مقایسه سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در میان زنان

هدف از این پژوهش تعیین  تفاوت در میزان سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی زنان است

مقایسه سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در میان زنان بارور و زنان نابارور

چکیده

ناباروری از جمله شرایط استرس آور و دشواری است که برای تعداد نسبتا قابل توجهی از زوج ها اتفاق می افتد. مطابق با آمارها از هر 5 زوج، یک زوج با مشکل ناباروری مواجهند. این موضوع تاثیر مستقیمی بر سلامت روان و شاخص های مرتبط با آن خواهد داشت. هدف از این پژوهش تعیین و شناسایی تفاوت در میزان سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در دو گروه زنان نابارور و زنان بارور می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری شهر —- و نیز زنان بارور مراجعه کننده به مدارس جهت ثبت نام فرزندانشان در خرداد و تیرماه سال 1397 بودند و از هر گروه تعداد 50 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیدند. دراین پژوهش از پرسشنامه استاندارد سازگاری زناشویی، پرسشنامه شادکامی ذهنی آکسفورد و پرسشنامه بدکارکردی جنسی استفاده شده است. پرسشنامه ی سازگاری زناشویی DAS، توسط اسپانیر در سال 1976تهیه شده است و دارای 32 سوال میباشد.پرسشنامه ی شادکامی ذهنی توسط ارجیل و لو در سال 1989 تهیه شده است وفرم نهایی ان 29 ماده دارد که توسط علی پور ونوربالا هنجاریابی شده است.پرسشنامه ی عملکرد جنسی دارای 16 سوال میباشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که بین میزان بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در دو گروه زنان نابارور و بارور تفاوت معناداری وجود دارد، اما یافته های این پژوهش گواه آن است که بین میزان سازگاری زناشویی دو گروه مورد مطالعه تفاوت چندانی وجود ندارد. شایسته است آموزش های لازم جهت افزایش شادکامی و افزایش رضایت در روابط جنسی و زناشویی به زنان نابارور ارائه و مشاوره های حمایتی و روان درمانی مناسب ارایه گردد.
کلیدواژه ها: سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی، بدکارکردی جنسی، ناباروری، سلامت روان.

مقدمه

خانواده قدیمی ترین و کهن ترین هسته طبیعی است که از بدو پیدایش وجود داشته است و بدون خانواده هسته مرکزی هیچ اجتماعی به وجود نمی آید. در واقع خانواده حکم سلول را در ساختمان موجودات دارد و کانون حفظ سنت های خانوادگی و اجتماعی است و مرکز تعلیم و تربیت و آموزش حس تعادل، وطن دوستی، گذشت، فداکاری و تمام خصایص عالیه انسانی می تواند باشد (نجاتی، 1374: 29)
عوامل و فاکتورهای مختلفی در استحکام و پایداری خانواده ها تاثیرگذار است. در واقع سازگاری زناشویی تابعی از عوامل مختلف می باشد. بعضی خانواده ها با تفاهم و سازگاری زندگی را با شادکامی می گذرانند، در حالیکه درست برعکس گروهی از مردم در حل و فصل ساده ترین و ابتدایی ترین مسائل زندگی با دشواری و سردرگمی مواجه هستند در واقع سازگاری زناشویی مفهومی پیچیده است که جهت مطالعه آن می بایستی زوایا و ابعاد مختلف را مدنظر قرار داد. علاوه بر این شادکامی ذهنی در میان خانواده های دارای سازگاری بیشتر هم از نظر کمی و نیز از منظر کیفی بیشتر دیده می شود. خانواده های سازگار در تفاهم و حس تعادل همدیگر را بیشتر و بهتر درک می¬کنند. خانواده ها معمولا با بحرانها و شرایط دشوار نیز مواجه می شوند. یکی از این شرایط بحرانی، ناباروری است. ناباروری اثرات نامطلوبی را بویژه از نظر روانشناختی روی زوجین وارد می کند. افسردگی، احساس غمگینی و اندوه، یاس و ناامیدی از جمله وضعیت های ناگوار در میان زوجین نابارور به شمار می رود. از سویی دیگر خانواده دارای کارکردهای مختلفی می باشد که از آن جمله می توان به ارضای مناسب نیازهای جنسی اشاره نمود. به نظر می رسد کارکرد و عملکرد جنسی در میان زنان نابارور نیز دچار مشکلات و بدکارکردی می گردد. در این تحقیق سعی می گردد تا به مقایسه سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در میان زنان بارور و زنان نابارور پرداخته و مورد مطالعه قرار گیرد.

بیان مسئله

ناباروری از جمله بحرانهای شدیدی است که سلامت زوجین را از نظر جسمی و روانی تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج تحقیقات مختلف حکایت از آن دارد که از هر 5 زوج، یک زوج با مشکل ناباروری مواجه می باشد. ناباروری خود شرایط ذهنی در میان زوجین، اقوام و خویشاوندان فراهم می آورد که کارکرد طبیعی خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.
یکی از تاثیرات منفی و نامطلوب ناباروری بر روی زوجین ناسازگاری آنها در زندگی مشترک خواهد بود. ناسازگاری زناشویی به زعم ثنایی (1389) عبارتست از کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، افزایش جلب حمایت فرزندان و جدا کردن امور مالی از یکدیگر می باشد (ثنایی، 1389: 50).
از سویی دیگر ناباروری بر عملکرد و کارکرد جنسی زوجین نیز تاثیر می گذارد. چون خانواده محلی است که اعضای آن بیشترین زمان را در کنار همدیگر می گذارنند، لذا بدکارکردی های جنسی ممکن است شرایط نامناسبی را برای گذراندن اوقات اعضاء در کنار هم ایجاد نماید. زنان نابارور بیشتر از زنا بارور در معرض بدکارکردی جنسی قرار دارند، چرا که آنها تصور می کنند برقراری ارتباط جنسی و زناشویی مشکل ناباروری آنها را حل نمی کند و به همین دلیل ممکن است تمایل کمتری برای برقراری ارتباط زناشویی از خود نشان دهند یا این نوع تفکر و تصور در نزد همسر آنان شکل بگیرد. زنان نابارور چون از عملکرد جنسی خوبی ممکن است برخوردار نباشند و نظر به اهمیتی که ارضای جنسی می تواند در سازگاری زناشویی و شادکامی ذهنی افراد بوجود آورد، این احتمال وجود دارد که از سازگاری کمتری برخوردار باشند.
تحقیقات مختلف نشان می دهد که میزان قابل توجهی از طلاق های روی داده در زندگی افراد به موضوع عدم رضایت جنسی آنها باز می گردد و اساسا عدم خشنودی و شادکامی از ازدواج خود منجر به بروز اختلافات و درگیری های متعدد میان زوج ها می گردد. آمارهای پرونده های متقاضی طلاق در شهر تهران نشان می دهد که روزانه به طور متوسط 500 پرونده طلاق در دادگاه های این شهر مفتوح می گردد. عدم سازگاری زناشویی و لذت نبردن از زندگی در مواقعی سبب بروز جدایی میان افراد می گردد. لذا شایسته است تا با انجام تحقیقی علمی به مطالعه پیرامون رابطه بین میزان سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی و بدکارکردی جنسی در میان زنان پرداخته شود. در واقع سئوال اصلی این تحقیق عبارتست از اینکه آیا بین میزان سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی و بدکارکردی جنسی در بین زنان بارور و نابارور تفاوتی وجود دارد؟

فهرست مطالب

فصل اول
کلیات پژوهش 12
مقدمه 13
بیان مسئله 14
اهمیت و ضرورت تحقیق 15
اهداف تحقیق 16
الف) هدف کلی 16
اهداف فرعی 16
فرضیه های تحقیق 16
تعاریف نظری متغیرها 16
سازگاری 16
بدکارکردی جنسی 16
شادکامی ذهنی 17
تعاریف عملیاتی متغیرها 17
فصل دوم
ادبیات پژوهش 18
سازگاری 19
سازگاری و ناسازگاری 19
ناسازگار کیست؟ 19
فروپاشی زندگی زناشویی 20
عوامل موثر در سازش با همسر 21
راه حل ناسازگاری 22
بهداشت روانی و سازگاری 23
نظریه سالیوان 23
نظریه اریکسن 24
شادکامی 24
عوامل تاثیرگذار بر شادی 25
شخصیت 25
اعتقادات مذهبی 27
میل، تهییج، اوج لذت جنسی، رهاسازی 30
اختلال های میل جنسی 32
اختلال های انگیختگی جنسی 33
اختلال درد جنسی 34
نظریه های کلی بدکارکردهای جنسی 35
انواع بدکارکردهای جنسی 36
اختلال میل جنسی پائین 37
اختلال نعوظی مرد 40
اختلال انگیختگی جنسی در زن 42
ارگاسم بازداری شده در زن 43
ارگاسم بازداری شده در مرد 44
واژینیسم 45
درمان بدکارکردی های جنسی 46
آموزش جنسی 46
کاهش اضطراب 47
رویه های تغییر افکار و نگرش ها 47
درمان زوجین 47
فنون روان پویایی 47
روش های بدنی و پزشکی 47
باروری 48
ناباروری 48
نازایی 48
عقیم بودن 49
یائسگی 49
تاریخچه ناباروری 50
انواع ناباروری 51
علت ناباروری 52
تاثیر سن زوجین در ناباروری 54
ناباروری ثانویه 55
عوامل اساسی برای تولید مثل: 55
روش های درمان در زنان نابارور 56
لقاح خارج رحمی (IVF) 58
لازمه ی اساسی درمان ناباروری از طریق لقاح خارج رحمی (IVF) 59
تحقیقات انجام شده در ایران 60
فصل سوم
روش شناسی تحقیق 65
روش و نوع تحقیق 66
جامعه آماری 66
حجم نمونه 66
ابزار جمع آوری اطلاعات 66
پرسشنامه عملکرد جنسی 67
پرسشنامه شادکامی اکسفورد (OHI) 67
پرسشنامه سازگاری زناشویی DAS 69
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 71
ملاحظات اخلاقی 71
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها 72
مقدمه 73
یافته های توصیفی 73
توزیع فراوانی سن 74
یافته های استنباطی پژوهش 76
فصل پنجم
یافته های تحقیق و پیشنهادات 78
مقدمه 79
یافته های تحقیق 79
نتیجه گیری و جمع بندی 81
پیشنهادات تحقیق 82
پیشنهادات کاربردی 82
مشکلات و محدودیت های تحقیق 83
منابع و مآخذ 84

منابع و مآخذ

1. دژکام، محمدرضا (1380) روان شناس اختلالات جنسی، انتشارات چهره تهران، چاپ اول
2. رفیعی، حسن، سمیعی، مرسده، رضاعی، فرزین (1389) خلاصه روانپزشکی کاپلان، 1379، انتشارات بشری، تهران.
3. اچ اسپنس، سوزان (1380) درمان اختلالات جنسی، ترجمه جهانشیر توکلی زاده و محمد دهگان پور، انتشارات البرز، تهران
4. هولمز، سیمون (1381) ناتوانی جنسی در مردان، ترجمه علی افشار زاده، انتشارات جیحون، تهران.
5. طائری، سودابه (1391) بررسی میزان رضایت زناشویی وعوامل مساعد کننده آن در زنان بارور و نابارور پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مامایی، دانشگاه تربیت مدرس
6. کانیگهام، گاری و همکاران (1386) بارداری و زایمان ویلیامز 1997، ترجمه مرضیه وحید دستجردی و ملک منصور اقصی، نشر اشتیاق، تهران
7. نوربالا، احمد علی و همکاران (1386) تاثیر مداخلات روانپزشکی در میزان رضایت زناشویی زوج های نابارور در یک مرکز تحقیقات بهداشت باروری، جمله روانپزشکی و روان شناسی بالینی ایران، سال سیزدهم شماره 2، تابستان 1386
8. رجوعی، مریم (1386) پژوهشی درباره درمان های رفتاری و شناختی در بیماران نابارور، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی
9. حسین زاده بازرگانی، روحیه (1382) بررسی ومقایسه سلامت روانی و مشکلات جنسی در زنان بارور و نابارور، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته روان شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تهران
10. بهرامی، نسیم و همکاران (1386) بررسی ارتباط رضایت جنسی و افسردگی بین زوجین نابارور و بارور، فصلنامه علمی پژوهش باروری و ناباروری، دوره هشتم، شماره اول، بهار 86
11. بلوریان، زهره، گنجلو، جواد (1386) اختلال عملکرد جنسی و برخی عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر سبزوار، فصلنامه باروری و ناباروری دوره هشتم، شماره دوم، تابستان 86
12. اوحدی، بهنام (1380) تمایلات و رفتارهای جنسی، انتشارات خورشید، اصفهان.
13. جهانفر، شایسته، مولایی نژاد، میترا (1380) درسنامه اختلالات جنسی، نشر سالمی، چاپ اول تهران
14. اسدی فرد، فرحناز (1380) نگرش به اختلالات عمل جنسی، نشر برسات، تهران.
15. فانی صابری، لاله و همکاران (1383) بررسی میزان رضایتمندی از روابط زناشویی و سازگاری زناشویی در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی شهر ساری، مجموعه مقالات دومین کنگره سراسری خانواده ومشکلات جنسی، تهران آذر 83
16. کرن جی، کارسون، استفانی. ا. ایزنستات (1380) بهداشت روان زنان، ترجمه خدیجه ابوالمعالی و همکاران، نشر ساوالان تهران
17. محمدی، فریبا، بررسی عوامل تنش زا و راهبردهای مقابله ای زنان مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی الزهراء تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته پرستاری ، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
18. بهاروند، حمیم راهنمای درمان ناباروری برای زوجهای نابارور، موسسه فرهنگی انتشاراتی تیمور زاده تهران
19. Andrews of.m. abbey, A & Halman.L.J.(1992) IS fertility problem stress different? The dynamics of stress in fertile and infertile couples. Fertility and sterility , 57 , 1247 – 1253.
20. Abbey, A.; Halman, L.J. & Andrews, F.M. (1992), Psychosocial treatment and demographic predictors of stress associated with infertility, Fertil Steril, 57, 122-28.
21. Andrews, F.M.; Abbey, A. & Halman, L.J. (1992), Is fertility Problem stress different? Fertil Steril, 57, 1247-1253.
22. Benazon, N.; Wright, J. & Sabourin, S. (1992), Stress, Sexual Satisfaction and Marital Adjustment in Infertile Couples, Sex & Marital Therapy, 18 (4), 273-84.
23. Daniluk, J.C. (1988), Infertility: interpersonal and intrapersonal impact, Fertil Steril. 49, 982-90.
24. Diamond, R.; Kezur, D.; Meyers, M.; Scharf, C. & Weinshel, M. (1999), Couple therapy for infertility, NewYork, Gilford Press.
25. Domar, A. (2000), Stress and infertility in women, Fertil Steril, 57, 324-340.
26. Domar, A.D.; Clapp D. & Slasby, E. (2000), The impact of group Psychological intervention on pregnancy ractes in infertile women, Fertil Steril, 73 (7), 805-811.
27. Dunkel- Schetter, C. & Lobel, M. (1991), Psychological reaction to infertility. In A.L. Stanton and Duunkel- Schetter C.(Eds), Infertility: Perspective from Stress and Coping Research. NewYork: Plenum Press, 29-57.
28. Fekkes, M.; Buitendijk, S.E.; Verrips, G.H.W.; Braat, D.D.M.; Brewaeys, A.M.A.; Dolfing, J.G.; Kortman, M.; Leerentveld, R.A. & Macklon, N.S. (2003), Health related quality of life in relation to gender and age in Couples Planning IVF treatment, Hum Reprod, 18, 1536-1543.
29. Gibson, D.M., & Myers, J.E. (2000), Gender and infertility: a relational approach to counseling women, J Counseling Dev, 78, 400-10.
30. Greil, A.L. (1994), Infertility and psychological distress: A critical review of the literature, Soc Sci Med, 45 (11), 1670- 1704.
31. Hirxsch, AM.; & Hirxsch S.M. (1995), The longer psychosocial effects of infertility, J Obstet Gynecol Noenatal Nurs, 24 (6), 517-521.
32. Kemman, E.; Cheron, C. & Bachman, G. (1998), Good luck rites in cotemporary infertility, Reprod Med, 43 (3), 196-8.
33. Keye, W.R., Chang, R.J., Rebar, R.W., & Soules, MR. (eds). (1995). Infertility. Evaluation and Treatment. Philadelphia: WB Saunders.
34. Lareson, J.S. (1991), The measurement of health: Concepts and indicators. New York: Green Wood Press.Oddens, B.J. Tonkelaar, I.D. & Nieuwenhuyse, H. (1999), Psychosocial experiences in women facing fertility Problems comparative survey, Human Reproduction, 14(1), 255.
35. Repokari, L. Punamaki, R.L.; Unkila-Kallio, L. Vilska, S.; Polikkeus, P., & Sinkkonen, J. (2007), Infertility treatment and marital relationships: a 1-year prospective study among successfully treated ART couples and their controls, Hum Reprod, 22 (5), 1481-91.
36. Ryff, C.D. (1989), Happiness is everything or is it? Exploration on the meaning of psychological well – being, Journal of Personality and Social Psychology, 6, 1069-1081.
37. Ryff, C.D., & Keyes, C.L. (1995), The structure of Psychological well–being revisited, Journal of Personality and Social Psychology, 69, 719-727.
38. Salvatore, P.; Gariboldi, S.; Offidani, A.; Coppola, F.; Amore, M., & Maggini, C. (2001), Psychopathology, personality, and marital relationship in patients undergoing in vitro fertilization procedures, Fertility and Sterility, 75 (6), 1119-1125.
39. Segerstrom, S., & Miller, G. (2004), Psychological stress and the human immune system: A meta- analytic study of 30 years of inquiry, Psychological Bulletin, 130, 610-630.
40. Souter, V.L.; Hopton, J.L.; Penney, G.C. & Templeton, A.A. (2002), Survey of Psychological health in women with infertility, Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 22 (4), 41-9.
41. Swanson, J.M., & Nies, M.A. (1997), Community Health Nursing, (2nd ed.). W.B. Sanders Co, 5.