بررسی رابطه بین برون گرایی و درون گرایی با میزان عزت نفس در سالمندان

هدف پژوهش، بررسي رابطه بين برون گرايي و درون گرايي با ميزان عزت نفس در سالمندان می باشد.

بررسی رابطه بين برون گرايی و درون گرايی با ميزان عزت نفس در سالمندان

چکیده:

هدف از این پژوهش، بررسي رابطه بين برون گرايي و درون گرايي با ميزان عزت نفس در سالمندان می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع همبستگی و ارتباط بین علت و معلول در پژوهش حاضر است که هدف از روش همبستگی بررسی رابطه بین علت ها و معلول ها است . جامعه آماری مورد نظر در این تحقیق 50 نفر از سالمندان زن و مرد بالای 60 سال است که بین هر دو جنس به طور برابر تقسیم شده است. در بررسي ابعاد تيپ هاي شخصيتي، ميانگين تيپ شخصيتي درون گرايي 73.22 و تيپ شخصيتي برون گرايي 65.17 بدست آمد. همچنین در بررسی ابعاد عزت نفس، میانگین عزت نفس عمومی 54.61، خانوادگی 56.13، اجتماعی 60.04 و عزت نفس بطور کلی 54.09 محاسبه گردید. یافته های پژوهش نشان داد که بين تيپ شخصيتي برون گرايي با ميزان عزت نفس در سالمندان زن و مرد رابطه وجود دارد. بين تيپ شخصيتي درون گرايي با ميزان عزت نفس در سالمندان زن و مرد رابطه وجود دارد.
کلمات کلیدی : عزت نفس، سالمندان، درون گرایی، برون گرایی

مقدمه:

یکی از متمایز ترین جنبه های حیات معنوی هر فرد شخصیت او می باشد.
شخصیت را شاید بتوان اساسی ترین موضوع علم روان شناسی دانست، زیرا محور اساسی بحث در زمینه هایی مانند یاد گیری، انگیزه، ادراک، تفکر، عواطف واحساسات، هوش و مواردی از این قبیل است .به عبارتی موارد فوق الذکر اجزاء تشکیل دهنده شخصیت به حساب می آیند .به عبارت دیگر شخصیت همانند ظرفی است که تمام پدیده های روان شناختی در آن قرار دارد.
از دیدگاه یونگ (۱۹۱۳) پدیده های برونگرایی (Extraversion) و درونگرایی (Introvwersion) دو جنبه مهم از شخصیت انسانی را تشکیل می دهند.

بیان مسئله:

سالمندی فرآیند تغییرات طبیعی ناشی از گذشت زمان است که با تولد آغاز و در طول زندگی ادامه پیدا می کند .سالمندی یکی از مراحل حیات است که پس از طی دوران جوانی، میانسالی و بزرگسالی پدید می آید و پس از سپری شدن به نقطه نهایی رسیده و به مرگ منجر می گردد. سالمندی به سنین پس از 60 سالگی اطلاق می شود. امروزه افراد مسن تر از 65 سال حدود 12 درصد از جمعیت را تشکیل می دهند و انتظار می رود که این رقم تا سال 2020 به 20 درصد برسد. به دلیل بهبود مراقبت های طبی، بهبود برنامه های غذایی و توجه بیشتری که افراد به تناسب جسمی خود می کنند تعداد کسانی که با وضع بهداشتی عالی به سنین 65 تا 75 و بالا تر می رسد بیشتر شده است.
در 50 سال اخیر با تغییر سبک زندگی جمعیت افراد سالمند خیلی سریعتر از سایر گرههای سنی رشد نموده که خود باعث افزایش امید به زندگی شده است.
سازمان ملل در سال 2006 جمعیت کل سالمندان جهان را 687 میلیون و 923 هزار نفر برآورد کرده است که این تعداد در سال 2050 به رقم یک میلیارد و 968میلیون و 153 هزار نفر خواهد رسید. براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن کشور در سال 1385 ضریب سالمندی که عبارتست از نسبت افراد بالای 65 سال به افراد زیر 15 سال از 6/6 درصد در سال 1365 به 6/20 درصد در سال 1386 افزایش یافته که این میزان سه برابر شده و حاکی از پیر شدن جمعیت می باشد.
امروز از هر ده نفر مردمی که در جهان زندگی می کنند یک نفر بیشتر از 60 سال عمر دارد و از هر چهار نفر سالمند یک نفر سن بالای 75 سال دارد و پیش بینی می شود تا پایان قرن حاضر میانگین سن باز هم افزایش یابد.
چالش اصلی بهداشت در قرن 20 زنده ماندن است و این در حالی است که چالش قرن حاضر زندگی با کیفیت بهتر می باشد. کیفیت زندگی یک مفهوم چند بعدی است که همگی به هم وابسته هستند. سه حیطه مهم کیفیت زندگی شامل بعد جسمی، روانی و اجتماعی است .ارتباط تنگاتنگی بین ابعاد روانی و سایر ابعاد کیفیت زندگی وجود دارد .با توجه به اینکه یکی از ابعاد کیفیت زندگی بعد روانی آن می باشد و از آنجا که عزت نفس قطعی ترین عامل در روند رشد روانی فرد محسوب می شود و اثرات برجسته ای در جریان فکری، احساسات، تمایلات، ارزش ها و هدف های وی دارد، هر اندازه که فرد در کسب عزت نفس دچار شکست شود دستخوش اضطراب، تزلزل روانی و بدگمانی از خود، حقیقت گریزی و احساس عدم کفایت از زندگی می گردد. فردی که از احساس خود ارزشمندی بالایی برخوردار است به راحتی می تواند با تهدید ها و وقایع اضطراب آور زندگی بدون تجربه منفی و از هم پاشیدگی روانی مقابله نماید. کاهش عزت نفس باعث مشکلات روحی و روانی متعددی از جمله افسردگی، اضطراب، بی تفاوتی و احساس تنهایی خواهد شد .یکی از مشکلات شایع روانی در سالمندان احساس ناتوانی است که منجر به کاهش تحمل محرک های ناخواسته، کاهش عملکرد در شرایط نا مناسب محیطی، افسردگی، افزایش سطح استرس، واکنش های انطباقی ناسازگار، کاهش عزت نفس و حتی مرگ می شود.
عزت نفس اعتماد بر توانایی خود در اندیشیدن است .اعتماد به حق خود برای موفق بودن، شاد بودن، ارزشمند بودن و ابراز نیازها و خواسته هاست. با عزت نفس زیاد با احتمال بیشتری در برابر مشکلات خواهیم ایستاد، اما در شرایط کاهش عزت نفس احتمال اینکه تسلیم شویم یا لااقل از همه توان خود استفاده نکنیم بیشتر می شود. عوامل متعددی در دوران سالمندی عزت نفس را تحت تاثیرقرار می دهند از جمله افسردگی، اضطراب، گوشه گیری، طرد شدگی و تنهایی

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات 1
مقدمه: 2
بیان مسئله: 2
اهداف اصلی تحقیق: 4
اهداف فرعی: 4
فرضیه اصلی: 4
فرضیه های فرعی: 4
تعریف نظری واژه ها 5
برون گرایی: 5
درون گرایی : 5
عزت نفس: 6
تعریف عملیاتی عزت نفس: 6
فصل دوم: مبانی نظری 7
تعریف لغت شخصیت: 8
شخصیت از دیدگاه مردم: 8
شخصیت از دیدگاه روانشناسی: 8
شخصیت از دید روان شناسان مختلف: 9
مکاتب ونظریه های شخصیت: 10
مکتب رفتار گرایی 12
نظریه های شناختی شخصیت 13
مکتب سرشتی: 14
رويکرد زيستی (نظریه بقراط): 14
نظريه ارنست کرچمر: 15
مکتب انسان گرایی: 16
شاکله چیست؟ 17
شخصیت از منظر اسلام: 18
تیپهای شخصیت: 27
برون گرایی و درون گرایی: 27
ویژگیهای شخصیتی برونگرا: 28
ویژگیهای شخصیتی درونگرا: 29
عزت چه معنایی دارد؟معنی نفس یا خود چیست؟ 34
تعریف عزت نفس: 34
معنای عزت نفس در قرآن و روایات: 36
تعاریف عزت نفس از دیدگاه روان شناسان: 36
عزت نفس بالا: 38
اعتماد به نفس: 38
تعریف اعتماد به نفس: 38
ویژگی های افراد دارای اعتماد به نفس پایین: 39
خصوصیات افراد مطمئن به نفس: 40
تعریف سالخوردگی: 41
مفهوم سالمندی: 41
مفهوم سالمندی در علم پزشکی و زیست شناسی: 41
مفهوم سالمندی در علم روانشناسی: 42
سالمندی در اصطلاح فقه: 42
سن سالمندی: 43
اقسام سالمندی: 44
فصل سوم: روش تحقیق 45
روش تحقيق 46
جامعه آماری: 46
ابزار 46
پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت: 46
روش تجزیه و تحلیل داده ها 50
روش های توصیفی 50
روش های استنباطی مربوط به آزمون فرضیه ها 50
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 51
امار توصیفی 52
تحلیل داده ها: 53
فصل پنجم: نتیجه گیری 61
یافته ها: 62
فرضیه ها: 62
پیشنهادات 63
محدوديت هاي پژوهش: 64
فهرست منابع: 65

فهرست منابع:

1. قرآن کریم
2. اتکینسون و همکاران/زمینه روان شناسی هیلگارد/ترجمه دکتر حسن رفیعی/جلد اول/ارجمند/1385
3. حسینی بیتا /مبانی شخصیت در روان درمانی /جنگل/ 1391
4. حسینی شمس الدین-آرام نیا الهام/عز ت نفس داری؟/ تهران/ نسل نواندیش/ 1386
5. دی آنجلیس باربارا/اعتماد به نفس/مترجم هادی ابراهیمی/ نسل نواندیش/1389
6. رفیعی محمدی علی محمد/20 اصل در تربیت/رسول اعظم(ص)/چاپ دهم/ 1392
7. زاهدی حق حسن/اشتباهات والدین و مربیان از نیاموخته ها/نسیم حیات/چاپ اول/1391
8. سیاسی علی اکبر/نظریه های شخصیت یا مکاتب روان شناسی/ دانشگاه تهران/ 1390
9. شاملو سعید/مکتب ها و نظریه ها در روانشناسی شخصیت/تهران/ رشد/چاپ دهم/ 1390
10. شولتز دوان/الن شولتز سیدنی/نظریه های شخصیت/مترجم سید محمدی/تهران/موسسه نشر ویرایش/چاپ سوم/ 1379
11. شیرافکن علی/نظریه های شخصیت/پوران پژوهش/چاپ دوم/1391
12. فرهادیان رضا/درآمدی بر شکل گیری شخصیت انسان در تعلیم و تربیت/مسجد مقدس جمکران/چاپ اول/1392
13. فکوهی ناصر/تاریخ اندیشه ها و نظریات انسان شناسی/ تهران/نشر نی/ 1381
14. فیست جس/فیست/گریگوری جی فیست/نظریه های شخصیت/مترجم سید محمدی/تهران/نشر اول/چاپ اول/1384
15. کارور.چارلز.اس/شی یر/مایکل اف/نظریه های شخصیت/مترجم رضوانی/آستان قدس رضوی/چاپ دوم/1387
16. کریمی یوسف/روان شناسی شخصیت/تهران/چاپ دوازدهم/1387
17. کلمز هریس/روش های تقویت عزت نفس/مترجم پروین علی پور/آستان قدس رضوی/چاپ چهارم/1381
18. ناتل دانیل/ شناخت تیپ های شخصیتی/ مترجم افسانه شیخ الاسلام زاده/ تهران/عطایی/ 1390
19.نرمان ل.مان/اصول روانشناسی/مترجم دکتر محمود ساعتچی/ جلد اول/ تهران/ امیرکبیر/ 1387
20. وبر کریستین/عزت نفس/مترجم گیله گل بهروزان/تهران/پیدایش/1387
21. ویتیگ آرنو/مقدمه روان شناسی/مترجم مهدی محی الدین بناب/رشد/1386
22. همبلی کنت/راهکارهای عملی تقویت اعتماد به نفس/مترجم نورعلی خواجوند/ تهران/ پلیکان/ 1387