بررسی تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در درس هدیه های آسمانی

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در درس هدیه های آسمانی است

بررسی تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در درس هدیه های آسمانی در دانش آموزان ابتدایی

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در درس هدیه های آسمانی در دانش آموزان ابتدایی شهرستان —– بود که از روش تحقیق نیمه آزمایشی و حالت پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. کلیه دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان —– در سال تحصیلی 95-96 به تعداد 716 نفر بودند. با استفاده از نمونه گیری تصادفی، تعداد 46 نفر از دانش اموزان پسر کلاس ششم انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش(23نفر) و گواه (23 نفر) قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش آزمون(آزمون خلاقیت تورنس فرم 60 سوالی ) گرفته شد. سپس دروس هدیه ها بصورت روش تدریس قصه گویی در 10 جلسه 45 دقیقه ای برای گروه آزمایش ارائه شد.گروه کنترل آموزش دروس هدیه ها بصورت معمولی(سنتی) دریافت نمود. سپس از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. تحلیل داده ها توسط آزمون کواریانس برای بررسی تفاوت ناشی از نمره ی پیش آزمون هر آزمودنی از نمره ی پس آزمون آنها و مقایسه ی تفاوت میانگین های موجود بین دو گروه آزمایش و کنترل صورت گرفت. یافته ها نشان داد که نمره‌ی گروه آزمایش برای مهارت خلاقیت و مولفه های آن سیالی، بسط، ابتکار و انعطاف پذیری و همچنین پیشرفت تحصیلی در هدیه های آسمانی تحت تأثیر روش تدریس قصه گویی، بهتر از گروه کنترل بوده است و روش تدریس قصه گویی باعث تفاوت در گروه‌ها شده است. بنابراین می توان نتیجه گرفت تدریس قصه گویی قادر است سطح پیشرفت تحصیلی و قدرت توليد ايده ها و جواب هاي فراوان، توانايي لازم براي تغيير جهت فكري يا تواناي توليد ايده هاي متنوع، توانايي توجه به جزئيات وابسته به يك ايده یا بطور کلی مهارت خلاقیت را در دانش آموزان ابتدایی پایه ششم افزایش دهد.

واژگان کلیدی: مهارت خلاقیت، پیشرفت تحصیلی، تدریس قصه گویی، درس هدیه های آسمانی، دانش آموزان پایه ششم ابتدایی

مقدمه:

امروزه پرورش و توليد فکر، انديشه و ايده والاترين هدفي است که در سرلوحه هر نظام فکري تعليم و تربيت هر قوم و ملتي قرار دارد. آرزو و هدف ملتها داشتن انسانهاي متفکر و خلاق با انديشه هاي والاست تا از طريق آن بهترين شرايط زندگي فردي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي را براي همنوعان خويش فراهم آورند. آموزش و پرورش يکي از مهمترين و بهترين نهاد تأثيرگذار بر افزايش ميزان خلاقيت در افراد جامعه است. از اين رو يکي از اهداف اصلي و دغدغه اساسي نظام تعليم و تربيت پرورش خلاقيت و آموزشهاي خلاق به يادگيرندگان است و گام نخست در انجام اين مهم شناسايي مباني خلاقيت و استفاده کاربردي آنهاست.
در اين زمينه آزوبل (1999) معتقد است خلاقيت يکي از مبهم ترين و مغشوش ترين اصطلاحات در روانشناسي و تعليم و تربيت امروز است. اين ابهام به دليل انتزاعي بودن اين مفهوم است و به معني پيچيدگي جريان خلاقيت نيست چرا که خلاقيت را ميتوان به راحتي در زندگي روزانه حس کرد و آن را لمس نمود.[1]
خلاقيت عبارت است از به کارگيري کامل تواناييهاي ذهني براي ايجاد يک فکر يا راه حل يا مفهوم نو نسبت به خود شخص خلاق[2]. از سوي ديگر شکوفايي استعدادهاي دانش آموزان که از طريق سنجش پیشرفت تحصيلي مورد بررسي قرار مي¬گيرد، يکي ديگر از اهداف آموزش و پرورش به حساب مي آيد. پیشرفت تحصيلي دانش آموزان يکي از متغيرهايي است که از ديرباز مورد توجه بوده و تحقيقات بسياري را به خود اختصاص داده است. متخصصان تعليم و تربيت همواره کوشيده اند شرايطي را فراهم آورند تا محصلان، بيشترين کارايي تحصيلي را از خود نشان دهند.[3]
پیشرفت تحصيلي و خلاقيت دانش آموزان تحت تأثيرعوامل مختلفي است که اگر اين عوامل مورد شناسايي قرار گيرند، به خوبي ميتوان به اهداف نظام تعليم و تربيت دست يافت. تحقيقات نشان داده اند که با کمک گرفتن از روش قصه گويي ميتوان تغييرات شگرفي در زمينه ي يادگيري، سوادآموزي و خلاقيت کودکان ايجاد کرد[4-8].
قصه گويي يکي از بهترين روشها براي ورود به دنياي کودکان است که به آنها مي آموزد چگونه با مشکلات، خلاقانه برخورد و آن را حل کنند. قصه نوعي روايت خواندني يا شنيدني است که در آن چگونگي روند تعامل و کنش مندي يک شخصيت با موضوعي بر اساس هدف، تحليل، ديدگاه و نتيجه ي موردنظر نويسنده يا قصه گو بيان مي¬شود[9]. آربوثنات (2003 (معتقد است قصه ها سازمان دهنده و تقويت کننده افکار، احساسات، اعتقادات و رفتارهاي مردم است [10]. قصه گويي سطح علاقه و در نتيجه ميزان مشارکت يادگيرندگان در فعاليت گروهي را افزايش ميدهد و محيط يادگيري و پرورش فکري کودکان را از حالت خشک و آمرانه و معلم محوري جدا کرده و مولد تفکر خلاق مي¬شود[11].
بنابراین تحقیق حاضر به بررسی تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و خلاقیت در درس هدیه های آسمانی در دانش آموزان ابتدایی می پردازد. امید است این آموزش، بتواند در جهت افزایش دانش در زمینه های خلاقیت و حل مسائل مهم زندگی و پیشرفت تحصیلی مفید باشد.

بیان مساله

هدف اصلی و دغدغه اساسی نظام تعلیم و تربیت پرورش خلاقیت دانش آموزان است و گام نخست در انجام این مهم شناسایی مبانی خلاقیت و استفاده کاربردی آنهاست. آزوبل در این زمینه می‌گوید: «خلاقیت یکی از مبهم‌ترین و مغشوش‌ترین اصطلاحات در روان‌شناسی و تعلیم و تربیت امروز است. این ابهام به دلیل انتزاعی بودن این مفهوم است و به معنی پیچیدگی جریان خلاقیت نیست چرا که خلاقیت را می‌توان به راحتی در زندگی روزانه حس کرد و آن را لمس نمود»[12]
خلاقیت یکی از مفاهیم بحث‌برانگیز در حوزه روان‌شناسی به شمار می‌رود، و در عصر کنونی به شدت مورد استقبال قرار گرفته است. بی‌شک در جهان فوق صنعتی امروز خلاقیت یکی از تکنیک‌های مهم دستیابی به اکتشافات، اختراعات و پیشرفت‌های علمی، فنی، هنری تلقی می‌شود. خلاقیت عبارت از توانایی تولید و انجام چیزهایی است که جدید و اصیل و مناسب و مفید است از لحاظ روان‌شناسی تربیتی درست نیست که هر اثر صرفاً جدید و یا هر نوع از نوآوری را حاکی از خلاقیت بدانیم بلکه باید به جوانب تربیتی مسئله نیز توجه داشته باشیم. خلاقیت موهبتی است که برای رشد و کمال در اختیار آدمی نهاده شده است. روان‌شناسان بر این باورند که افراد نمی‌توانند در همه امور زندگی خود خلاقیت نشان دهند بلکه هر فردی در حوزه معینی دارای خلاقیت است. «خلاقیت فرایندی روانی است که منجر به حل مسئله، ایده‌سازی، مفهوم‌سازی، ساختن اشكال هنری، نظریه‌پردازی و تولیداتی می‌شود كه بدیع و یكتا باشند» [13].
…

…
ريچارد گاردنر فن قصه گويي متقابل را به عنوان ابزاري درماني در كار با كودكان مطرح كرده است. دراين فن از شيوه مشابه¬ي بهره گرفته مي شود تا به كودكان ، كمك شود، افكار و احساس هاي خويش را درك كرده و بينش¬ها، ارزش ها و معيارهاي رفتاري معني داري به كودكان تفهيم مي شود. مرويس و برتراند(2003) ، معتقدند، مدارس به علت تنوعي كه در ارائه برنامه هاي آموزشي خود دارند مي توانند با استفاده از قصه ها و قصه گويي بسياري از مهارت هاي اجتماعي را به كودكان آموزش دهند. بندورا نيز معتقد ست، كودكان با ديدن كساني كه رفتارهاي تحسين برانگيز برانگيز دارند و گوش كردن به حرف هاي آنها، از طريق پس خوراند، به ارزش اعمال و رفتار خود پي برده و درصدد افزايش سازگاري و كارآيي خود بر مي آيند. بدين ترتيب، قصه گويي روشي مفيد و مؤثر به منظور اصلاح رفتار و سازگاري و كنترل هيجانهاي كودكان تعريف شده است[21].در اين راستا، روانشناسان بر اين عقيده¬اند كه بسياري از نكات تربيتي اگر با زباني مناسب به بچه ها منتقل شود تأثير بيشتري را بر ذهن و رفتار آن ها بر جاي خواهد گذاشت[25].
پیروزی‌ انقلاب‌ شکوهمند‌ اسلامی و اهمیت تربیت‌ دیـنی‌ در نـظام اسلامی و توجه وافر دست‌اندرکاران تـعلیم و تـربیت بـه آن، قطعاً از جمله عـوامل تـأثیرگذار در‌ عرصه‌ تربیت‌ دینی و ارائة مـواد آمـوزشی دینی در مقاطع‌ گوناگون‌ است‌. انتظار‌ طبیعی‌ آن‌ است که این مواد باید، در صورتی کـه از شـرایط مناسب از قبیل قوت متن و تناسب آن بـا مـقطع سنی و تـحصیلی و پاسـخگو بـودن به نیازهای دینی و شـیوه‌های‌ تدریس مناسب برخوردار باشد، نقش اساسی در تقویت باورهای دینی دانش‌آموزان داشته باشد. برنامه درسی هدیه های آسمان، ارزشیابی و پیشرفت تحصیلی در این درس، به عنوان مهمترین بخش فرایند یادگیری، باید با هدف رشد دانش آموزان انجام شود[12]. براین اساس این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال می باشد که تاثیر روش تدریس قصه گویی بر پیشرفت تحصیلی و مهارت تفکر خلاق در دروس هدیه ها در دانش آموزان ابتدایی چه تاثیری دارد؟

فهرست عناوین

فصل اول: کلیات تحقیق
1-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….9
1-2- بیان مساله………………………………………………………………………………………………………………………………………. 10
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. 15
1-4- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………….. 21
1-5- فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………. 22
1-6- متغیرهای اساسی پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 22
1-7- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………………………….. 22
1-7- 1- تعاریف مفهومی…………………………………………………………………………………………………………………………. 22
1-7-2- تعاریف عملیاتی………………………………………………………………………………………………………………………….. 23
فصل دوم: پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 25
2-2- پیشینه نظری…………………………………………………………………………………………………………………………………… 25
2-2-1- قصه‌گویی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 25
2-2-1-1- مفهوم قصه‌گویی……………………………………………………………………………………………………………………… 25
2-2-1-= تاریخچه قصه گویی…………………………………………………………………………………………………………………… 26
2-2-1-3 تاریخچه قصه‌گویی در ایران……………………………………………………………………………………………………… 27
2-2-1-4 انواع قصه گویی در ایران…………………………………………………………………………………………………………… 27
2-2-1-5- اهداف قصه‌گویی……………………………………………………………………………………………………………………. 28
2-2-1-6- اهداف آموزشی در قصه گویی…………………………………………………………………………………………………. 29
2-2-1-7- نقش آموزشی قصه در برنامه درسی ابتدایی………………………………………………………………………………… 31
2-2-1-8- نقش قصه‌گویی در انتقال مفاهیم تربیتی……………………………………………………………………………………… 32
2-2-1-9- فواید تربیتی قصه‌گویی…………………………………………………………………………………………………………… 33
2-2-1-10- استفاده از قصه‌گویی در تقویت باورهای دینی………………………………………………………………………….. 35
2-2-1-11- ارزشهای اخلاقی قصه گویی…………………………………………………………………………………………………. 37
2-2-1-12- ارزشهای تاریخی و فرهنگی وملی قصه گویی…………………………………………………………………………… 37
2-2-1-13- تاثیرات قصه گویی در کلاس درس………………………………………………………………………………………… 39
2-2-1-14- معیار های انتخاب قصه ي خوب…………………………………………………………………………………………….. 39
2-2-1-15- اهداف قصه گويي براي کودکان……………………………………………………………………………………………… 41
2-2-1-16- نقش قصه‌گوی خوب……………………………………………………………………………………………………………. 42
2-2-1-17- ویژگی های قصه گوي خوب………………………………………………………………………………………………… 43
2-2-1-18- زمان، مکان و فضا های قصه گویی………………………………………………………………………………………… 46
2-2-1-19- ابزار قصه گو …………………………………………………………………………………………………………………….. 48
2-2-1-20- روش هاي قصه گويي…………………………………………………………………………………………………………… 48
2-2-2 پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………………………………………….. 50
2-2-2-1- تعاریف و ویژگی های پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………………….. 51
2-2-2-2- اهمیت پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………………………….. 52
2-2-2-3- معیارهای پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………………………. 53
2-2-2-4- عوامل مهم تأثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی……………………………………………………………………………………. 55
2-2-2-5- عوامل موثر بر پيشرفت تحصيلي………………………………………………………………………………………………… 58
2-2-2-6- خانواده و پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………………………. 60
2-2-2-7- ارزشها و انتظارات والدین و پیشرفت تحصیلی……………………………………………………………………………. 61
2-2-2-8- شرایط اجتماعی و اقتصادی و پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………. 61
2-2-2-9- سطح تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………… 62
2-2-2-10- مدرسه و پیشرفت تحصیلی…………………………………………………………………………………………………….. 62
2-2-2-11- انتظارات معلم و پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………….. 63
2-2-2-12- هوش و تاثير آن بر پيشرفت تحصيلي………………………………………………………………………………………. 63
2-2-2-13- انگيزش و تاثير آن بر پيشرفت تحصيلي…………………………………………………………………………………….. 65
2-2-3- خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………………………………… 66
2-2-3-1- تعاریف و ویژگی های خلاقیت………………………………………………………………………………………………….. 66
2-2-3-2- دیدگاه گیلفورد و تورنس در مورد خلاقیت…………………………………………………………………………………. 68
2-2-3-3- نظریه های خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………….. 69
2-2-3-3- 1- نظریه روانکاوی………………………………………………………………………………………………………………… 69
2-2-3-3- 2- نظریه تداعی گرایی و رفتارگرایی………………………………………………………………………………………….. 70
2-2-3-3- 3- نظریه گشتالت و شناخت گرایی……………………………………………………………………………………………. 70
2-2-3-3- 4- نظریه انسان گرایی……………………………………………………………………………………………………………… 72
2-2-3-3- 5- نظریه روان شناختی اجتماعی……………………………………………………………………………………………… 72
2-2-3-3- 6- نظریه عصب شناختی ………………………………………………………………………………………………………….73
2-2-3-3- 7- نظریه روان سنجی……………………………………………………………………………………………………………… 73
2-2-3-5- عوامل مؤثر در سنجش خلاقیت…………………………………………………………………………………………………. 73
2-2-3-5-1-مولفه های خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………….. 74
2-2-3-6-مراحل خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………………… 76
2-3- پیشینه ی پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………… 77
2-3-1- تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………………………………………………………………………………….. 77
2-3-2- تحقیقات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………………………………………. 86
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 90
3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………… 90
3-3- جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………….. 91
3-3-1- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………. 91
3-3-2- حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………….. 91
3-4- ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………… 91
3-5- شیوه اجرای پژوهش………………………………………………………….. …………………………………………………………… 93
3-6- تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………………. 95
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1 –مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 97
4-2- یافته های توصیفی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….. 97
4-3- يافته هاي مربوط به فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………. 98
آزمون مفروضه های کواریانس با توجّه به دادههای پژوهش…………………………………………………………………………… 98
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 112
5-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه‌های پژوهشی و مقایسه با یافتههای پژوهشهای پیشین…………………………………….. 112
5-2- جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 120
5-3- محدودیّت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….. 120
5-4- پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………………………………………. 121
5-5-پیشنهادات پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………. 121
فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 122

منابع

1- Darzi Ramandi, H. Assare, A & Jarrareh, J. The Effect of Innovation Teaching Method on Creativity and Academic Achievement in social Teaching lessen. Research in Curriculum planning Journal, 11(42), 2014.68 -79. [Persian]
2- Hasanpour, SH. & Najafi Hassanabadi, N. Intelligence and Creativity. Ghom: Kaaba’ del Publications. 2012 [Persian]
3- Dortaj, F. Psychology of Learning. Tehran: Alama Tabatabaei University. 2012 [Persian]
4- Manteghi, M. Investigating the phenomenon of creativity in Primary school textbooks. Master of Science Thesis, Tehran University. 2011 [Persian]
5- میرصادقی، جمال. اثر فعالیت هاي هنري بر افزایش خلاقیت کودکان دبستانی. تهران: دانشگاه علامه طباطبائی، 1385 .
6- Zarei Zavaraki, A. Fostering creativity enjoying teaching methods synectics in English course. Journal of innovation &creativity in human science, 4(1): 2012.65-83. [Persian]
7- رادبخش، ناهید؛ محمدي فر، محمد علی؛ کیان ارثی، فرحناز. اثربخشی بازي و قصه گویی بر افزایش خلاقیت کودکان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،دوره دوم، شماره 4، :177-195. بهار 1391.
8- Rahmati, Z. Evaluation of children’s creative art entertainment. Master of Science Thesis, Tehran: Tarbait Modares University1999.[Persian]
9- همتی، اسماعیل. تمرین خلاقیت. تهران: انتشارات قطره، چاپ اول. 1389.
10- Chambers, D.W. Storytelling and creative drama. (Translation by Soraya Ghezel Ayagh & Shahnaz Khanlou). Tehran: University Publication Centre. 2009
11- MC Adam, R. Transitioning towards creativity and innovation measurement in SMEs. Creativity and innovation management, 13(2), 2011:126-139.
12- گروه تأليف کتاب درسی هديه آسمان ششم ابتدايی. راهنمای تدريس هديه های آسمان ششم ابتدایي. تهران: وزارت آموز ش وپرورش(جلد اول) ۱۳۹۱.
13- Daykin, N. McClean. S & Bunt.L. Creativity, identity and healing: participants accounts of music therapy in cancer care, Health, 11(3), 349 – 370. 2007.
14- تورنس، اي. پال. خلاقیت. مترجم حسن قاسم زاده. تهران: نشر دنیاي نو. 1381.
15- جلیلی، مهراب. بررسی رابطه رضایت شغلی و میزان خلاقیت مدیران آموزشی. پایان نامه کارشناسی ارشد، موسسه آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزي. 1389 .
16- Beghetto, R. A. Does creativity have a place in classroom discussions? Prospective teachers’ response preferences. Thinking Skills and Creativity, 2(1), 1-9.2009.
17- سیف هاشمی، فخرالسادات. رابطه خلاقیت و ویژگی هاي شخصیتی دانش آموزان دبیرستانهاي تهران مجله نوآوري هاي آموزشی،.12 (7) 3-24. 1383.
18- ذکریایی، منیژه، سیف نراقی، مریم، شریعتمداري، علی، نادري، عزت الله. بررسی اثر اجراي برنامه درسی با بهره گیري از قصه گویی و نمایش خلاق بر خلاقیت و یادگیري دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی منطقه 5 شهر تهران. پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد. 4 (16). 19-52 .1390.
19- Goleman, D. Emotional Intelligence what It can Matter More than IQ. New York: Banton. .1998.
20- Papilia, D.,& Olds, S. A child’s world. New York: McGraw-Hill. Pellegrini, A. D. The effects of exploration and play on young children’s associative fluency. Imagination,cognition and personality, 41(1), 29-40. 2002.
21- اربابان اصفهاني، مرضيه و قافله كش، مينا. استفاده از قصه در فرآيند مشاوره اي به منظوردستيابي به اهداف تعليم و تربيت. مقالات برگزيده قصه گويي، نهمين جشنواره قصه گويي كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان. 1385.
22- موسوي، سيدمختار، حاجي آقالو، عباس، گلشن، پروين و محمدپور، آيت اله. قصه گويي، قصه خواني وشعر در مدارس دوره ابتدايي. تهران: وزارت آموزش و پرورش، مؤسسه فرهنگي منادي تربيت، چاپ اول. 1382.
23- جمال زاده، محمد. قصه گويي و نمايش خلاق و تأثير آن بر تربيت كودكان (چاپ اول). شيراز، دانشگاه آزاد اسلامي واحد شيراز. 1390.
24- گرين، الين. هنر و فن قصه گويي. مترجم: آدينه پور. تهران: انتشارات ابجد. 1378.
25- خانجاني، علي. هنر قصه گويي(چاپ اول). تهران: كانون چاپ. 1390.
26- لالی، راحله. چگونگی استفاده از تخیل شنوندگان، مقالات برگزیده قصه گویی، نهمین جشنواره قصه گویی. تهران: کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان. 1390 .
27- Desocio J.E. Accessing Self – Development Thought Narrative Approaches in Child and Adolescent Psychotherapy. Journal of Child Adolesc Psychiatr Nurs, 18(2): 53-61. 2005.
28- بهداد، بهاره و ذاکر شهرك، مینا. نمایش خلاق. کتاب ماه کودك و نوجوان. 1382.
29- خانجانی، علی. هنر قصه‌گویی. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان،چاپ اول 1390
30- پولادی،کمال. بنیادهای ادبیات کودک، تهران ،انتشارات کانون پرورش فکری کودکان ،چاپ اول. 1384
31- قائمی، علی. خانواده وتربیت کودک ،ا نتشارات امیری ، چاپ نهم. 1377
32- حکیمی ،محمود. مبانی ادبیات کودک ونوجوان ویژه ادبیات دینی، انتشارات آرون ،چاپ اول. 1383
33- بهشتی ،محمد. مبانی دانشمندان مسلمان در تعلیم وتربیت، انتشارات سمت ،چاپ دوم. 1386
34- قزل ایاغ، ثریا. قصه گویی ونمایش خلاق،تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول1386
35- پشت دار ،علی محمد . قصه گویی ونمایش خلاق،تهران ،انتشارات پیام نور. 1376
36- شعاری نژاد ،علی اکبر. قصه وادبیات کودک ،تهران ، انتشارات اطلاعات ،چاپ سوم. 1384.
37- ماهر، فرهاد. کم پیشرفتی تحصیلی ، مفهومی فراموش شده ؛فصلنامه مطالعات جوانان ، شماره 3و4. 1382
38- پالسون، 1994، به نقل از مهرافروز، 1387
39- گیج و برلاینر؛ به نقل از مهدیان، روان شناسی تربیتی ، ترجمه خوی نژاد و همکاران ، موسسه انتشارات حکیم فردوسی مشهد. 1385
40- محمدی باغملایی، مقایسه پیشرفت تحصیلی انش آموزان پسر دارای معلم مرد با پسر دارای معلم زن پایه دوم ابتدایی گزارش طرح پژوهشی مصوب سازمان آموزش و پرورش استان بوشهر، فصلنامه علوم و فنون مدیریت اطلاعات ، سال اول ؛شماره دوم ، بهار 1395.
41- پور شافعی، بررسی رابطه عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم دوره متوسطه. پایان نامه کارشناسی ارشر ، دانشگاه تربیت معلم1370
42- بیابانگرد، اسماعیل.تحلیلی بر فراشناخت و شناخت درمانی .تازه های علوم شناختی، 7 1384صفحات 24 -29
43- عبدالملکی، جمال؛یوسفی ،مجید. تحلیل روابط شیوه ادراک والدین و انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی، فصلنامه خانواده و پژوهششماره 4 ، تابستان 1387،ص 48-52.
44- فراهاني، محمد تقي و شكري، اميد. تفاوت هاي فردي در استرس تحصيلي و نقش سبك هاي مقابله با تنيدگي، مجله علوم رفتاري. 4، 1387: 297-304.
45- علیپور، وحید،بررسی تناسب محتوای کتابهای تعلیمات اجتماعی دورۀ راهنمایی با پرورش مهارتهای تفکر انتقادی، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، 1383
46- هرينگتون، ايميوي سوپارك، راسدي. روانشناسي كودك از ديدگاه معاصر (جلد دوم) ، ترجمه طهوريان و همكاران، مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي، چاپ اول١٣٧٣
47- آتش روز، بهروز.، پاکدامن، شهلا. پیش بینی پیشرفت تحصیلی براساس میزان دلبستگی خانواده پژوهی، 1387: 193-203.
48- کفایت، محمد. ارتباط شیوه ها و نگرش های فرزند پروری با هوش و رابطه متغیر اخیر با هوش، پیشرفت تحصیلی و رفتارهای پیشرفت گرای دانش آموزان سال اول دبیرستان های اهواز پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران1373
49- آقایار،شریفی. کاربرد هوش هیجانی ، اصفهان : انتشارات سپاهان. 1385
50- صمدپور، نغمه. بررسی تأثیر وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده بر پیشرفت تحصیلی فرزندان آن ها ،پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی. واحد رودهن،1388ص 45-49.
51- ماسن و همکاران (1986)، رشد شخصیت کودک، ترجمه مهشید یاسایی، 1383، چاپ چهارم، تهران مرکز.
52- میکاییلی، نیلوفر. بررسی شیوه های فرزند پروری با انگیزه پیشرفت و رابطه متغیر اخیر با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دوره راهنمایی اهواز شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان خوزستان.1377
53- راجرز 1982؛ اسچک و فاگن، 1994، به نقل از صاحب، 1389.
54- حیدری ،محمود. بررسی نقش راهبردهای شناختی و انگیزشی در پیشرفت تحصیلی و کاهش مشکلات روان شناختی دانشجویان.پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،زمستان 1379، شماره 16.
55- کدیور ،پروین، روان شناسی تربیتی ، انتشارات سمت، چاپ نهم۱۳۸۵
56- بیابانگرد، اسماعیل. بررسی رابطه بین مفاهیم منبع کنترل، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش‌آموزان. پایان نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده روان‌شناسی و علوم ترتبیتی دانشگاه علامه طباطبایی. 1370
57- مهدوی نژاد، غلامحسین؛ مهدوی نژاد، محمدجواد و سیلوایه، سونی.. تأثیر محیط هنری بر خلاقیت، فصلنامه نوآوری های آموزشی، سال دوازدهم، شماره ی 48، 1392: 127-140.
58- ابطحی، معصومه السادات و ندری، خدیجه. رابطه خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر زنجان. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره دوم(پیاپی 10)، 1390: 15-28
59- سیف، علی اکبر. روان شناسی پرورشی نوین، ویرایش ششم، چاپ 2، تهران: دوران. 1387
60- شکرکن، حسین؛ برومند نسب، مسعود؛ نجاریان، بهمن و شهنی ییلاقی، منیجه. بررسی رابطه ساده و چندگانه خلاقیت، انگیزه پیشرفت و عزت نفس با کارآفرینی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله ی علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره 3، سال9، شماره 3 و 4، 1381: 1-24.
61- عیسی زاده، سعید و شمس فخر، فرزانه. خلاقیت بستر تفکر واگرا در مدارس. ماهنامه اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، شماره 157، 1392: 4-10.
62- حسینی، افضل السادات. ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن. چاپ اول، مشهد: آستان قدس رضوی.1378
63- پیرخائفی، علیرضا.. خلاقیت(مبانی و روش های پرورش). چاپ دوم، تهران: هزاره ققنوس.1387
64- صادقی مال امیری، منصور و رئیسی، منصور. ارائه مدل مفهومی برای سنجش خلاقیت. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، سال هفتم، شماره 30، 1389: 97-112.
65- عسگری، محمد. تأثیر روش های آموزش خلاقیت بر میزان خلاقیت دانش آموزان دختر پایه ی چهارم ابتدایی. پژوهش های روان شناختی، دوره 10، شماره 3 و 4، 1386: 89-98.
66- بهروزی. ناصر.ضرورت پرورش خلاقیت در آموزش عالی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، شماره 29، دوره 8، 1385: 81- 29.
67- سام خانیان، محمد ربیع. خلاقیت و نوآوری در سازمان آموزشی(مفاهیم، نظریه ها، تکنیک ها و سنجش)، چاپ دوم، تهران: رسانه تخصصی. 1387
68- Raghib M. Analysis of University students’ spiritual intelligence and its relationship with demographic, J Psychol Studies; 8(3): 39-56. 2009 [Persian]
69- آمابلی، ترزا. شکوفایی خلاقیت. ترجمه: حسن قاسم زاده و پروین عظیمی(1388)، چاپ پنجم، تهران: دنیای نو. 2003.
70- رستمی بینا, ولی و فرشته حیدری، ۱۳۹۴، اثربخشی قصه درمانی بر کاهش علائم پرخاشگری کودکان پیش دبستانی، دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، https://www.civilica.com/Paper
71- زمزم, زهرا؛ مژگان قدرتی و پریسا دیندار، ۱۳۹۵، تاثیر قصه گویی بر تربیت کودکان مقطع ابتدایی، چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، https://www.civilica.com/Paper
72- سیدی نژاد, سیده کبری و سپیده محمد پور، ۱۳۹۵، تاثیرشیوه قصه گویی برکنترل خشم وکم رویی دانش آموزان دختر، کنفرانس ملی دانش و فناوری روانشناسی، علوم تربیتی و جامع روانشناسی ایران، تهران، موسسه برگزار کننده همایش های توسعه محور دانش و فناوری سام ایرانیان، https://www.civilica.com/
73- آدم زاده, فهیمه؛ حسین مولوی و شعله امیری، ۱۳۹۴، تاثیر قصه گویی بر میزان سازگاری اجتماعی و حافظه وادراک در دختران عقب مانده آموزش پذیر، دومین کنفرانس ملی و اولین کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در علوم انسانی، تهران، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.civilica.com
74- سالکی نشتیفانی, حمیرا، ۱۳۹۴، بررسی تاثیر قصه گویی بر خلاقیت دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهرستان خواف، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی، موسسه آموزش عالی مهر اروند ، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار، https://www.civilica.com
75- رجایی نجف آبادی, افسانه و سیدکاظم علوی لنگرودی، ۱۳۹۴، بررسی تاثیر برنامه ی درسی قصه گویی و نمایش خلاق بر خلاقیت دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر نجف آباد، اولین کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری، شرکت علمی پژوهشی و مشاوره ای آینده ساز ، دانشگاه پیام نور نکا، https://www.civilica.com
76- یاوری, فاطمه؛ فاطمه رضایی و مجتبی جعفری، ۱۳۹۳، بررسی تاثیر قصه گویی و نمایش خلاق مبتنی بر قصه های قرآنی بر صبر و بردباری دانش آموزان، کنگره بین المللی فرهنگ و اندیشه دینی، قم، مرکز راهبری مهندسی فرهنگی شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر، https://www.civilica.com
77- غلامی, مصدق و فرخنده مفیدی، ۱۳۹۳، بررسی تاثیر قصه گویی بر آموزش مفهوم پلیس راهنمایی در کودکان دختر پایه دوم ابتدایی، کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.civilica.com
78- شبیب اصل, نادره؛ فرح نادری و بهنام مکوندی، ۱۳۹۳، تاثیر قصه گویی بر هوش کلامی (لغات، اطلاعات عمومی، درک مطلب) کودکان پیش دبستانی، کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.civilica.com
79- شبیب اصل, نادره؛ فرح نادری و بهنام مکوندی، ۱۳۹۳، تاثیر قصه گویی برمشکلات رفتاری (پرخاشگری، گوشه گیری) کودکان پیش دبستانی، کنفرانس بین المللی علوم رفتاری و مطالعات اجتماعی، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ویرا، https://www.civilica.com
80- گودرزی، نسرین ؛ مکوند حسینی، شاهرخ ؛ رضایی، علی محمد ؛ افضل اکبری بلوطبنگان. اثربخشی آموزش مهارتهای زندگی به روش قصه‌گویی بر میزان کمرویی دانش‌آموزان. مطالعات روان شناسی بالینی . مقاله 7، دوره 5، شماره 17 : 121-136. زمستان 1393.
81- ابارشی ، ربابه ؛ تیموری ،سعید. تاثیر قصه گویی همراه با ایفای نقش بر یادگیری مهارتهای اجتماعی کودکان ناتوان ذهنی آموزش پذیر. پژوهشنامه تربیتی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد. شماره 31:38-53. 1392.
82- گنجی، حمزه و امیریان ، کامران. اثربخشی آموزش الگوي خوش بینی به روش قصه گویی بر افزایش پیشرفت تحصیلی در کودکان دبستانی. فصلنامه علوم تربیتی، سال پنجم شماره 18 تابستان 1391: 27 – 40.
83- آروین، فخرالسادات. مقایسه تأثیر روش‌های یادگیری مشارکتی و سخنرانی بر تفکر خلاق و پیشرفت تحصیلی درس حرفه و فن دانش‌آموزان دختر پایه سوم راهنمایی شهر یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد. روانشناسی تربیتی دانشگاه یزد – دانشکده ادبیات و علوم انسانی. 1391.
84- داداش زاده سپيده؛ پيرخائفي، عليرضا. ررسي اثر بخشي استفاده از روش هاي قصه گويي بر افزايش هوش اجتماعي دانش آموزان دختر مقطع چهارم و پنجم ابتدايي در سال 91-90. آموزش و ارزشيابي (علوم تربيتي) : دوره 8 , شماره 29 ; 21 – 29 . بهار 1394.
85- رادبخش، ناهید؛ محمدي فر، محمد علی؛ کیان ارثی، فرحناز. اثربخشی بازي و قصه گویی بر افزایش خلاقیت کودکان. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،دوره دوم، شماره 4، :177-195. بهار 1391.
86- کیا کمال، ب. قصه و داستان در کتاب هاي درسی و کمک درسی آلمان. پژوهشنامه ادبیات کودك و نوجوان شماره 4. 1390.
87- مظاهري تهرانی، م. تأثیر آموزش شیوه هاي رفتار گروهی بر هوش اخلاقی اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع . پایاننامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان. 1390 .
88- رمضانزاده ،ن . تاثیر استفاده از داستانگویی بر یادگیری درس مهارتهای اجتماعی دانش آموزان پایه دوم وسوم مقطع ابتدائی،پایان نامه کارشناسی ارشد.رشته کودکان استثنائی ،دانشگاه قوچان . 1390
89- احمدي، امیر؛ ربیعی فر، علی؛ علی وندي وفا، مرضیه؛ چلبیانو، علیرضا . بررسی تأثیر قصه گویی بر کاهش افسردگی کودکان. مجموعه مقالات سومین گنگره سراسري هنر درمانی در ایران. دانشگاه شهید بهشتی. 1390
90- مژدگان، سپیده؛ نجفی، مینا. تأثیر قصهدرمانی در افزایش مهارتهاي اجتماعی کودکان پیش از دبستان شهر تهران. مجموعه مقالات سومین گنگره سراسري هنر درمانی در ایران. دانشگاه. شهید بهشتی1390
91- ذکریایی، منیژه، سیف نراقی، مریم، شریعتمداري، علی، نادري، عزت الله. بررسی اثر اجراي برنامه درسی با بهره گیري از قصه گویی و نمایش خلاق بر خلاقیت و یادگیري دانش آموزان دختر پایه چهارم مقطع ابتدایی منطقه 5 شهر تهران. پژوهشنامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد4،(16).1390: 19-52
92- نیکمنش، زهرا و کاظمی، یحیی. تأثیر الگوي آموزش خوش بینی به روش قصه گویی بر کاهش افسردگی کودکان. روانشناسی معاصر، 1389, 5(1), 12-20.
93- مؤمنی مهموئی، حسین و اوجی نژاد، احمد رضا. تاثیر به کارگیری الگوی تدریس بدیعه پردازی بر پرورش خلاقیت دانش آموزان در درس انشاء. فصلنامه روان شناسی تربیتی، سال اول، شماره2، 97-107. 1389.
94- زارع حیدرآبادی ، مهدی. تاثیر شیوه تدریس داستان گویی همراه با پویا نمایی بر یادگیری مفهوم ضرب پایه چهارم ابتدایی.پایان نامه کارشناسی ارشددانشگاه بیرجند. 1389 .
95- ترابی، ژ. تأثیر آموزش گروهی بر هوش اخلاقی کودکان. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی دانشگاه آزاد خوراسگان. 1389
96- همايي، رضا؛ كجباف، محمدباقر.سيادت سيدعلي. تاثير قصه گويي بر سازگاري كودكان. مطالعات روان شناختي, دوره 5 , شماره 2 ; 133 – 149 : تابستان 1388.
97- نصبرزاده، راضیه وروشن، رسول.تاثیر فصه گویی در کاهش پرخاش گری پسرانه6 تا 8 ساله .مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران ، سال 16 ، شماره 2 ، 126 -118. 1388 .
98- والی، آناهیتا .قصه گویی، روشی مؤثر در آموزش مفاهیم پیچیده ي علم پزشکی. مجله آموزش در علوم پزشکی،(1)1386: 160 – 155
99- Hennessey, A. Story-telling: A Method For Assessing Children’s Creativity. The Journal of Creative Behavior, 22(4), 2011:235–246.
100- Smetana, J.G. Social-Cognitive Domain Theory. Killen, M. & Smetana, J.G.. Handbook of Moral Development. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Association, Inc., Publishers. 2006
101- Goral, M. B., & Gnadinger, C. M. Using storytelling to teach mathematics concepts. Australian Primary Mathematics Classroom, 2006:11, 4-8.
102- Desocio J.E. Accessing Self – Development Thought Narrative Approaches in Child and Adolescent Psychotherapy. Journal of Child Adolesc Psychiatr Nurs, 18(2) 2005: 53-61.
103- Peterson, S, Bull, C, Propst, O, and Dettinger, S. Narrative Therapy to Prevent Illness-Related Stress Disorder. Journal of Counseling and Development, 83(1), 2005.41-49
104- Wollfolk, A. What do teachers need to know about self– efficacy. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, san diego, CA. 2004
105- Rahill, S. A. A comprison or the effectiveness or story-based and skillbased social comptence programs on the development of social problem solving and peer relationship skill of children with emotional disability. Unpublished Doctoral Dissertation, Carlson Albizu University, Maryland [On-Line]. Avaliable: (http:proquest.umi.com/pqdweb). 2002
106- سرمد، زهره و بازرگان، عباس. روش های تحقیق در علوم رفتاری، چاپ 15، تهران: آگاه. 1387
107- دائمی، حمیدرضا و مقیمی بارفروش، سیده فاطمه. هنجاریابی آزمون خلاقیت. تازه های علوم شناختی، سال 6، شماره 3 و 4: 1383، 1-8.
108- عابدی، جمال. خلاقیت و شیوه ای نو در اندازه گیری آن. مجله پژوهش های روان شناختی، دوره ی دوم. شماره ی1 و 2، 1372: 54-64.
109- ابطحی، معصومه السادات و ندری، خدیجه. رابطه خلاقیت و سازگاری اجتماعی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه شهر زنجان. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، سال سوم، شماره دوم(پیاپی 10)، 1390: 15-28.