بررسی رابطه بین عشق ورزی و رضایت زناشویی

هدف از پژوهش حاضر بررسی عشق ورزی و رضایت زناشویی می باشد.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی عشق ورزی و رضایت زناشویی در زوج های شهر —— می باشد. نمونه آماری پژوهش شامل 30 نفر زن و مرد متأهل است . این پژوهش با استفاده از روش همبستگی انجام شده است .در تجزیه ی تحلیل اطلاعات به دست آمده از طریق آمار توصیفی و آمار استنباطی از جدول فراوانی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است . ضمناً تجزیه و تحلیل این پژوهش توسط نرم افزار آماری spss صورت گرفته است . در مورد نتیجه اصلی پژوهش باید گفت که يكي از مهم ترين عوامل تعيين كننده رضايتمندي از زندگي زناشويي عشق و كيفيت آن است. در اين پژوهش به بررسي رابطه عشق ورزي و رضايت مندي زناشويي پرداخته شده است ، يعني اين مسئله كه عشق تا چه اندازه در رضايت مندي زناشويي موثر است. برخلاف نتایج این پژوهش که رابطه معنادار وجود نداشت که میتوان دلیل آن را در عدم صداقت جامعه مورد مطالعه باشد و اين يافته پژوهشي با نتايج ديگر پژوهشهاي صورت گرفته در اين زمينه همخوان نمي باشد نتایج پژوهش حاضر نشان دادکه بين رضایت زناشویی و عشق در گروه مورد مطالعه رابطه وجود ندارد. بين گروه های سنی ، عشق برحسب طول مدت ازدواج ، رضایت زناشویی برحسب طول مدت ازدواج ، عشق برحسب میزان تحصیلات ، رضایت زناشویی برحسب میزان تحصیلات در گروه مورد مطالعه تفاوت وجود ندارد.

مقدمه:

ازدواج را می توان یکی از مهم ترین تصمیم گیری ها در زندگی هر فرد دانست و رضایت مندی از ازدواج یکی از اصلی ترین عوامل تعیین کننده ی کیفیت زندگی و سلامت روانی هر فرد می باشد. از این رو پژوهشگران بسیاری به این موضوع پرداخته اند(به نقل از ميترا حفاظي طرقبه و همكاران؛1385).
رضایت پشتوانه قوی و نیرومندی برای مقابله با مشکلات است توانایی و کسب رضایت به انسان استقامت می دهد و موجب خشنودی درونی می شود. خشنودی واقعی به این بستگی دارد که انسان نیازمندی های درونی و پنهانی خود را به شکلی که جامعه می پسندد درآورد.
برای سلامت روانی، آدمی باید یاد بگیرد که از کارهایش رضایت کسب کند.رضایت با اتکا به نفس، کاردانی، آزادی، استقلال و تدبیر همبستگی تنگاتنگی دارد(نجاتی 1367).
اما درمورد رضایت مندی زناشویی می توان گفت که به طور کلی رضایت زن و شوهر به عنوان حالت خوشایندی مبتنی به ادراک آگاهانه تعریف می شود که در صورت حصول پاداش های ناشی از موازنه ایده آلها واقعیت بدست می آید و معمولا با ارضای نیازها همراه است (مهدوی 1375).
یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده رضایت مندی زناشویی، عشق و کیفیت آن است. عشق بین زوجین و کیفیت آن در پژوهش های بسیاری مورد مطالعه قرار گرفته است و صاحبنظران متعددی به آن پرداخته اند.
یکی از مهم ترین و مورد توجه ترین نظریه ها نظریه ی مثلثی عشق است که توسط یکی از روان شناسان معاصر به نام اشتر نبرگ ابداع شده است و بنام خود او مشهور شده است. وی مفهوم عشق را در سه جزء که می توانند اضلاع یک مثلث باشند، شرح داده است. جزء صمیمیت که شامل احساس نزدیکی، برقراری ارتباط متقابل و دلبستگی در رابطه است. جزء شور و اشتیاق که مبتنی بر انگیزش های جسمی و جذابیت های جسمانی است و جزء تعهد و تصمیم که در کوتاه مدت به شکل تصمیم برای برقراری رابطه در طولانی مدت به شکل تعهد و احساس مسئولیت برای حفظ و تداوم آن رابطه تظاهر می یابد(به نقل از ميترا حفاظي طرقبه و همكاران؛1385).

بیان مسئله:

استواری و استحکام خانواده به ازدواج و رابطه ی زناشویی پایدار و بنیادین بستگی دارد، یعنی هرگونه تزلزل و سستی در رضایت زناشویی و یا عدم وجود یک ازدواج موفق افزون برآن که آرامش روانی زوج ها را مختل می کند، بقاء و دوام خانواده را نیز در معرض خطر قرار می دهد. ازدواج یک پدیده ی چند بعدی است (نجاتی، 1383) .
در ازدواج مسئله ی مهم رضایت زناشویی است که در تعریف آن کارشناسان توافق نظر دارند که رضایت مندی زناشویی به ارزیابی ذهنی دو طرف از کیفیت رابطه اشاره کرد (تیلور ،1994). وینچ (200) و دیگران (به نقل از سلیمانیان، 1373) بر این باوراند که رضایت زناشویی انطباق میان وضعیتی که وجود دارد و وضعیتی که موردانتظار است، می باشد. براساس این تعریف رضایت زناشویی وقتی وجودداردکه وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی با آنچه که وی انتظار داشته، مطابق باشد.
عامل های زیادی می توانند در رضایت زناشویی مؤثر باشند و هرکس با توجه به نگرش ویژه ی خود و یا نتایج پژوهش هایش، عامل هایی را برای رضایت زناشویی بیان می کند.
که مهم ترین این عوامل عبارتند از:
1- ابراز محبت و عشق زوجین نسبت به یکدیگر
2- احترام به همسر
3- برقراری روابط اجتماعی
4- روابط جنسی
5- مسایل اقتصادی و اجتماعی
پس همانطور که گفتیم یکی از عوامل مهم رضایت مندی زناشویی عشق بین زوجین است یعنی همان روابط جذابی که در میان زن و مرد ایجاد و در نهایت در زندگی مشترک همسران تداوم می یابد که آن را می توان در مراحل زیر خلاصه نمود:
1)توجه
2) علاقه
3) دوست داشتن
4) عشق
به عبارتی ساده تر عشق همان دوست داشتن است. منتهی دوست داشتنی که افزایش و شدت يافته، به نحوي كه از نظر كمي و كيفي داراي ويژگي هاي خاص شده است كه با مراحل گذشته آن متفاوت بوده و در عين حال از جذابيت و كيفيت ويژه ي ديگر برخوردار است(كاوه؛1337).در نتیجه آیا هر چه عشق بین زوجین بیش تر باشد رضایت آنها از زندگی زناشویی بیش تر می شود؟
همچنین می خواهیم به این موضوع بپردازیم که خانواده یک نظام اجتماعی کوچک است که همواره در حال تحول می باشدو دوره های مختلفی از تحول را طی میکند و در هر مرحله، روابط زوج ها با همدیگر، نقش ها و روابط والدین و فرزندان حالت خاصی به خود می گیرد. پژوهش های زیادی نشان داده اند که رضایت از زندگی زناشویی در آغاز ازدواج بالا و در زمان تولد فرزندان تا بلوغ آنها کاهش می يابد.
پژوهش های دیگر نشان می دهد میزان رضایت و لذت از زندگی زناشویی به طور کلی در مراحل مختلف از نظر کمیت و کیفیت متفاوت است.
و حال می خواهیم به این موضوع بپردازیم که آیا عشق ورزی با رضایت مندی زناشویی در ارتباط است؟

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش 1
مقدمه: 2
بیان مسئله: 3
اهميت و ضرورت پژوهش: 5
اهداف پژوهش: 7
فرضيه هاي تحقيق: 7
تعاريف نظري و عملياتي متغييرها: 8
فصل دوم: پیشینه پژوهش 9
پیشینه 10
رضایت مندی زناشوئی : 11
تعریف رضایت مندی زناشوئی و پیامدهای آن : 11
عوامل موثر بر رضایت مندی زناشوئی : 13
نظریه فروید: 17
تعریف عشق ازدیدگاه فروید: 18
تجلی غریزه زندگی در عشق: 19
نظریه یونگ: 22
تعریف عشق از دیدگاه یونگ: 23
عشق رومانتیک: 24
عشق انسانی: 25
عشق و من: 25
عناصر عشق دردیدگاه فروم: 28
انواع عشق دروغین دردیدگاه فروم: 31
نظریه مزلو: 32
تعریف عشق ازدیدگاه مزلو : 33
تفاوت میان دو عشق دردیدگاه مزلو : 33
مشخصات عشق بین دو جنس دردیدگاه مزلو: 34
قابلیت دوست داشتن و دوست داشته شدن : 35
جنسیت در عشق خود شکوفا : 35
پرستاری، مسئولیت،اشتراک نیازها : 35
صفا، نشاط در رابطه عشق سالم : 36
فردیت عشقی در افراد سالم : 36
حسن سلیقه در عشق افراد سالم : 37
نظریه آیزنگ : 37
تعریف عشق ازدیدگاه آیزنگ: 37
عشق و برابری : 38
نظریه شوستروم : 40
عشق در انسان خویشتن ساز دردیدگاه شوستروم : 41
نظریه سالیوان : 42
تعریف عشق ازدیدگاه سالیوان : 42
نظریه استنبرگ : 43
تئوری های عشق دردیدگاه استنبرگ : 44
وظایف عشق : 44
سبک عشق : 45
یافته های پژوهشی در خصوص موضوع : 47
الف- یافته های پژوهشی داخلی : 47
ب- پژوهش های خارجی در رابطه با موضوع : 54
فصل سوم: روش تحقیق 58
روش پژوهش : 59
جامعه آماری پژوهش : 59
حجم نمونه : 59
روش نمونه گیری : 59
ابزار پژوهش : 59
– روش اجرا : 60
-روش های تجزیه و تحلیل داده ها : 60
فصل چهارم: نتایج 61
یافته ها: 62
فصل پنجم : نتیجه گیری 76
مقدمه 77
نتایج فرضیه ها: 77
بحث و نتیجه گیری 78
بررسی و مقایسه نتایج پژوهش با یافته های پژوهش های پیشین 80
محدوديت ها : 81
پيشنهادات : 81
فهرست منابع 83
پرسشنامه رضایت زناشویی 88
پرسشنامه عشق ورزی 91

فهرست منابع

1. اسودی ، مریم ، حسینی ، زهره « بررسی اثر تفکرات غیر منطقی بر رضامندی زندگی زناشویی » پایان نامه کارشناسی روان شناسی کودکان استثنائی ، دانشگاه فردوسی 1376 .
2. آقایی ، ملک پور ، مختار مصور ، شهدا ( 1373 ) ، رابطه سبک زندگی و رضایت زناشوئی در هنرمندان و مقایسه آن با افراد عادی ، فصلنامه دانش و پژوهش در روان شناسی .
3. آلیس ، آ ، همکاران ( 1375 ) زوج درمانی ، ترجمه صالحی ، ج و امین یزدی ، تهران انتشارات میثاق .
4. انتشارات مبتکران
5. اولیا ، نرگس ، فاتحی زاده ، مریم السادات ، بهرامی ، فاطمه ( 1387 ) . « تأثیر آموزش برنامه غنی سازی بر افزایش رضایت مندی زناشویی زوج ها » اندیشه های نوین تربیتی .
6. آیزنگ ، مایکل ،« روانشناسی شادی » ترجمه بیگی ، خشایار ، فیروز بخت ، مهرداد ، تهران : بدر ، 1375 .
7. آیزنگ ، مایکل ، « همیشه شاد باشید » ، ترجمه چلونگر ، زهرا تهران : نشر نواندیش 13789 .
8. برنشتاین ، فیلیپ . اچ و برنشتاین ، مارسی ، تی ( 1989 ) « شناخت و درمان اختلافهای زناشوئی »
9. برنشتاین فیلیپ ، اچ ، برنشتاین ، مارسی ، تی ( 1382 ) مترجم ، سهرابی ، حمیدرضا ، زناشوئی درمانی ، شناخت و درمان اختلافهای زناشوئی ، انتشارات مؤسسه خدمات فرهنگی رسا ، چاپ دوم .
10. برنشتاین فیلیپ ، برشتاین مایمی ، ترجمه پورعابدی نائینی ( 1380 ) روشهای درمانی مشکلات زناشوئی ، مشهد نشر مرندیس.
11. بک ، آرون تی ، « عشق هرگز کافی نیست » ، 1369
12. بنی اسدی ، حسن ( 1375 ) ، « بررسی و مقایسه عوامل مؤثر اجتماعی – فردی – شخصیتی در زوج های سازگار و ناسازگار شهر کرمان » چکیده پایان نامه های ایران ، دوره 4 ، شماره 3 .
13. جامسن ، رابرت « عشق رومانتیک » ترجمه عمادیان ، بارانه ، تهران طاوس ، 1378 .
14. جنتی جهرمی ، مهرداد،معین،لادن و یزدانی،لیلا ( 1389 ) . « بررسی و مقایسه رابطه میان ویژگی های شخصیتی و رضایت مندی زناشوئی در زنان شاغل شهر کازرون » زن و جامعه ، سال اول ، شماره ی دوم .
15. حجاب ، مژگان و کاظمی حقیقی ، ناصرالدین ( 1381 ) ، « ریشه های خانوادگی ناسازگاری زناشویی جوانان » مجله چشم انداز پیشگیری ، شماره 9 .
16. حسینی بیرجندی ، سید مهدی ، « خانواده درمانی و مشاوره و ازدواج و زناشویی » ، چاپ دیبا 1381.
17. حفاظی طرقبه ، میترا ، فیروزآبادی ، علی و حق شناسی ، حسن ( 1385 ) . « بررسی ارتباط بین اجزاء عشق و رضایت مندی زناشوئی » مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران دوره شانزدهم ، شماره 54 .
18. دلاور ، علی ،« احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی » ، چاپ دوم ، 1378 .
19. رجایی ، علیرضا ، نیری ، مهدی و صداقتی ، شیرین ( 1386 ) . « بررسی سبکهای مختلف دلبستگی و رضایت مندی زناشوئی » روان شناسی تحولی ( روان شناسان ایرانی ) ، سال سوم ، شماره دوازدهم .
20. رجبی ، غلام رضا ، بنگانی ، خدیجه ( 1387 ) . « بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و مؤلفه های عشق با رفاقت زناشوئی در کارکنان متأهل اداره های دولتی شهر اهواز » تازه ها و پژوهشهای مشاوره ، دوره هفتم شماره ی 25 .
21. سار و خانی ، باقر ، « مقدمه ای بر جامعه شناسی خانواده » ، انتشارات انجمن اولیاو مربیان 1372 .
22. ساقی ، زهرا ، « بررسی مقایسه ای ویژگی های شخصیتی زنان مطلقه و غیر مطلقه مشهد » ، پایان نامه ی کارشناسی عمومی ، دانشگاه فردوسی مشهد 1376 ، بی نا ، تحقیق سازمان بهزیستی کشور 1378 .
23. سگالین ، مارتین ، « جامعه شناسی تاریخی خانواده » الیاسی ، حمید ، نشر مرکز ، 1370 .
24. سیاسی ، علی اکبر ، « نظریه های شخصیت با مکاتب روانشناسی » تهران : دانشگاه تهران : رشد 1356
25. شاملو ، سعید « مکتب ها و نظریه ها در نظریه های شخصیت » تهران : رشد 1368
26. شوستروم ، اورت « روانشناسی انسان سلطه جو » ترجمه قاضی ، قاسم ، سرمد غلامعلی ، تهران : مرکز نشر سپهر 1369 -1354.
27. صالحی فدردی ، جواد ( 1378 ) . رضامندی زناشوئی « گزارشی از تدوین و هنجاریابی پرسشنامه رضایت زناشوئی بر روی نمونه ای از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد » تازه های روان درمانی شماره ( 13 ، 14 )
28. علایی ، پروانه ، کرمی ، ابوالفضل ( 1386 ) . « ساخت و هنجاریابی مقیاس قصه عشق و بررسی رابطه آن با رضایت زنا شوئی » روان شناسی معاصر .
29. فاتحی زاده ، مریم السادات و احمدی ، سید احمد ( 1384 ) . دوره هفتم ، شماره ی 30 « بررسی رابطه الگوهای ارتباطی ازدواج و میزان رضایت مندی زناشویی زوجین شاغل در دانشگاه اصفهان » فصلنامه خانواده پژوهی ، سال اول ، شماره دوم .
30. فرجاد ، محمد حسین ، « آسیب شناسی و ستیزه های خانواده » ، انتشارات منصوری ، چاپ اول ، 1373 .
31. فرح بخش ، کیومرث ، شفیع آبادی ، عبدالله ( 1385 ) .« بررسی ابعاد عشق ورزی بر اساس نظریه سه بعدی عشق در چهار گروه زوج های در مرحله نامزدی ، عقد ، ازدواج و دارای فرزند » دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی .
32. قائمی ، علی ، « خانواده و مسائل همسران جوان » ، تهران ، انتشارات امیری ، 1364 .
33. قمرانی ، امیر ، سادات جعفر طباطبائی ، سمانه ( بررسی روابط عاشقانه ی زوجین ایرانی و رابطه ی آن با رفاقت ، تازه ها و پژوهشهای مشاوره ، جلد 5 ، شماره 17 .
34. کاظمی حقیقی ، ناصرالدین ، « ازدواج پایدار و شرایط آن » انتشارات مایه نما ، 1377.
35. محمد زاده ، ابراهیمی علی و جهرمی ، فرهاد و برج علی ، احمد ( 1387 ) . « رابطه ی بین مشابهت و مکمل بودن در ابعاد اصلی شخصیتی زوجین با رضایت مندی زناشوئی » پژوهش در سلامت روانشناختی ، دانشگاه علامه طباطبایی . سال دوم ، شماره ی اول .
36. مزلو ، آبرهام « انگیزش شخصیت » ، ترجمه رضوانی ، احمد ، مشهد ، معاونت فرهنگی آستان قدس 1367 .
37. مظاهری ، علی اکبر ، « جوانان و انتخاب همسر » ، انتشارات پارسایان ، چاپ دهم ، تابستان 1378 .
38. مهدوی ، محمد صادق ( 1375 ) « عوامل مؤثر در رضایت زن و شوهر » تهران .
39. میر احمدی زاده ، علیرضا نخعی امرودی ، نوذر ، طباطبایی ، سید حمیدرضا ، شفیعیان (1382 ) رضامندی زناشوئی و تعیین عوامل تأثیرگذار بر آن در شیراز ، اندیشه و رفتار ، سال هفتم شماره 4.
40. نوایی نژاد ش ( 1377 ) ویژگی ها و شرایط لازم دختر و پسر برای ازدواج . جوان و تشکیل خانواده . تهران ، انتشارات انجمن اولیا و مربیان .