماره:15
19- عیدی ،اکبر- علی پور،محمد رضا-عبدالهی،جواد.(1387).سنجش اثر بخشی دوره های آموزش،ماهنامه علمی- آموزشی تدبیر،شماره : 200
20- غفاری، زهره.(1388).بررسی تاثیر فناوری اطلاعات( IT )در بهبود آموزش معلمان،مطالب و مقالات علمی مجتمع فرهنگی آموزشی علامه طباطبایی، روزنامه رسالت
21- فرزاد، طیبه.( 1385). جایگاه فناوری اطلاعات در آموزش شیمی، منطقه بشرویه
22- فرهادی،ربابه.(1381).نقش فناوری اطلاعات در آموزش،فصلنامه کتاب 56
23- کیاسی،حمیرا.(1386).راهکارهای توسعه فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک،پژوهشنامه شماره:15
24- ملکی،صفی الله.(1388 ).فناوری اطلاعات در آموزش و پرورش،انتشارات جهاد دانشگاهی www.Lmis.ir
25- منتظر،غلامعلی.(1381).توسعه مبتنی بر فناوری اطلاعات محور آینده نگری در نطام آموزشی کشور،،فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی،شماره :25
26- نصیری نیا،مریم-فهیمی،مهدی.(1385).شناسایی چالشهای به کار گیری فناوری اطلاعات در ایران ،ماهنامه تدبیر،شماره :167
27- نوروزی ،معصومه-زندی،فرانک-موسی مدنی،فریبرز.(1387).رتبه بندی روشهای کاربرد فناوری اطلاعات در فرایند یاددهی-یادگیری مدارس،فصلنامه نوآوریهای آموزشی،شماره:26 ، ص16و17

28- Bayir, Safak- Keser, Hafize.(2009).” Information and communication technologies coordinator teachers’ evaluations of computer working environments in terms of ergonomics”, Procedia Social and Behavioral Sciences,No,1 ,pp. 335–341
29- Cheung Kong,siu.(2008).”A curriculum framework for implementing information technology in school education to foster information literacy”, computers&Education,No,51,pp. 129-141
30- Gulbahar ,Yasemin.(2007).”Technology Planning: A roadmap to Successful technology integration in school”, omputers&Education,No,49,pp. 943-956
31- Jong,Jang Syh.(2008).”Innovation in science teacher education :Effects of integrating technology and team –teaching strategies “, computers&Education,No,51,pp. 646-659
32- Levin, T.&Wadmany, R.(2008). Teachers Views on Factors Affecting Effective Integration of Information Technology in Classrom: Developmental Scenery. Journal of Technology and Teacher Education. 16(2), pp. 233-263. Chesapeake, VA:AACE.
33- Teo, Timothy.(2009).” Modelling technology acceptance in education: A study of pre-service teachers “, Computers & Education ,No,52 ,pp. 302–312
34- Pollard , Richard- Pollard, Constance.(2005).”Research Priorities in Educational Technology:A Delphi Study”,Jornal of Reserch on Technology in Education