بررسی و مقایسه افسردگی در بین زنان شاغل و غیر شاغل

هدف این پژوهش بررسی و مقایسه افسردگی در بین زنان شاغل و غیرشاغل است.

بررسی و مقایسه افسردگی در بین زنان شاغل و غیر شاغل

مقدمه

بیماری روانی به گروهی از بیماریها گفته می‌شود که با تأثیر بر تفکر و رفتار باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می‌شوند. علت بیماری‌های روانی به خوبی شناخته نشده است ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس‌های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آنها مؤثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنیا از جمله این اختلالات هستند.
هر فردی ممكن است در زندگی روزهای بدبیاری و نحس را هر از گاهی تجربه كرده باشد كه در این شرایط اغلب شخص احساس خوبی از خود ندارد و یا با موضوعات خاصی دست به گریبان است. ‌انجمن روانپزشكی آمریكا در مقاله‌ای منتشر كرد: وقتی این موضوعات خاص و گریبانگیر آنقدر شدت و قدرت پیدا می‌كنند كه تقریبا بر تمام جنبه‌های زندگی شما سایه می‌اندازند، شاید زمان آن فرا رسیده باشد كه به یك روانپزشك مراجعه كرده و از وی كمك بگیرید. این انجمن برای شفاف سازی این مطلب فهرستی از علائمی را ارائه و منتشر كرده كه نشانه‌های ابتدایی بروز بیماری روانی هستند. به گفته متخصصان؛ هر فردی ممكن است به بیماری روانی مبتلا شود. این بیماری‌ها می‌توانند پیامد یك اتفاق مصیب بار، جراحت و بیماری باشد و یا هیچ دلیل بارزی نداشته باشد. علائم اختلال روانی معمولا در حدود 20 سالگی بروز می‌كند اما ممكن است خود بیماری حتی تا سالهای پیری مشخص نشود. برخی از سرنخ‌های این قبیل بیماریها نیز در دوران كودكی تثبیت می‌شوند. هرچند علت اصلی بیماری روانی هنوز شناخته شده نیست اما محققان احتمال می‌دهند كه بروز اختلال بیولوژیك در مغز می‌تواند عامل تظاهر این قبیل اختلالات باشد. یکی از این بیماری های افسردی می باشد که در زنان شایع می باشد.

بيان مساله

با آنكه در قرن حاضر و بخصوص در چند دهه اخير پيشرفتهاي سريع و شگفت انگيزي نصيب جامعه بشري بخصوص پزشكي گرديده است و ريشه بسياري از بيماريها و سختی‌های زندگي بركنده شده است، با اين حال يك نوع حس بلا تكليفي و سرخوردگي نهاني در بين مردم بويژه زنان ايجاد گرديده است اين ناراحتيهاي گوناگون رواني طبيعتاً جسم آدمي را نيز تحت تأثیر قرار می‌دهد و شخص را تا به سر منزل بيماريهاي روان تني و رواني مانند افسردگي كه يكي از عواقب آن خودكشي است می‌رساند (علیرضایی، 1392)
واژه افسردگي به معناي “ضعف” تا حدي داراي ابهام است و در رشته‌های مختلف معاني متفاوتي دارد به عنوان مثال در فيزيولوژي اعصاب مراد كاهش فعاليت فيزيولوژيك و در داروشناسي به معناي كاهش فعاليت يك عنصر شيميايي و در روان شناسي منظور از آن حالت هيجاني است كه منجر به كاهش قابليتها و تواناييهاي فرد می‌شود. در روان پزشكي برحسب موارد خاص به يك علامت باسندرم اطلاق می‌شود.
اگر افسردگي را به مثابه يك علامت در نظر بگيريم در اين صورت عبارت خواهد بود. از يك تغيير با انحراف از حالت طبيعي خلق بصورت اندوه، حال اندوه برحسب اينكه شدت يا مدت زمان آن از حد متعارف تجاوز كند و يا برحسب شرايطي خاص می‌تواند جنبه بيمارگونه به خود بگيرد افسردگي به گونه‌ای واكنش نسبت به منزوي شدن، فقدان يا كمبود است. و از اين رو شكلي از اندوه است كه به قول فرويد به هنگام سوگواري و ماليخوليا در نقاب خصوصيات فردي اشخاص قرار می‌گیرد و احتمالاً بواسطه آن اصلاح می‌شود اما در نهايت واكنشی جامع می‌باشد. كه در ضمير انسان نهفته است و در واقع فرايندي است كه بر جريان احساس اثر می‌گذارد تا شخص با رسيدن به خود آگاهي جديد احساسات خود را كنترل كند (محمدی، 1390).
برخي از كارشناسان پيرامون برداشت رواني زنان شاغل معتقدند اشتغال نه تنها ايجاد آسيب و مشكل براي زنان نمی‌کند بلكه منافعي همچون حمایت‌های اجتماعي افزايش عزت نفس و منابع ارتباطي را به همراه دارد؛ از سوي ديگر برخي ديگر معتقدند كه ايفاي نقش‌های متعدد (مادري، همسري، شغلي) تعارض نقشها انعطاف ناپذير بودن ساعات كاري و ….. پيامدهاي منفي براي زنان به همراه دارد.
انجام مطالعه‌ای پيرامون ارتباط بين اشتغال و افسردگي در زنان آمريكايي نشان داد زنان شاغل كمتر از زنان غيرشاغل افسرده می‌شوند و آنها نمرات بالاتري در سلامت عمومي (رضايت از زندگي و اعتماد به نفس) و نمرات پایین‌تری نسبت به عدم امنيت و اضطراب دارند. به نظر می‌رسد كه تحصيل و اشتغال نيز دو عامل مهم در سلامت روان زنان است، سبك زندگي با نقش‌های متعدد به زنان شاغل اجازه می‌دهد كه قالب‌هایی براي رشد شخصيتي و پيشرفت مادي خود داشته باشد. دكتر قراني مقدم جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعي با اشاره به افسردگي 13 ميليون در جامعه حدود 2 تا 3 ميليون مورد از اين نرخ افسردگي را مربوط به زنان خانه دار می‌داند (علیرضایی، 1392)
يكي از دلايلي كه باعث اين پژوهش شده است شيوع افسردگي در بين مردم بخصوص زنان می‌باشد احتمال ابتلا به بيماري افسردگي در طول عمر براي زنان تقريباً 20% و براي مردان 10% است اين پژوهش نشان خواهد داد كه بين ميزان افسردگي زنان شاغل و زنان غيرشاغل ارتباط معناداري وجود دارد يا خير.

فهرست مطالب

فصل اول : كليات تحقيق 1
مقدمه 2
بيان مساله 2
اهميت تحقيق 4
اهداف تحقيق: 5
هدف اصلی تحقيق: 5
اهداف فرعی تحقيق: 5
فرضیه‌های تحقیق: 5
فرضیه اصلی تحقیق: 5
فرضیه‌های فرعی تحقیق: 5
تعریف متغیرهای پژوهش 6
فصل دوم: مبانی نظری و پژوهشی 7
الف) مبانی نظری پژوهش 8
افسردگی 8
تاريخچه‌ي افسردگي 9
علائم افسردگي 10
اختلال خلق 11
اختلال فكر 11
اختلال وضع ظاهر 11
اختلال جسمي 11
طبقه‌بندي افسردگي 12
انواع افسردگي 13
افسردگي پنهان 13
افسردگي اتكايي 14
افسردگي رجعتي يا افسردگي دوره يائسگي: 14
افسردگي بعد از زايمان: 14
انواع نظریه‌ها درباره افسردگي 15
علل افسردگی 17
عوامل ارثی افسردگی 18
نظريه‌هاي زيست شناختي 18
نظريه روان‌كاوي 18
نظريه‌ي يادگيري 19
اشتغال در زنان 20
علل کار کردن: 20
بررسی مسائل اشتغال زنان 22
درمان افسردگی 25
نظريه‌هاي مربوط به افسردگي 27
نظريه‌ي شناختي بك 27
عوامل شناختي و خطاهاي مطلق 27
خطاهاي منطق 27
استنباط دلخواه 28
انتزاع گزينش 28
تعميم مفرط 28
بزرگ‌نمايي و كوچك‌نمايي: 28
شخص‌سازي 28
هورموني 29
دوره‌ي افسردگي 29
ب) مبانی پژوهشی 30
فصل سوم: روش تحقیق 32
روش پژوهش: 33
جامعه آماری: 33
نمونه و روش نمونه گیری: 33
ابزار اندازهگیری 33
روش‌های تجزيه و تحليل داده‌هاي تحقيق: 35
فصل چهارم: تحلیل داده‌ها 37
مقدمه 38
آمار توصیفی 39
آمار استنباطی 41
فصل پنجم: نتیجه گیری 50
مقدمه 51
خلاصه و جمع‌بندی تحقیق 51
یافته‌های پژوهش 51
تببین و نتیجه‌گیری 52
5-5-پيشنهادهايي براي تحقيقات آتي: 54
5-6-محدودیت‌های پژوهش: 54
منابع: 56

فهرست جدول ها

جدول 4-1- توزیع فراوانی پاسخگویان از لحاظ وضعیت اشتغال 39
جدول 4-2- فراواني نمرات افسردگی براي گروه‌های سه‎گانه 39
جدول 4-3- شاخص‌های توصیفی (مرکزی و پراکندگی) نمرات افسردگی براي گروه‌های سه‌گانه 40
جدول 4-4: آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن داده‌های پژوهش 41
جدول 4-5: آماره‌هاي آزمون t گروه‌های مستقل(زنان شاغل شهرستان —– و زنان غیرشاغل شهرستان —–) 42
جدول 4-6: آماره‌هاي آزمون t گروه‌های مستقل(زنان شاغل و زنان غیرشاغل) 43
جدول 4-7: آماره‌هاي آزمون t گروه‌های مستقل(زنان شاغل و زنان غیرشاغل) 44
جدول 4-8: آماره‌هاي آزمون t گروه‌های مستقل(زنان شاغل و زنان غیرشاغل) 45
جدول 4-9: آماره‌هاي آزمون t گروه‌های مستقل(زنان شاغل و زنان غیرشاغل) 46
جدول 4-10: آماره‌هاي آزمون همبستگيسن و افسردگی 47
جدول 4-11: آماره‌هاي آزمون همبستگيسن و افسردگی 48
جدول 4-12: آماره‌هاي آزمون همبستگي میزان تحصیلات و افسردگی 48
جدول 4-13: آماره‌هاي آزمون همبستگيمیزان تحصیلات و افسردگی 49

منابع:

1. احمدی ، سیداحمد ، (۱۳۷۱) . روانشناسی افسردگی ، ترجمه مهدی قراچه‌داغی ، تهران : نشر خاتون.
2. اخوت ، ولی ا…، افسردگی، انتشارات امید، تهران ۱۳۶۲
3. اخوت ، ولی‌الله ، خلیلی ، احمد ، (۱۳۶۲) . افسردگی ، تهران : انتشارات رشد .
4. اسلامی نسب ، علی ، (۱۳۷۳) ، روان‌شناسی اعتماد به نفس ، انتشارات مهرداد .
5. آزاد ، حسین ، (۱۳۷۷) . آسیب روانی(۲) ، انتشارات بعثت .
6. برنرد ، دیوید ، (۱۳۷۱) . شناخت درمانی روانشناسی افسردگی ، ترجمه مهدی قرچه‌داغی ، تهران : انتشارات خاتون .
7. بورنز دیوید، افسردگی چرا، انتشارات پیشتاز علم
8. بیابانگرد ، اسماعیل ، (۱۳۸۰) . روش‌های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان ، تهران : دفتر نشر و فرهنگ اسلامی .
9. پور افکاری، نصرت ا…، روان شناسی نابهنجاری، انتشارات آزاد، ۱۳۷۱
10. پورافکاری ، نصرت‌الله ، (۱۳۷۳) . فرهنگ جامع و روانشناسی ، روانپزشکی تهران : انتشارات فرهنگ معاصر .
11. پورافکاری، نصرت ا…، خلاصه روانپزشکی، انتشارات آزاد، تهران ۱۳۷۳
12. حق‌جو ، محمدحسین ، (۱۳۷۲) . افسردگی ، قم : انتشارات نهضت .
13. خدایاری‌فرد ، محمد (۱۳۷۳) . مسائل نوجوانان و جوانان ، تهران : چاپ کیفی .
14. خدایاری‌فرد ، محمد ، (۱۳۷۷) . مبارزه با افسردگی .
15. رسولی ، رضا ، (۱۳۸۳) ، پایان نامه ، بررسی و مقایسه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان شاهد (دختر و پسر) ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر
16. روز نهان ، دیوید ، سلیگمن ، مارتین‌ای.پی ، (۱۳۸۶) . آسیب شناسی روانی (۲) ، ترجمه‌ی یحیی سید محمدی ، انتشارات ارسباران .
17. ستوده ، هدایت ال … ، (۱۳۷۶) . روان‌شناسی اجتماعی ، تهران : انتشارات ، آوای نو .
18. شاملو ، سعید ،(۱۳۷۰) . روان‌شناسی شخصیت ، تهران : انتشارات رشد .
19. شاملو، سعید، بهداشت روانی، انتشارات رشد ۱۳۶۹٫
20. شریفی ، حسن پاشا ، شریفی ، نسترن ، (۱۳۸۰) . روش‌های تحقیق در علوم رفتاری ، تهران : سخن .
21. صالحی‌خواه ، علی ، (۱۳۷۴) . افسردگی از دیدگاه اسلام و علم روز ، اصفهان : انتشارات فهمیده.
22. قراچه داغی، مهدی، درمان افسردگی، انتشارات نشر البرز ۱۳۷۴
23. کاپلان ، هارولد ، سادرک بنیامین ، (۱۳۷۱) . خلاصه‌ی روانپزشکی ، ترجمه‌ی نصرت الله پورافکاری ، انتشارات ذوقی ، جلد دوم .
24. کلمز ، هریس و همکاران ، (۱۳۸۳) . روش‌های تقویت عزت نفس نوجوانان ، ترجمه پروین علیپور ، مشهد : موسسه چاپ و انتشار آستان قدس رضوی .
25. گنجی ، حمزه ، (۱۳۸۳) . بهداشت روانی ، تهران : انتشارات ارسباران .
26. مهریار ، امیرهوشنگ ، (۱۳۷۳). افسردگی ، تهران : انتشارات رشد .
27. مهریار، امیر هوشنگ، افسردگی برداشتهادردرمان شناختی،انتشارات رشد ۱۳۷۳٫
28. میچل، راس، مترجم وحید رواندوست، افسردگی، انتشارات معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی ۱۳۶۷
29. میرزابیگی ، علی ، (۱۳۷۱) . نقش نیازهای روانی ، بهداشت روانی ، آموزش و پرورش ، تهران : انتشارات اطلاعات .
30. میلانی فر، بهروز، بهداشت روانی، انتشارات قدس، چاپ دوم ۱۳۷۲
31. هارینگ تن ، ریچارد ، (۱۳۸۰) . ترجمه حسن تو زنده جانی ، نسرین کمالی ، انتشارات پیک‌نیک .