نقش وابستگی به فضای مجازی در پیش بینی اهمال کاری شغلی و بهزیستی کارکنان

هدف این تحقیق پیش بینی اهمال کاری شغلی و بهزیستی روان شناختی بر اساس وابستگی به فضای مجازی در کارکنان استانداری بود

نقش وابستگی به فضای مجازی در پیش بینی اهمال کاری شغلی و بهزیستی کارکنان

چکیده

امروزه گسترش و توسعه فضای مجازی از بسیاری از جهات زندگی جوامع بشری را تحت تأثیر خود قرار داده است. استفاده افراطی از اینترنت و فضای مجازی تبعات سنگین و بعضاً جبران ناپذیری را بر زندگی فردی و اجتماعی افراد تحمیل می کند. برخی از تأثیرات استفاده افراطی از شبکه های مجازی اهمال کاری و تأثیر بر بهزیستی روان شناختی افراد است. هدف این تحقیق پیش بینی اهمال کاری شغلی و بهزیستی روان شناختی بر اساس وابستگی به فضای مجازی در کارکنان استانداری ***** بود. در این تحقیق از روش پیمایشی از نوع همبستگی استفاده شده و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این تحقیق کارکنان استانداری ***** بوده و تعداد نمونه براساس فرمول کوکران 210 در نظر گرفته شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف (1989)، اهمال کاری تاکمن (1991) و پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1988) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد میان وابستگی به اینترنت و فضای مجازی و اهمال کاری ارتباط مثبت و میان وابستگی به اینترنت و فضای مجازی و بهزیستی روان شناختی ارتباط منفی وجود دارد. در نتیجه باید به کارمندان استفاده بهینه از فضای مجازی و اینترنت را آموزش داد.

کلمات کلیدی: اینترنت، فضای مجازی، بهزیستی روانشناختی، اهمال کاری

مقدمه

امروزه تنش شغلي به يك مشكل شايع و پرهزينه در محل كار تبديل شده است. چرخش شيفت كاري، مديريت ضعيف، سطوح بالاي مسئوليت، فقدان آموزش در حين كار، تعداد ناكافي كاركنان، محل خدمت و درگيري در محل كار از جمله عوامل مشترك تنش زاي محيط كاري مي باشد. تغييرات جسمي، هيجاني و اجتماعي و حساسيت درروابط بين فردي، پرخاشگري ، اضطراب و افسردگي از نظر اجتماعي و شغلي را سبب مي شود(مك نلي . 2005) به اين ترتيب مي تواند شرايطي از اهمال كاري را نيز فراهم سازد كه مرتبط با تنش محيط كار و به معناي به تعويق انداختن انجام كار و ارجاع عمل به آينده است (استيل پي.2007) اهمال كاري موجب درجات بالايي از اضطراب و افسردگي را فراگير مي شود و عزت نفس را پايين مي آورد (پورابول اس.2015) توجه به سلامت عمومي و بهزيستي رواني اجتماعي بسيار ضروري است. فقدان استقلال، خودمختاري و انجام فعاليت هاي روزانه، به زوال و كاهش سريع سطح هوشیاري و فعاليت منجر مي شود . احساس بي ياوري و كاهش اعتماد به نفس پيدا شده و بدين ترتيب انگيزه زندگي كردن را از دست داده و دچار اختلالات شناختي، افسردگي و نااميدي مي شود. محيط ها نيز ممكن است بر بروز چنين اختلالاتي تاثيرگذار مي باشد(نجاتي.2007)
افراد با احساس بهزيستي رواني بالا به طور عمده اي هيجانات مثبتي را تجربه مي كنند و از وقايع پيرامون خود، ارزيابي مثبتي دارند، در حالي كه افراد با بهزيستي پايين، حوادث و موقعيت زندگي شان را نامطلوب ارزيابي كرده و اغلب هيجانات منفي نظير ترس و خشم را تجربه مي كنند. (شقاقي.2010)
رهبران فضيلت گرا از طريق انسان دوستي ، مهرباني ، محبت ، قدرداني صميمي از انجام وظايف سازماني، و ارائه سخاوتمندانه زمان و منابع خود به كاركنان مي توانند بهزيستي رواني آنها را بهبود بخشند(تان و كلووي،2011)
با افزایش روزافزون رسانه های ارتباط جمعی، وظیفه انتقال فرهنگ، به عهده رسانه های جمعی و مجازی قرار گرفته است؛ از طرفی با توجه به جذابیت و نوآوری روز افزون این رسانه ها و شبکه های مجازی، استقبال افراد از آنها روزبه روز افزایش یافته و در مقابل ارتباط فیزیکی و عاطفی آنان با خانواده روز به روز کمرنگ تر و متزلزل تر شده است. شبکه های اجتماعی مجازی، در عصر حاضر نقش عمده و مهمی را در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی به عهده دارند و این وسایل منشأ بسیاری از تحولات معاصر، راهنما و کنترل کننده جریان ها و تحولات در جهان محسوب می شوند (رحمانزاده و حتیغی، ۱۳۹۲)

فهرست مطالب

فصل اول : کلیات پژوهش 1
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مساله 4
1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق 8
1-4- اهداف تحقیق 12
1-5- فرضیه های تحقیق 12
1-6- متغیر های تحقیق 13
1-7- تعاریف مفهومی متغیرها 13
1-8-تعاریف عملیاتی متغیرها 14
فصل دوم 15
ادبیات و پیشینه تحقیق 15
2-1- مقدمه 16
2-2- تعریف اهمال کاری 16
2-3 – تبعات منفی اهمال کاری 17
2-4-راهکارهای غلبه بر تنبلی و اهمال کاری 18
2-5- تعريف بهزیستی روان شناختی 20
2-6- ابعاد بهزيستي روان شناختي 21
2-7- شاخص هاي سلامتي 22
2-9-شبكه مجازي و تاريخچه پيدايش 23
2-9-رسانه ها و تكنولوژي هاي اطلاعات: 25
2-10- تكنولوژي ارتباطي: چالش فرهنگي 27
2-11- اينترنت در ايران 28
2-12- اينترنت به عنوان پديده ارتباطي 29
2-13-کارکردها و ويژگي هاي خاص اينترنت 30
2-14-آسيب هاي اجتماعي ناشي از سوء استفاده از اينترنت 32
2-15- نظريه استفاده و رضايتمندي 36
2-16- شبكه هاي اجتماعي مجازي؛ ظهور و گسترش 38
2-17- شبكه هاي اجتماعي 40
2-18-جامعه شبکه اي 41
2-19-شبكه هاي اجتماعي مجازي 44
2-20-کارکردهاي فرهنگي شبکه اجتماعي مجازي 48
2-21- به اشتراك گذاشتن(تبادل) افکار 48
2-22-تعامل در شبكه هاي اجتماعي مجازي 48
2-25-نظريات روانشناسانه 51
2-24-نظريات اجتماعي فضاي مجازي 53
2-25-پژوهش های داخل کشور 56
2-26- پژوهشهاي خارج کشور 62
فصل سوم 68
روش شناسي تحقيق 68
3-1- مقدمه 69
3-2- روش تحقیق 69
3-3- جامعه آماری 69
3-4- حجم نمونه و روش نمونه گيري 70
3-5-روش گردآوری اطلاعات 70
3-6- ابزار های اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات 70
3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 71
فصل چهارم 73
تجزیه و تحلیل یافته ها 73
4-1- مقدمه 74
4-2- جنسیت 74
4- 3- وضعیت تأهل 75
4-4- سن 77
4-5- میزان تحصیلات 78
4-6- سابقه کار 79
4- 7- میزان وابستگی به فضای مجازی 81
4-8- میزان اهمال کاری 83
4-9- میزان بهزیستی روانی 86
4-10- تحليل استنباطي داده ها 96
فصل پنجم 100
بحث و نتیجه گیری 100
5-1- مقدمه 101
5-2- بحث و تفسير 101
5-3- محدودیت های تحقیق 105
5-4-پیشنهادات پژوهشی 105
5-5- پیشنهادات کاربردی 106
منابع 107
پيوستها 113

منابع

آخوندی، نیلا (1396) اثربخشی مدل مداخله سرمایه روانشناختی (PCI) بر اهمال کاری تحصیلی و اهمال کاری سازمانی، دوره 6، شماره 1، صص 27-39
اميري، مجتبي، نوري آبادي، يونس (1391) بررسي رابطه ميان نگرش سياسي، اعتماد به رسانه ملي، مخاطبان فعال، و گرايش دانشجويان دانشگاههاي تهران به شبكه هاي اجتماعي مجازي، مطالعات ميان رشته اي در رسانه فرهنگ، سال دوم، شماره دوم ، پاييز و زمستان 1391 ، صص 39- 63
برات دستجردی، نگین و داورپناه، هدایت الله و اسماعیلی، معصومه (1395) بررسي رابطه بين ميزان استفاده از شبکه اجتماعي فيس بوک و سلامت اجتماعي دانشجويان دانشگاه اصفهان، جامعه شناسی کاربردی، سال بیست و هفتم، شماره اول، بهار، صص 143-156
بیانی، علی اصغر و محمد کوچکی، عاشور و بیابانی، علی (1387) روایی و پایایی مقیاس بهزیستی روانشناختی ریف، مجله روانپزشکی بالینی ایران، 14(2)، صص 14-20
پاشايي، فاطمه و نیک بخت نصرآبادی، علی رضا و توکل، خسرو (1387) تجربه جوانان از زندگي با اينترنت، نشريه علوم رفتاري، شماره6، زمستان
تمدنی، مجتبی (1389) اهمال کاری در دانشجویان، روانشناسی تحولی، دوره 6، شماره 24، صص 337-344
حسینائی، علی (1397) پیش بینی اهمال کاری تحصیلی دانشجویان براساس جهت گیری مذهبی و سوءاستفاده از فناوری های ارتباطی، دین و سلامت، دوره 6، شماره 1، صص 54-61
حمیدی، فریده (1394) بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و اهمالکاری تحصیلی در دانش آموزان متوسطه، فناوری آموزش و یادگیری، سال اول، شماره 3، تابستان
خاكپور، عباس، قلي پور، ميترا (1396) نقش اهمال كاري شغلي در عدالت سازماني ادراك شده مطالعه موردي كاركنان دانشگاه پيام نور همدان ، فصلنامه علمي – پژوهشي- شماره چهارم ، زمستان 1396
درگاهي، حسين، (1382)، اعتياد مجازي، مقالات هيئت علمي دانشگاه تهران
درگاهي، حسين، رضوي، سيد منصور (1386) اعتياد به اينترنت و عوامل مؤثر بر آن در ساكنان منطقه 2 غرب تهران، فصلنامه پايش، شماره سوم، تابستان، صص 265-272
رضائی، بهروز و یارمحمدیان، محمدحسین، محمودزاده اردکانی، حسین (1395) بررسي شيوع اهمال کاري سازماني و عوامل فردي و شغلي مرتبط با آن در کارکنان پرستاري و مامايي، فصلنامه مدیریت پرستاری، سال پنجم، دوره پنجم، شماره اول، بهار
سلیمانی، اسماعیل و نارویی، یعقوب و فتاحی، مقدم علی (1396) رابطه اهمال کاري تحصيلي و ابعاد آن با اعتياد به اينترنت در دانشجويان با توجه به جنسيت و فرهنگ ايراني، كنفرانس بين المللي فرهنگ آسيب شناسي رواني و تربيت، دانشگاه الزهرا
سلیمانی، مجید و سعیدی پور، اسماعیل، اسدزاده، حسن (1395) شبكه هاي اجتماعي مجازي و نقش آن در پيش بيني اهمال كاري تحصيلي، احساس تنهايي و سلامت روان دانش آموزان، پژوهش های روانشناسی اجتماعی، دوره 6، شماره 21، بهار
سموعي، راحله، قاسمي پور، مريم، (1393)پيش بيني بهزيستي روانشناختي پرستاران آموزشي شهر اصفهان بر حسب فرهنگ مشاركتي و شيوه هاي مقابله با استرس آنان-شماره 21- پاييز (1393)
شهابي، محمود، بيات، قدسي (1391) شبكه هاي اجتماعي مجازي و كاربران جوان ؛ از تداوم زندگي واقعي تا تجربه جهان وطني، فصلنامه مجلس راهبرد، سال نوزدهم ،شماره شصت و نه ، بهار
شهبازیان، آرش و صمیمی، زبیر و ابوالفضل، فرید (1395) رابطه اعتیاد به اینترنت و جهت گیری مذهبی با اهمال کاری تحصیلی دانشجویان با توجه به جنسیت، پژوهش های تربیتی، شماره 33، پاییز و زمستان
عشقی، شهناز و فرهادی، هادی (1396) اثربخشی کفیت زندگی درمانی بر اعتیاد به اینترنت، اهمال کاری و کم روی دانش آموزان، مجلع تحقیقات علوم رفتاری، 15 (2) صص 238-232
عطﺎر، ﺣﻤﯿﺪ (1384). ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﻄﻪ اﺳﺘﺮس ﺷﻐﻠﯽ و ﺧﺸﻨﻮدي ﺷﻐﻠﯽ در ﺳﻼﻣﺖ روان ﮐﺎرﮐﻨﺎنﯾﮏ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺻﻨﻌﺘﯽ، ﭘﺎﯾﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ .اﻧﺴﺘﯿﺘﻮي رواﻧﭙﺰﺷﮑﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺗﻬﺮان
غفاری، زهرا (1396) تاثيرات فرهنگي استفاده از سايت هاي مجازي با سلامت رواني و اهمال کاري تحصيلي در دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان گرگان، كنفرانس بين المللي فرهنگ آسيب شناسي رواني و تربيت، دانشگاه الزهرا
فيضي، ايرج (1384) سبك فراغتي و استفاده از اينترنت در بين دانش آموزان 12-18 ساله شهر تهران، تهران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
قاسم زاده، ليلي، شهر آراي، مهرناز، مرادي، علي رضا (1385) بررسي نرخ شيوع اعتياد به اينترنت در دختران دبيرستاني شهر تهران درمقايسه دختران معتاد و غير معتاد به اينترنت در متغير هاي تنهايي، غزت نفس، و مهارت هاي اجتماعي، مجموعه مقالات همايش زنان و اينترنت در هزاره سوم، دفتر امور زنان سپاه
مشايخ، مريم، برجعلي، احمد (1382) بررسی رابطه احساس تنهایی با نوع استفاده از اینترنت در گروهی از دانش آموزان دبیرستانی، تازه های علوم شناختی، سال 5، شمارۀ 1، صص 39-44
معمار، ثريا و خاکسار، فائزه (1391) شبکه هاي اجتماعي مجازي و بحران هويت، فصلنامه علمي-پژوهشي مطالعات و تحقيقات اجتماعي در ايران، دوره اول، شماره 4، زمستان، صص 155-176
نادمي، فرح، سعيدي رضواني،کامبيز، (1385) استفاده از اينترنت و پيامدهاي رواني و اجتماعي آن، پايان نامه کارشناسي ارشد روانشناسي
هادی، سمیرا و نوری، ربابه، محمدخانی، شهرام و منسئی، غلامرضا (1393) مقایسه بهزیستی روان شناختی، پذیرش و سازگاری اجتماعی بین دختران دانش آموز غیر معتاد و معتاد به اینترنت در دبیرستان های اصفهان، پژوهش توانبخشی در پرستاری، دوره اول، شماره 2، زمستان، صص 52-62

Brusilovskiy, E.; G. Townley, G. Snethen & M.S. Salzer (2016). “Social Media Use, Community Participation and Psychological Well-Being among Individuals with Serious Mental Illnesses”. Computers in Human Behavior, 65: 232-240.
Chin, H. K., Ju, Y. Y., & Cheng, C. (2006). Tridimentional personality of adolescents with internet addiction and substance use experience. Canadian Journal of Psychiatry, 51(14), 887-94.
Çikrıkci, O. (2016). “The Effect of Internet Use on Well-Being: Meta-Analysis”. Computers in Human Behavior, 65: 560-566.
Cohen, S. (2004). “Social Relationships and Health”. American Psychologist, 0: 676-684.
Galue.a.j.(1990)perceived job ambiguity. Predisposition to procrastinate. workrelared information and experience”.in invesligation of procrastination behavior at work (Doctoral dissertation. Tulane University).
Gombor A, Vas LA. Nation and gendered-based study about the relationship between the big five and motives for internet use: A Hungarian and Israeli comparison. Theory and Science 2008; 10(1): 1-6.
Gross, J. J. & John, O. P. (2003). Individual differences in two emotion regulation processes: implications for affect, relationships, and well- being. Journal of personality and social psychology, 85, 348-362.
Howell.a.j&Watson.D.C.(2007)”procrastination: Associatoons with Achievement Goal Oriention and Learning Strategies”. Personality and Indiviuat Differences.43(I) : 163-178
Jun S, Choi E. Academic stress and Internet addiction from general strain theory framework. Computers in Human Behavior 2015; 49: 282-287
Keyes CLM, Shmotkin D, Ryff C-D. Optimizing Well-being: the Empirical Encounter of Two Traditions. J Perso and Soci Psych. 2002;82:1007-22.
Kratzer S, Hegerl U, 2007. Is internet addiction disorder of its Own? Lehrestuhl psychologies, Universidad Augsburg
Kraut, R, Patterson, M, Landmark, V, Kiesler, S, Mukophadhyay, T & Scherlis, W, (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well being?, American Psychologist, Vol. 53, pp. 1017–1031.
Kuss DJ, Griffiths MD, Binder J F. Internet addiction in students: Prevalence and risk factors. Computers in Human Behavior 2013; 29(3): 959-966.
Larson MA. Procrastination and performance, does experience moderate the effects? [Dissertation].Angelo State University; 2008.
Lenhart, A. and M. Madden (2007). “Teens, Privacy and Online Social Networks. Pew Internet and American Life Project”, Washington, DC. Available: http://www.pewinternet.org/pdfs/PIP_ Teens_Privacy_SNS_Report_Final.pd.
Meier A, Reinecke L, Meltzer CE. “Facebocrastination”? Predictors of using Facebook for procrastination and its effects on students’ well-being. Computers in Human Behavior. 2016; 64:65-76.
Morgan, C. Cotton, S.R. (2003) “The Relationship between Internet Activities and Depressive Symptoms in a Sample of College Freshmen”. Cyberpsychol Behave, 6(2):133-142.
Nel L. The Psychofertological experiences of masters degree stuents in professional psychology programms: an interpretative phenomenological analysis [Thesis ]: University of the Free State Bloemfontein; 2011.
Nithya, H.M, Sheela, J. (2005). Extroversion, neuroticism and self- concept: their impact on internet users in India. Department of Psychology, Women’s Christian College,
Pempek, T., & et al. (2009), “College students’ social networking experiences on Facebook”, Journal of Applied Developmental Psychology, 30: 227–238.
Przepiorka A, Błachnio A, Díaz-Morales JF. Problematic Facebook use and procrastination. Computers in Human Behavior. 2016; 65: 59-64.
Psarra, E., &Kleftaras, G. (2013). Adaptation to physical disabilities: The role of meaning in life and depression. The European Journal of Counseling Psychology, 2(1), 79-99
purposes, Computers in Human Behavior, Vol. 23, No. 3, pp. 1435-1446.
Rebecca, P., & Jiaqing O. )2012( Association between caregiving 50 in an Asian sample: age as a moderator. Journal of Social Indicators Research.108)3(:525-34.
Rosario.P.Costa .M. Nunez.J.C.Gonzales-Pienda.J Solano.P.& Vall . a.(2009)”Academic procrastination: associations eith personal. School. And Family Variables”.The Spanish journal of Psychologh.12(I) :118-127
Ryff, C.D., & keyes, C.L.M. , & shrnotkin, D. (2002) . Optimal well – being – Empirical Encounter of Two Tradition. Journal of personality and social Psychology , 62 (6), 1007 – 1022.
Ryff, C.D., & Singer, B. (1998). The contours of positive human health. psychological inquiry , 19, 1 – 28.
Sanders CE1, Field TM, Diego M, Kaplan M. (2000) The relationship of Internet use to depression and social isolation among adolescents. ;35(138):237-42.
Schwartz, K. R. (2007). Between today and tomorrow: Procrastination and subjectivity. ProQuest.
Seligman, M. E. P. (2012). Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York, NY: Simon and Schuster.
Shaghaghi F, Rezae F. The effect of teaching creative and critical thinking skills on psychological well-being of adolescents. Journal of Psychological Research. 2010; 2(5): 49-66. [Persian].
Steel, P.(2004). The nature of procrastination: A Meta analytic study. Accessed Jul 10, 2016. Available at: URL: http://www.ucalgary. Ca/mg/research/ media/2004_07. pdf.
Tavanaefard MR, Mohammadabadi F, Dashtbanzadeh S. relationship between psychological well-being and social support and happiness. Journal of Behavioral Sciences. 2013; 5(18): 53-74. [Persian].
Whitty, M. T & McLaughlin, D, (2007). Online recreation: The relationship between loneliness, Internet selfefficacy and the use of the Internet for entertainment
Windham RC. (2008), The changing landscape of adolescent Internet Communication and its relationship to psychological adjustment and academic performance, Thesis (PHD) The George Washington University, Columbian College of Arts and Sciences and Graduate School of Education and Human Development.
Winkler A, Dorsing B, Rief W, Shen Y, Glombiewski JA. Treatment of internet addiction: A meta-analysis. Clin Psychol Rev 2013; 33(2): 317-29.
Woodruff D. 101 tips to improve your nursing care. Wisconsin, USA: PESI, LLC, 2007.
Yao, M.Z. & Z.J. Zhong (2014). “Loneliness, Social Contacts and Internet Addiction: A Cross-Lagged Panel Study.Computers in Human Behavior, 30: 164-170