بررسی رابطه بین خودپنداره و مهارت حل‌ مسأله دانش‌آموزان

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین خودپنداره و مهارت حل‌ مسأله دانش‌آموزان دوره اول متوسطه می باشد.

بررسی رابطه بین خودپنداره و مهارت حل‌ مسأله دانش‌آموزان

چکیده:

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین خودپنداره و حل‌ مسأله دانش‌آموزان دوره اول متوسطه می باشد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت همبستگی می باشد. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل كليه دانش آموزان پسر دوره اول متوسطه به تعداد نفر تشکیل می دهند. که تعداد 37 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بين خودپنداره و حل مسأله دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول در سطح معنی‌داری 05/0 رابطه معنی‌دار وجود دارد و فرض تحقیق تایید می‌شود . بين خودپنداره عمومی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر، در سطح معنی‌داری 05/0 رابطه معنی‌دار وجود دارد و فرض تحقیق تایید می‌شود. بين خودپنداره آموزشگاهی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر، در سطح معنی‌داری 05/0 رابطه معنی‌دار وجود دارد و فرض تحقیق تایید می‌شود بين خودپنداره غیرآموزشگاهی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر، در سطح معنی‌داری 05/0 رابطه معنی‌دار وجود دارد.
کلمات کلیدی : خودپنداره، حل مسئله، دانش آموزان

مقدمه

آدمی به عنوان موجودی صاحب اقتدار خرد و ارباب اندیشه هایش کلید هر وضعیتی را به دست دارد او عامل تجدد و حیاتی را داراست که با آن می تواند هر آنچه را که اراده کنداز درون وجودش بسازد. ذهن آدمی را می‌توان به باغی شبیه کرد که می تواند هوشمندانه کاشته شود یا رها شده رشد کند. همان‌گونه که باغبان علف‌های هرز را پاک می‌کند و در آن گلها و میوه های مورد نیاز را می کارد آدمی نیز باید مراقب باغ ذهنش باشد و آن را از اندیشه های ناپاک و ناسودمند پاک کرده و گل و میوه های اندیشه های پاک و سودمند را در آن بپرووراند. در میان پدیده ها و موضوعات مختلف که بر رفتار و زندگی انسان تاثیر عمیق دارد. نگرش طرز تلقی انسان نسبت به خودش یکی از مهمترین پدیده هاست. انسان همانگونه که نسبت به پدیده ها و انسان های دیگر برداشت ها و طرز تلقی هایی دارد، از خودش نیز برداشت هایی دارد. این پنداشت ها تاثیر زیادی بر موقعیت‌ها و شکست های بعدی افراد دارد. مفهوم خود مهمترین مفهوم ساختاری در نظریه ی شخصیت است. این مجموعه ادراکی و معنایی، میدان پدیداری فرد را به وجود می آورد. به این ترتیب هر انسانی در دنیای متغییر و متحولی از تجربیات زندگی می کند که خودش در مرکز آن قرار دارد و براساس تجربه و درک خودش، نسبت به آن واکنش نشان می دهد. به همین خاطر رفتار نتیجه ادراک فرد است و فرد به طریقی که واقعیت را ادراک و توصیف می کند نسبت به آن واکنش نشان می دهد. مهمترین موضوع برای درک و فهم رفتار فرد آن است که آن را در چهارچوب قیاس درونی او مورد توجه و بررسی قرار دهیم و قالب مرجع قیاس درونی او را شناسایی کنیم (سایت مرکز پژوهش ایران زمین، 2005).
در عصر حاضر كه جهان در قرن بيست و يكم قرار دارد بخش مهمي از فعاليتهاي فردي و اجتماعي را تعليم و تربيت تشكيل مي دهد، به طوري كه يونسكو (Unesco) در گزراشي جهاني اعلام كرده است: «تقريباً از هر پنج انساني كه امروز زندگي مي كند يك نفر شاگرد است يا در نظام آموزش رسمي به عنوان معلم خدمت مي كند»(امين بيدختي و صالح پور،1386، 31). اساس خودكفايي و استقلال هر جامعه بر پايه هاي وجودي سازمانهاي آموزشي آن جامعه است. امروزه آموزش و پرورش به عنوان يكي از سازنده ترين سازمانها و به عنوان يكي از ركن هاي اساسي براي توسعه آموزشي، فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي هر جامعه مطرح است. ضرورت دارد كه هر جامعه اي كه به توسعه مي انديشد تعليم و تربيت مطلوب را در رأس برنامه هاي خود قرار دهد (نوربخش و عليزاده،1383، 173).
حلّ مسأله در زندگی از مهم ترین مشغولیات ذهن بشر است به طوری که هر روز ده‌ها و صدها مسئله و مشکل ذهن ما را به خود مشغول می‌کند. زندگی یک فرصت بزرگ و شاید یک مسئله بزرگ است که روزانه مسایل کوچک را برای ما به ارمغان می آورد که ما آن ها را مشکلات می نامیم. دنیای واقعیت های ما انسان ها، مملو از مسایل و مشکلاتی است که هر روز با آن مواجهه می شویم و یا آنها با ما مواجهه می شوند. زندگی را می توان روند پیاپی مواجهه شدن با مسایل و تلاش برای حل آنها دانست برخی از این مسائل ساده هستند، ولی برخی دیگر به فعالیت های فکری پیچیده ای نیاز دارند. حل مشکلات فراروی انسان، تاثیر سازنده ای در ایجاد اعتماد به نفس و کسب آرامش دارد و به انسان نیروی ویژه و انگیزه ای مناسب برای مواجهه سازنده با مشکلات هدیه می نماید. حل موفقیت آمیز مسایل زندگی به اعتماد به نفس بیشتر و آرامش فرد منجر می شود و ما را قادر می سازد تا به طور مؤثرتری مسائل زندگی را حل کنیم، در حالی که حل ناقص یا گره های ناگشوده، استرس روانی ایجاد می کنند که در نهایت به فشار جسمانی منجر می شوند و بهداشت روان شخص را به طور جدی تهدید خواهد کرد (همان)

بیان مسأله

ﻧﻮﻳﺪي (1373)، ﺧﻮدﭘﻨﺪاره ي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ را ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺼﻮر داﻧﺶ آﻣﻮزان از ﺧﻮد و راﺑﻄـﻪ ي آن ﺑـﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺳﺎﻳﺮ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻛﻼس ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻲ ﮔﻤـﺎن ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ ﺑﺎزﺧﻮردﻫـﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ وي در ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ از ﻧﻤﺮه ﻫـﺎ، آزﻣـﻮنﻫـﺎ، ﻣﻌﻠﻤـﺎن، واﻟـﺪﻳﻦ و ﻫﻤـﺴﺎﻻن ﺧـﻮد درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ (فانی و خلیفه، 1388). ﺑﺎﻧﮓ (1996)، ﻧﻴﺰ، ﺧﻮدﭘﻨﺪاره ي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ را ادراك ﺷﺨﺼﻲ ﻓﺮد از ﺧﻮدﻛﺎرآﻣـﺪي در ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي درﺳﻲ ﻣﻲداﻧﺪ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺠﺎرب ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳـﺎ ﺷﻜـﺴﺖ ﺗﺤـﺼﻴﻠﻲ در ﺳـﺎل ﻫـﺎي ﻧﺨـﺴﺖ ﻳﺎدﮔﻴﺮي آﻣﻮزﺷﮕﺎﻫﻲ، اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي درﺳـﻲ (ﻋﺎﻃﻔـﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع درﺳﻲ) ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﭘـﺲ از ﻛـﺴﺐ ﺗﺠـﺎرب ﺑـﻴﺶﺗـﺮ، ﻋﺎﻃﻔـﻪ ي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻣﻮزﺷﮕﺎه و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺧﻮدﭘﻨﺪاري ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد. ﻋﺎﻃﻔﻪ ي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﻣﻮﺿـﻮع درﺳﻲ، ﻋﻼﻗﻪ و اﻧﮕﻴﺰه داﻧﺶ آﻣﻮز را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ درسﻫﺎي وﻳـﮋه و ﻋﺎﻃﻔـﻪ ي ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ آﻣﻮزﺷـﮕﺎه، نگرش او را نسبت به کل آموزشگاه و خودپنداری تحصیلی تصورات کلی فرد نسبت به توانایی هایش در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻳﺎدﮔﻴﺮي آﻣﻮزﺷﮕﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ (ﻫﺎﺷﻤﻲ، 1375).
ﻣﻔﻬﻮم ﺧﻮدﭘﻨﺪاره (ﻛﻪ ﺧﻮد -ﺳﺎﺧﺖ، ﺧﻮد- ﻫﻮﻳﺖ، ﺧﻮد- ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻫﻢ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد) ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﺪﺑﻌﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺷﺎره ﺑﻪ ادراك ﻓﺮد از “ﺧﻮد” در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻌﺪاد از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهﻫﺎ و ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻧﻜﺮدهﻫﺎ و ﻧﻘﺶﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ و ﺟﻨﺴﻴﺘﻲ، ﻫﻮﻳﺖ ﻧﮋادي و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ دارد (ﻫﺎﻓﻤﻦ و ﻫﺎﺗﻲ و دﻳﺎن ﺑﻮردز ، 2005).
حال در این پژوهش به بررسی رابطه ای خودپنداره تحصیلی با حل مسئله می پردازیم.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش 1
1-1- مقدمه 2
1-2- بیان مسأله 3
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق 4
1-4-اهداف تحقيق: 6
1-4-1-هدف اصلی: 6
1-4-2-اهداف فرعی: 6
1-5-فرضیه های تحقیق: 6
1-5-1-فرضیه اصلی: 6
1-5-2-فرضیه های فرعی: 6
1-6-تعاریف مفهومی و عملیاتی 6
فصل دوم: پیشینه‌ تحقیق 8
الف) مبانی نظری 9
2-1-مقدمه 9
2-2-تعریف حل مساله 9
2-3-اعتماد به حل مسایل 11
2-4-کنترل بر هیجانها ورفتارها 13
2-5-نظریه های حل مسئله 14
2-6-نظریه نیوئل و سایمون: 14
2-7-انواع مسئله 16
2-8-گرایش یا اجتناب از مسایل 16
2-9- انتخاب رویکرد صحیح نسبت به مسائل 17
2-10-توانایی مهارت حل مسئله 18
2-11-مهمترین موانع حل مسائل 19
2-12-تفاوت بین متخصصان و مبتدیان در حل مسئله 20
2-13-مبنای عصبی حل مسئله 20
2-14-مهارت حل مسأله دردانش آموزان 21
2-15-تدریس بر اساس روش حل مساله 22
2-16-کاربرد الگوی تدریس حل مساله در آموزش ریاضیات 25
2-17-پیش نیاز های تدریس به شیوه ی حل مساله در کلاس درس 25
2-18-توانایی نوآوری، تعمیم و خلاصه کردن حل مساله 26
2-19-آموزش حل مسأله 27
2-20-مدل جرج پولیا برای حل مساله: 28
2-21-راهبردهاي حل مسأله (مرحله دوم پولیا) 32
2-22-الگوریتم ها و روش اکتشافی 32
2-23- روش تحلیل وسیله – هدف 33
2-24-روش استدلال قیاسی 34
2-25-بررسي چند راهبرد 35
2-26- کاربرد الگوی تدریس حل مساله به صورت گروهی 36
2-27-خودپنداره تحصیلی 37
2-28-مفهوم خودپنداره: 39
2-29-خودپنداره تحصیلی 42
2-30-تعریف خودپنداه تحصیلی 42
2-31-روش‌های افزایش خودپندارگی 43
ب) پیشینه‌ی پژوهشی 46
فصل سوم: روش تحقیق 50
3-1- مقدمه 51
3-2- روش تحقيق 51
3-3- جامعه آماري، اندازه نمونه و روش نمونه گيري تحقيق 51
3-4- روش جمع آوري اطلاعات 52
3-5- ابزار اندازه گيري تحقيق 52
3-6- روش تجزیه و تحلیل داده ها 54

فصل چهارم: تحلیل داده ها 56
4-1. آمار توصیفی 57
4-2. آمار استنباطی 62
فرضیه‎های تحقیق: 63
فرضیه اصلی: 63
فرضیه‌های فرعی: 64
فرضیه فرعی اول: 64
فرضیه فرعی دوم: 64
فرضیه فرعی سوم: 65
فصل پنجم: نتیجه گیری 67
5-1-مقدمه 68
5-2-خلاصه و جمع‌بندی تحقیق 69
5-3-یافته های پژوهش 69
5-4-پيشنهادهاي پژوهش: 70
5-5-محدوديت هاي پژوهش: 70
منابع: 72
پیوست 76
پیوست 1: پرسشنامه خودپنداره 76
پرسشنامه 2: پرسشنامه مهارت حل مساله 77

فهرست جدول ها

جدول 4-1- توزیع فراوانی پاسخگویان با توجه به پایه تحصیلی 57
جدول 4-2- توزیع فراوانی پاسخگویان با توجه به تحصیلات پدر 58
جدول 4-3- توزیع فراوانی پاسخگویان با توجه به تحصیلات مادر 59
جدول 4-4- فراواني نمرات خودپنداره برای گروه‌های سه‌گانه 60
جدول 4-5- فراواني نمرات حل مسأله برای گروه‌های سه‌گانه 60
جدول 4-6- شاخص های توصیفی (مرکزی و پراکندگی) نمرات خودپنداره برای گروه‌های سه‌گانه 61
جدول 4-7- شاخص های توصیفی (مرکزی و پراکندگی) نمرات حل مسأله برای گروه‌های دوگانه 61
جدول 4-8- آزمون کولموگروف اسمیرنف جهت بررسی نرمال بودن داده های پژوهش 62
جدول 4-9: آماره‌هاي آزمون همبستگي خودپنداره و حل مسأله دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول —— 63
جدول 4-10: آماره‌هاي آزمون همبستگي خودپنداره عمومی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر 64
جدول 4-11: آماره‌هاي آزمون همبستگي خودپنداره آموزشگاهی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر 65
جدول 4-12: آماره‌هاي آزمون همبستگي خودپنداره غیرآموزشگاهی و حل مسأله دانش‌آموزان پسر 66

فهرست نمودارها

نمودار 4-1- توزیع فراوانی افراد با توجه به پایه تحصیلی 57
نمودار 4-2- توزیع فراوانی پاسخگویان از لحاظ تحصیلات پدر 58
نمودار 4-3- توزیع فراوانی پاسخگویان از لحاظ تحصیلات مادر 59

منابع:

1. ادستان، پ، (۱۳۷۷). تنیدگی یا استرس، بیماری جدید تمدن، چاپ اول، تهران. انتشارات رشد.
2. اسپاندلینگ، چرچیل بین، انگیزش در کلاس درس، ترجمه احمد رضوانی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹
3. امابلی، ترزا، شکوفایی خلاقیت، ترجمه دکتر حسن قاسم زاده و پروین عظیمی، انتشارات دنیای نو، چاپ سوم، ۱۳۸۱
4. بلوم، بنجامین، ویژگی‌های آدمی و یادگیری آموزشگاهی، ترجمه علی اکبر سیف، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، ۱۳۷۴
5. بیابانگرد، اسمائیل، روش‌های پیشگیری از افت تحصیلی، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، ۱۳۸۰
6. پارسا، محمد، روانشناسی تربیتی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۴
7. پوربنه صفری، زهرا، بررسی عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه و نقش آن در موفقیت تحصیلی دانش آموزان دفتر و پسر مقطع متوسطه، ۱۳۸۳ (پایان نامه)
8. تقی پور ظهیر، علی، مبانی و اصول آموزش و پرورش، انتشارات آگاه، ۱۳۷۰
9. توماس، کریستین، ویزلیته، برنارد، فرزندان خود را در یادگیری درونی یاری کنید، ترجمه عبدالرضاصرافان. انتشارات استان، ۱۳۷۳
10. دیناروندی، سعدیه، بررسی عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی دانش آموزان دفتر مقطع متوسطه شهرستان دهلران، ۱۳۸۳
11. روبرت، دیویس، استفن، یلتون، لویس، الکساندر، طراحی سیستم یادگیری، ترجمه جعفر نجفی زند، انتشارات خانه دیبا، ۱۳۶۲
12. روزنامه جام جم 1386، مونیزم و دانشجویان – – 8 بهمن 1386
13. ساموئل، پال، انگیزش در آموزش و پرورش، ترجمه محمد علی اصغر مسدود، انتشارات دانشگاه شیراز، ۱۳۷۸
14. سلیمی، سید حسن، (۱۳۷۶). بررسی حرمت خود در نوجوانان دارای مشکلات رفتاری، مجله روان شناسی، سال اول، شماره ۲٫
15. سیف، علی اکبر، روانشناسی تربیتی، انتشارات پیام نور، ۱۳۷۸
16. شریفی درآمدی، پرویز، آقا رشتی، معصومه (۱۳۸۴)، تأثیر آموزش شیوه‌های مقابله‌ای در کاهش اضطراب والدین دارای کودکان اختلال رفتاری، فصلنامه خانواده پژوهی، دوره اول، شماره ۲٫
17. شعاری نژاد، علی اکبر، روان شناسی عمومی، انتشارات قوس، ۱۳۶۸
18. شعری، عبدالله، 1372 انسان شناسی، کاشانی تهران
19. شکرکن، حسینی، 1367 روانشناسی اجتماعی ، امیرکبیر تهران
20. شکوهی، غلام حسین، تعلیم و تربیت و مراحل آن، انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۵
21. شولتز، مادوان،1377 نظریه‌های شخصیت،جمعی از مترجمان، ارسباران تهران
22. صدرالسادات، سید جلال، اسفندآباد، حسن (۱۳۸۰) عزت نفس در افراد با نیازهای ویژه، انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی و سازمان بهزیستی کشور.
23. ضمیری، محمدعلی، 1372، تعلیم و تربیت در تاریخ،راهگشا تهران
24. طاووسی، محترم (۱۳۸۰)، بررسی رابطه بین حرمت خود و تنیدگی‌های زندگی روزمره، مجله علوم روان شناختی، شماره ۲٫
25. عبدالله نژاد، م (۱۳۷۸)، بررسی رابطه بین باورهای غیرمنطقی و عزت نفس در بین دانشجویان رشته‌های هنر و معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز، پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
26. فردانش، هاشم، مبادی و اصول نظری تکنولوژی آموزشی، انتشارات سمت، ۱۳۷۲
27. کدیور، پروین، روان شناسی تربیتی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۹
28. گلاور، جان ای، برونیک، راجراج، روان شناسی تربیتی، ترجمه علی نقی خرازی، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۵
29. لطفی پور، شهناز، کاربرد مواد آموزشی، انتشارات ذوفت. ۱۳۶۸
30. لفرانگویس، گایآر، روان شناسی برای آموزش، ترجمه منیجه شهنی ییلاق. انتشارات آرین، ۱۳۷۰
31. محمدی، فریده. صاحبی، علی (۱۳۸۰) بررسی سبک حل مساله در افراد افسرده و افراد عادی، مجله علوم روان شناختی، شماره ۱٫
32. محمدی، نورالله، (۱۳۸۴)، بررسی مقدماتی اعتبار و قابلیت اعتماد مقیاس حرمت خود روزنبرگ، فصلنامه روان شناسان ایرانی، سال اول، شماره ۴٫
33. ملکی، حسن، 1385 خانواده و فرزندان – انجمن اولیاء و مربیان تهران
34. وکیلیان، منوچهر، نظارت و راهنمایی تعلیماتی، انتشارات پیام نور، ۱۳۷۸
35. هنسون، جریس، 1373 تکنولوژی جدید ارتباطی داوود حیدری ارشاد اسلامی تهران

Battle, J. (1987). Relationship between self- esteem and depression among children. Psychological Reports, 60-1187-1190.
Choopersmith, S, (1987). Self- esteem inventories. California: consulting psychologists press.
Coopersmith, S, (1990). Manual of SEL. Consulting psychologist, press, INC.
Cassidy, T. & Long.C. (1996), problem-solving style, stress and psychological illness: Development of a multifactorial measure, British Journal of clinical psychology. 35, 256-277.
D’zurilla, T. J., and Goldfried, M.R. (1971) problem solving and behavior modificatio- journal of Abnormal psychology, 18,107-126.
Fisher, D, & Beer, J. (1990). Codependency and self-esteem among high students. Psychological reports. 66: 1001-1002.
Harter, S., Marold, D. B., & whitesell, N.R. (1991). A model of psychosocial risk factors leading to suicidal ideation in young adolescents. Development and psychopathology, 4. 167-188.
Kaplan, H, B., (1996). Psychosocial stress from the perspective of self-theory. In H.B. kaplan (Ed). Psychosocial stress. Academic press. 1999.
Lochman, J., & Lampron, L., (1988). Situational social problem-solving skills and self-esteem of aggressive and nonaggressive boy. Journal of Abnotmal child psychology, 14. 605-617.
Nezu, A.m. (1986). Efficacy of a social problem- solving therapy approach for unipolar depression. Journal of consulting and clinical psychology, 54(2). 196-202.
Nezu, A. M. & Perri, M.G. (1989). Social problem- solving therapy for unipolar depression: An intial dismantling investigation journal of consuling and clinical psychology. 57(3), 408-413.
Ogden, L. (1998). Health psychology. Buckingham: open university press.
Patterson, G, R, Reid, J.B., & Dishion, T. J. (1992). Antisocial Boys. Eugene, or: oregon, social learning centre and castillian publishing co.
Rutter, M. (1967). A children’s behaviour questionnaire for completion by teachers: preliminary findings. Journal of child psychology and psychiatry. 8: 1-11.