این پژوهش، بر آن است تا مسئولیت ناشی از حملونقل مرکب در تجارت بینالملل را مورد بررسی قرار دهد
مسئولیت ناشی از حملونقل مرکب در تجارت بینالملل
چکیده
ازآنجاییکه هیچ کنوانسیون لازمالاجرای بینالمللی خاصی که در سطح بینالملل پذیرفتهشده باشد در خصوص حملونقل چندوجهی وجود ندارد، بنابراین، تشخیص اینکه در یک دعوای حقوقی، چه قانونی قابل اعمال و یا قانون حاکم است، امر آسانی نیست. با این وجود برخی از این کنوانسیونها مقررات خاصی در مورد حملونقل چندوجهی فراهم کردهاند لذا میتوان تصور نمود که در شرایط خاصی یکی از همین کنوانسیونهای حملونقل یک¬وجهی را در مورد دعوای مورد بحث میتوان حاکم دانست.
با وجودی که قواعد رتردام در خصوص حملونقل مرکّب به مرحلۀ اجرا درآمده است، اما همچنان مسائل بسیاری در خصوص تعارض قوانین در حیطۀ حملونقل مرکّب وجود دارد. برایناساس، در قراردادهای حمل بینالمللی، وضعیتهایی وجود دارد که در آن بیش از یک رژیم حملونقل به کار میرود. طبیعت محدود مسئولیت متصدی حملونقل، طبق رژیمهای واحد حملونقل و تفاوتها در اسناد راجع به حقوق حملونقل واحد، تعارضاتی را در پی دارد. به بیان دیگر، وضعیتهای متعددی وجود دارد که در آن بیش از یکی از این کنوانسیونها بر قرارداد حمل، قابل اعمال هستند و نفس محدودیتهای موجود برای مسئولیت متصدی حمل، تضمینکنندۀ تعارض میباشد. درعینحال، وضعیتهایی نیز وجود دارند که در آن قواعد روبهرو هستیم که هیچیک از کنوانسیونهای موجود، قابل اعمال نبوده و نوبت به اجرای قوانین ملی میرسد. باتوجهبه اختلافاتی که رژیمهای حملونقل در این مورد و مواردی ازایندست دارند، در صورت اعمال بیش از یکی از آنها در یک قرارداد، تعارض محتمل خواهد بود و درعینحال، لزوم بررسی وضعیتهایی که در آن، قوانین ملی اعمال میشوند، این پژوهش، بر آن است تا مسئولیت ناشی از حملونقل مرکب در تجارت بینالملل را مورد بررسی قرار دهد.
کلمات کلیدی: حملونقل چندوجهی، حملونقل مرکب، مسئولیت، تجارت بینالملل
بیان مسأله
میدانیم که اهمیت حملونقل کالا، روزبهروز در حال افزایش است تا جایی که در قرن بیستم شبکه های حملونقل به کوچک ترین و کم جمعیت ترین مراکز اجتماع بشری متصل شده اند. تقریبا همه تولیدات جهانی با استفاده از وسایل گوناگون حملونقل مختلف حمل می شوند و به زندگی بشر آرامش می بخشد، حجم ارزش تولیدات جهان نیز روزبهروز در حال افزایش است (تقی زاده، 1389). افزایش وسایل ارتباطی و پیشرفت های مربوط به حملونقل، موجب گسترش روابط تجاری در عرصه بینالملل شده است و به تبع مسائل حقوقی جدیدی در زمینه حقوق تجارت بینالملل پدیدار گشته است. یکی از جلوه های این گسترش در حوزه حملونقل بینالمللی کالا، افزایش استفاده از حملونقل مرکب در مبادلات کالایی میان تجار در عرصه بینالمللی میباشد که البته حقوقدانان را با چالشهای جدیدی در این عرصه مواجه نموده است (نژندي منش و لله گانی، 1393).
حملونقل مرکب یکی از پیچیده ترین شکل های حملونقل و از مهمترین تحولات توسعه کسب وکار جهانی در دهه های اخیر محسوب میشود این شیوه صرفا نوعی روش حملونقل نیست بلکه نظام هماهنگ کننده روشهای مختلف حملونقل برای محموله هاست اگر چه حملونقل مرکب در راستای یک پارچه ساختن روشهای حملونقل دریایی، زمینی و ریلی است اما به عنوان سیستمی که درآن بازده مجموع کل بزرگتر از بازده هر یک از بخش ها باشد دارای اهمیت بسیاری است درحال حاضر هزینه حملونقل کالا درکشورهای توسعه یافته و درحال توسعه و کل جهان به ترتیب ۴/۳ و ۸/۲۵ و ۵/۴ درصد میباشد (پرهیزکاری؛ صبوحی؛ نوروزیان و طالبی، ۱۳۹۱).
حقوق دانان به این پرسش که شخص چه موقع مسئول جبران ضرر وارده به دیگری است و مبنای این مسئولیت چیست، پاسخ های متفاوتی داده اند. گروهی معتقدند: «شخص، موقعی مسئول شناخته میشود که در نتیجه نقصیر او ضرری به دیگران وارد آید؛ بنابراین اگر رفتار شخص، خطاکارنه باشد، محکوم به جبران زیاد وارده می گردد؛ در غیر اینصورت عمل او مورد تأیید قرار گرفته و از جبران خسارت وارده معاف خواهد گردید. گروهی دیگر چنین نظر دادهاند که «تقصیر در زمره ارکان ایجاد مسئولیت نیست؛ همین که شخص زیانی به بار آورد، باید آن را جبران کند، خواه کاری که سبب ایجاد ضرر شده است صواب باشد یا خطا. آنچه در این زمینه، شایان توجه است رابطه علیت میان کار شخص و ورود ضرر به دیگری است و حقوق باید بیش از هر چیر به احراز این رابطه بیندیشد»؛ این عقیده به نظریه خطر معروف است. در کنار این دو عقیده که یکی مبنای مسئولیت را تقصیر میداند و دیگری خطر، گروهی هم به نظریه های بینابین اعتقاد دارند و میگویند نمیتوان ادعا کرد که مسئولیت تنها بر اساس تقصیر ایجاد میشود؛ همچنین نظریه خطر نیز به معنای مطلق و وسیع خود نامعقول به نظر میرسد. بر اساس این گفته، نظریههای مختلط و متفاوت، مثل نظریه «کار نامتعارف»، «خطر در برابر انتفاع» و «نظریه تضمین حق»، ابراز گردیدهاند؛ اما «امروز به طور کلی مسئولیت مدنی بر پایه دوگانه تقصیر و خطر استوار میشود؛ ولی مبنای اصلی، همان نظریه تقصیر به شمار میرود (تفرشی و کامیار، 1380).
تعیین قانون حاکم بر قراردادهای حملونقل چندوجهی از اهمیت بالایی برخوردار است. کنوانسیونهای موجود راجع به حملونقل، هرکدام تنها نسبت به یکی از روشهای حملونقل قابل اعمال میباشند. این کنوانسیونها نسبت به قرارداد حملونقل چندوجهی قابل اعمال نیستند. از آنجایی که هیچ کنوانسیون لازمالاجرای بینالمللی خاصی که در سطح بینالملل پذیرفته شده
باشد در خصوص حملونقل چندوجهی وجود ندارد، بنابراین، تشخیص اینکه در یک دعوای
حقوقی، چه قانونی قابل اعمال و یا قانون حاکم است، امر آسانی نیست. با این وجود برخی از این
کنوانسیونها مقررات خاصی در مورد حملونقل چندوجهی فراهم کردهاند لذا میتوان تصور
نمود که در شرایط خاصی یکی از همین کنوانسیونهای حملونقل یک وجهی را در مورد دعوای
مورد بحث میتوان حاکم دانست. این پژوهش، بر آن است تا مسئولیت ناشی از حملونقل مرکب در تجارت بینالملل را مورد بررسی قرار دهد.
فهرست مطالب
1- بیان مسأله 2
2- سوالات تحقیق 3
3- فرضیات پژوهشی 4
4- اهداف تحقیق 4
4-1- هدف اصلی 4
4-2- هدف فرعی 4
4-3- هدف کاربردی 5
5- جنبه نوآوری 5
6- پیشینه تحقیق 5
7- روش تحقیق 7
8- ساختار تحقیق 7
فصل اول- آشنایی با حمل و نقل بینالمللی 9
مبحث اول- مفهوم قرارداد حملونقل 9
گفتار اول- تعریف قرارداد حملونقل در کنوانسیونهاي بینالمللی 9
گفتار دوم- تعریف قرارداد حملونقل بر مبناي قوانین ملی 10
گفتار سوم- حملونقل چندوجهی 12
گفتار چهارم- کانتینر بین وجهی 14
فصل دوم- انواع روشهای حملونقل 15
مبحث اول- تعریف پایانه چندوجهی 17
مبحث دوم- انواع عمده دهکده حملونقل کالا 18
مبحث سوم- اهداف یارانه های حملونقل 18
مبحث چهارم- متصدی حمل چندوجهی(شیوه ای) 19
مبحث پنجم- سند حملونقل چندوجهی 19
فصل سوم- حملونقل بینالمللی کالا 19
مبحث اول- شرکت حملونقل بینالمللی 19
فعالیت فورواردری 19
فعالیت کریری بینالمللی 20
فعالیت کارگزاری بینالمللی 20
فورواردر 20
کریر 20
مبحث دوم- برخی از مشکلات سر راه سیستم های حمل نقل 20
مبحث سوم- فرمهای مختلف عملیات حملونقل چندوجهی 21
زمینی-دریایی-زمینی (LAND-SEA-LAND) 21
جاده ای-هوایی-جاده ای(ROAD-AIR-ROAD) 21
دریایی-هوایی-دریایی(SEA-AIR-SEA) 22
ریلی -جاده ای-ابراههای داخلی-دریایی(RAIL-ROAD-INLAND WATERWAYS-SEA) 22
(MINI-BRIDGE) 22
(LAND BRIDGE) 22
RO-RO (ROLL-ON/ROLL-OFF) 22
L.A.S.H. (LIGHTER ABROAD SHIP) 22
PIGGY BACK 23
قطار دریایی(SEATRAIN) 23
مبحث چهارم- روش کارکرد حملونقل چندوجهی 24
مبحث پنجم- بارفرابر در نقش متصدی حملونقل چندوجهی 26
OPERATING MTO (CC VESSEL) 26
OPERATING MTO NON VESSEL 26
فصل چهارم- متصدی حمل چندوجهی 27
مبحث اول- مسئولیت های متصدی حمل چندوجهی 27
مبحث دوم- وظایف و کارکردهای متصدی حمل چندوجهی(شیوه ای) 28
مبحث سوم- رضایت بخش بودن خدمات متصدی حمل چندوجهی 28
مبحث چهارم- تخصص و امکانات متصدی حمل چندوجهی 29
مبحث پنجم- مسئولیت متصدی حمل چندوجهی به موجب سند حمل FBL 29
مبحث ششم- حقوق متصدی حمل چندوجهی 30
فصل پنجم- تعارض قوانین 31
مبحث اول- تعریف تعارض قوانین 31
مبحث دوم- شرایط پیدایش تعارض قوانین 31
مبحث سوم- انواع تعارض قوانین در حملونقل مرکّب 32
گفتار اول- تعارض رژیمهای حقوقی ملی با یکدیگر 32
بند اول- تعارض مثبت 32
بند دوم- تعارض منفی 33
مبحث چهارم- تعارضهای موجود کنوانسیونهای بینالمللی با یکدیگر 34
مبحث پنجم- قواعد روتردام در خصوص قواعد حملونقل دريايي مرکب 35
فصل اول- مسؤولیت متصدی حملونقل 40
مبحث اول- مبانی سنتی مسؤولیت مدنی متصدی حملونقل 40
مبحث دوم- ظهور مبانی نوین در مسؤولیت متصدی حملونقل 41
مبحث سوم- ارتباط مبنای مسؤولیت و تعیین ماهیت قرارداد حملونقل 43
فصل دوم- قانون قابل اعمال بر حمل مرکب 44
مبحث اول- تعیین قانون قابل اعمال بر حمل مرکّب براساس رژیمهای داخلی 44
مبحث دوم- قانون حاکم بر حمل مرکّب در صورت عدم وجود قانون واحد قابل اعمال 47
گفتار اول- قانون حاکم بر حمل مرکب در خصوص خسارات غیرمتمرکز 49
گفتار دوم- قانون حاکم بر حمل مرکب برای تکمیل خلأهای قراردادی و استثناسازیها 52
بند اول- انگلیس 52
بند دوم- آلمان 53
بند سوم- انحصار 56
مبحث سوم- قانون ملی قابل اعمال بر حمل مرکّب و تأثیر رویۀ قضایی در آن 59
فصل دوم- مقررات کنوانسیونهاي حملونقل 63
مبحث اول- گستره اجرایی مقررات کنوانسیونهاي حملونقل نسبت به قرارداد چندوجهی 63
گفتار اول- حملونقل چندوجهی از منظر کنوانسیون سی. ام. آر. 64
گفتار دوم- حملونقل چندوجهی از منظر کنوانسیون کوتیف- سی.آي.ام. 68
گفتار سوم- حملونقل چندوجهی از منظر کنوانسیونهاي مونترال و ورشو 70
گفتار چهارم- جنبه حملونقل چندوجهی کنوانسیونهاي حملونقل دریایی 73
بند اول- حملونقل چندوجهی از منظر قواعد لاهه و قواعد لاهه- ویزبی 73
بند دوم- حملونقل چندوجهی از منظر قواعد هامبورگ 74
بند سوم- حملونقل چندوجهی از منظر قواعد روتردام 75
گفتار پنجم- حملونقل چندوجهی از منظر کنوانسیون سی. ام. ان. آي. 77
گفتار ششم- حملونقل چندوجهی از منظر کنوانسیون وین راجع به حقوق معاهدات 79
فصل سوم-حل تعارض مقررات کنوانسیونها 91
مبحث اول- چگونگی حل تعارض ناشی از مقررات کنوانسیونها 91
گفتار اول- چگونگی حل تعارض ناشی از کنوانسیون مونترال و قواعد رتردام و پروتکل ویزبی 92
بند اول- چگونگی حل تعارض ناشی از کنوانسیون ملل متحد برای حملونقل مرکّب و قواعد هامبورگ 95
بند دوم- چگونگی حل تعارض ناشی از کنوانسیون ملل متحد برای حملونقل مرکّب و قواعد رتردام 98
مبحث دوم- نظریۀ منتخب 102
فصل چهارم- قواعد حل تعارض ایران 110
مبحث اول- چگونگی حل تعارض بر اساس قواعد حل تعارض ایران 110
گفتار اول- تعارض مبناي مسؤوليت متصدي حملونقل در قانون مدني 111
گفتار دوم- رفع تعارض در خصوص مسؤوليت متصدي حملونقل در قانون مدني 112
گفتار سوم- تعارض مبناي مسئوليت متصدي در قوانين مدنی و تجارت 114
فصل پنجم- چالش ها و موانع حمل و نقل چند وجهی 115
مبحث اول- چالش های حمل و نقل چندوجهی 115
مبحث دوم- نقاط قوت 118
مبحث سوم- نقاط ضعف 119
مبحث چهارم- سایر چالش ها 120
مبحث پنجم- راهکارهای بهبود حمل و نقل ترکیبی درایران 122
نتیجه گیری 126
مراجع
بنا نیاسری، ماشاالله. (1381)، قرارداد حملونقل چندنوعی کالا، مطالعه ای در کنوانسیون سازمان ملل متحد برای حملونقل چندنوعی بینالمللی کالا (ژنو، 24 مه 1980) همراه با مقارنه آن با حقوق تجارت ایران، پایان نامه. کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
پرهیزکاری، ابوذر؛ محمود صبوحی؛ محمد نوروزیان و سعید طالبی، ۱۳۹۱، بهینه سازی حملونقل چندوجهی در تجارت بینالمللی و کاهش هزینه کالاهای وارداتی، نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، تهران.
تفرشی، محمد عیسی؛ کامیار، محمد رضا. (1380)، مبنای مسئولیت مدنی متصدی حملونقل در کنوانسیون حملونقل ترکیبی بینالمللی کالا و مقایسه آن با حقوق ایران، پایگاه مجلات تخصصی نور: مدرس علوم انسانی، زمستان 1380 – شماره 21 (از صفحه 21 تا 36).
تقی زاده، ابراهیم. (1389)، مسئولیت متصدی حملونقل ترکیبی، پایگاه مجلات تخصصی نور: دیدگاه های حقوق قضایی، پاییز و زمستان 1389 – شماره 51 و 52 (از صفحه 51 تا 76).
یزدیان، علیرضا. (1390)، مباني مسؤوليت مدني متصدي در قراردادهاي حملونقل كاال در حقوق ايران و فرانسه، جله حقوقی دادگستری (علمی پژوهشی)، سال75، شماره73، 35-9.
ژوردن، پاتريس، تحليل رويه قضايي در زمينه مسؤوليت مدني، میزان، چاپ نخست، 1386.
ستوده، حسن، (1375). حقوق تجارت، جلد چهارم، دادگستر، چاپ چهارم.
خاکی پور، س. نظر پور، م. 1391. چالشها و موانع فراروی حملونقل چندوجهی از منظرقوانین و مقررات در ایران. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
جباری، منصور. (1390). حقوق حملونقل بینالمللی هوایی، تهران: بنیاد حقوقی میزان.
محسني، سعيد؛ قبولي درافشان، سيد محمدمهدي. (1391)، شرايط اعمال کنوانسيون قرارداد حملونقل بين المللي کالا از طريق جاده (CMR)، نشریه ديدگاه هاي حقوق قضايي، تابستان، دوره 17، شماره 58؛ از صفحه 189 تا صفحه 214.
نژندي منش، هیبت الله؛ للهگانی، سمانه. (1394)، قانون حاکم بر قراردادهاي حملونقل چندوجهی بینالمللی کالا، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال شانزدهم، شماره 46، بهار.
نقی زاده باقی، پیام. (1390)، ماهیت حقوقی قراراد حملونقل و مسئولیت متصدي آن، تعالی حقوق، سال چهارم، شماره¬هاي12و 13، مهر، آبان، آذر و دي. مجله حقوق دادگستری، بهار، شماره 73.
یزدانیان، علیرضا. (1390)، مبانی مسئولیت مدنی متصدي در قراردادهاي حملونقل کالا در حقوق ایران و فرانسه
ژوردن، پاتريس.(1386)، تحليل رويه قضايي در زمينه مسؤوليت مدني، میزان، چاپ نخست.
ستوده، حسن. (1375)، حقوق تجارت، جلد چهارم، دادگستر، چاپ چهارم.
شهیدي، مهدي، ( 1385 )، برخورد مقررات قانون مدنی و تجارت در مورد قرارداد حملونقل، چاپ نخست، مجموعه مقالات حقوقی، تهران، مجد.
کاتوزیان، ناصر. (1386) حقوق مدنی، عقود معین، جلد نخست، شرکت سهامی انتشار، چاپ ششم.
حسن زاده، م. ع. 1391. حملونقل چندوجهی ابزار توسعه پایدار تجارت. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
زارع، ح. رحمانی مقدم، ف. 1391. چالشها و موانع فراروی حملونقل بین وجهی در ایران. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
میراثی، م. أ. آسودار، أ. أ. عبد شاهی، ع. 1391. بررسی مزایای حملونقل چندوجهی انتقال کالا در ایران. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
ستایشی، ص. مهدوی، ر. 1391. جایگاه حملونقل ترکیبی در سیاست گذاری های کلان حملونقلی کشورهای مختلف. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
خاکی پور، س. نظر پور، م. 1391. چالشها و موانع فراروی حملونقل چندوجهی از منظرقوانین و مقررات در ایران. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
مرادی بیرون، م. ص. 1391. نقش حملونقل دریایی در حملونقل چندوجهی. نخستین همایش نقش حملونقل چندوجهی در تجارت ملی و بینالمللی، 12 تیر، تهران.
جودی، یعقوب و محمدسعید منجم، (1393)، شیوه های گوناگون عملیات حملونقل چندوجهی کالا، اولین کنفرانس ملی مهندسی عمران و توسعه پایدار ایران، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار،
Bacache-Gibeili, M. (2007). Droit civil: Les obligations, la responsabilité civile extracontractuelle. Economica.
Fabre-Magnan, Muriel, Droit des obligations, T. 1 (contrat et Engagements Unilaterals), Presses Universitaires de France, 1é.éd, 2008.
Mazeaud, (Henri, Leon, Jean), Leçons de Droit Civil, Obligations. T 2, Monntchrestien,6 é.éd, 1978.
Hoeks, M. (2008). Multimodal carriage with a pinch of sea salt: door to door under the UNCITRAL Draft instrument.
Hoeks, M. (2010). Multimodal transport law: the law applicable to the multimodal contract for the carriage of goods. Kluwer Law International.
Kindred, H. M.and Brooks, M. R, (1997), Multimodal Transport Rules, Den Haag: Kluwer Law International.
Marin, J. (2012, January). the harmonization of liability regimes concerning loss of goods during multimodal transport. In 15th International Conference on Transport Science ICTS 2012.
Nikaki, T., & Soyer, B. A New International Regime for Carriage of Goods by Sea: Contemporary, Certain, Inclusive AND Efficient, or Just Another One for the Shelves?”(2012) 30. Berkeley J. Int’l Law, 2, 303.
Rodière, R. (Ed.). (1977). Le contrat de transport de marchandises terrestre et aérien (Vol. 3). A. Pedone.
Martiny, D. (2004). Bestimmung des Vertragsstatuts. Internationales Vertragsrecht, Köln: Verlag Dr. Otto Schmidt, 1-193.
Hartenstein, O. (2008). Rom I-Entwurf und Rom II-Verordnung: Zur Bedeutung zukünftiger Änderungen im Internationalen Privatrecht für das Seerecht.
Wagner, R. (2009). Normenkonflikte zwischen den EG-Verordnungen und transportrechtlichen Rechtsinstrumenten.
Hancock, C. (2008). Multimodal transport and the new UN convention on the carriage of goods. JIML, 14, 484.
Diamond, A. (2008). The next sea carriage Convention?. Lloyds Maritime and Commercial Law Quarterly, 2, 135.
Cheng, B. (2004). A new era in the law of international carriage by air: from Warsaw (1929) to Montreal (1999). International & Comparative Law Quarterly, 53(4), 833-859.
UNCTAD .(2010) .Review of Maritime Transport .Geneva: UNCTAD.
Rodière, R. (Ed.). (1977). Le contrat de transport de marchandises terrestre et aérien (Vol. 3). A. Pedone.
Glass, D. (2013). Freight Forwarding and Multi Modal Transport Contracts. Informa Law from Routledge.
Berlingieri, F. (2009, October). Multimodal aspects of the Rotterdam Rules. In colloquium of the Rotterdam Rules.
Rosag, E. (2009). Conflicts of Conventions in the Rotterdam Rules,“. The Journal of International Maritime Law, 15(3), 238-248.
Donovan, A. (2000). Intermodal transportation in historical perspective. Transp. LJ, 27, 317.
Day, D. M., & Griffin, B. (1993). The law of international trade. MICHIE.
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.